اهداف: افتادن‌ها در سالمندان عمدتاً به‌دلیل نقایص تعادل و ناپایداری قامتی رخ می‌دهد. افتادن‌ها و آسیب‌های ناشی از آنها به ترس از افتادن در سالمندی منجر می‌شود. این ترس رایج‌ترین ترس در سالمندان است و به اُفت خودتحمیل‌شده در فعالیت‌ها و کارکرد در سالمندی منجر می‌شود. افتادن‌ها و ترس از افتادن و پیامدهای منفی آنها می‌تواند اثراتی منفی بر کیفیت زندگی و فعالیت‌های زندگی روزانه و کارکردهای جسمانی داشته باشد. براین‌اساس هدف این پژوهش بررسی تأثیر برنامه مداخله تمرینی قدرتی و تعادلی روی عملکرد تعادل و کیفیت زندگی سالمندان دارای ترس از افتادن ساکن در جامعه بود.

مواد و روش‌ها: روش این تحقیق، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود و جامعه آماری آن را سالمندان مرد شهر اراک تشکیل می‌دادند. از این جامعه 130 سالمند مرد در آزمون غربالگری شرکت کردند و از بین آنها 31 نفر واجد شرایط دارای ترس از افتادن انتخاب و به‌طورتصادفی به گروه آزمایش (51=n) با میانگین سنی 66/07 سال و گروه کنترل (61=n) با میانگین سنی 70/14 سال تقسیم شدند. آزمودنی‌های گروه آزمایش در برنامه مداخله تمرینی ده‌هفته‌ای، هر هفته سه جلسه و هر جلسه 90 دقیقه شرکت کردند. این مداخله تمرینی شامل تمرین کششی، تمرین قدرتی اندام‌های فوقانی و تحتانی، تمرین تعادل و سردکردن بود که در حضور یک پزشک اجرا شد. داده‌ها با استفاده از ابزارهای روا و پایای آزمون مختصر وضعیت روانی (MMSE)، کیفیت زندگی (SF-36)، اعتماد به تعادل ویژه فعالیت‌ها (ABC) و آزمون عملکردی تعادلی ایستادن یک‌پا جمع‌آوری شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها از آزمون تی-استیودنت مستقل با سطح معنی‌داری 0/05 و نسخه 16 نرم‌افزار SPSS و نمره‌های پیش‌آزمون و پس‌آزمون از آزمون تی مقایسه‌ای استفاده شد.  

یافته‌ها: بین میانگین نمره آزمون مختصر وضعیت روانی آزمودنی‌های گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (0/244=P). یافته‌ها نشان داد میانگین نمره آزمون عملکرد تعادل ایستادن یک‌پا با پای اتکا (0/039=P) و راهنما (0/001≥P) به‌طورمعنی‌داری بهبود یافت. به‌علاوه این برنامه مداخله تمرینی میانگین نمره زیرمقیاس‌های کیفیت زندگی از جمله کارکرد جسمانی، محدودیت نقش به‌دلیل سلامت جسمانی، درد بدنی، ادراک از سلامت عمومی، سرزندگی (انرژی/خستگی) و سلامت ذهنی عمومی را به‌طورمعنی‌داری بهبود داد (0/05≥P). در میانگین نمره زیرمقیاس‌های کارکرد اجتماعی و محدودیت نقش به خاطر مشکلات احساسی، پس از برنامه مداخله تمرینی تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (0/05<P).

نتیجه‌گیری: براساس نتایج، 10 هفته برنامه مداخله تمرینی قدرتی و تعادلی، تعادل و کیفیت زندگی سالمندان دارای ترس از افتادن را بهبود بخشید. این نتایج نقش قدرت عضلانی و تعادل را در فعالیت‌های زندگی روزانه سالمندان دارای ترس از افتادن برجسته می‌کند. همچنین این یافته‌ها بر اهمیت استفاده از شیوه ترکیب مداخله تمرینی قدرتی و تعادلی برای بهبود وضعیت سلامتی و پیشگیری از افتادن در سالمندان تأکید می‌کند. بنابراین این برنامه می‌تواند در بهبود تعادل و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت سالمندان مفید باشد و سالمندی موفقیت‌آمیز را ارتقا دهد.