Mendeley  

Zotero  

Alirezaei Shahraki R, Aliakbari Kamrani‏ A, Sahaf R, Abolfathi Momtaz Y. Effects of Nationwide Program for Prevention and Control of Diabetes Initiated by the Ministry of Health on Elderly Diabetic Patients’ Knowledge, Attitude and practice in Isfahan . Salmand: Iranian Journal of Ageing 2019; 14 (1) :84-95
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1402-fa.html

اهداف بیماری دیابت یکی از بیماری‌های مزمن در حال افزایش در دنیاست. از مهم‌ترین دلایل این افزایش می‌توان به افزایش سالمندان و همین‌طور به سالمند‌شدن جمعیت در کنار تغییر الگو و تغییر شیوه زندگی به سوی بی‌تحرکی و تغذیه نامناسب اشاره کرد. برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت با هدف پیشگیری و کنترل دیابت و عوارض ناشی از آن وکاهش هزینه‌های اقتصادی،کاهش ناتوانی‌ها، کاهش مرگ‌ومیر زودرس ناشی از دیابت و عوارض آن، ارتقای کیفیت زندگی و افزایش طول عمر مفید بیماران دیابتی در حال انجام است و هنوز تأثیردقیق برنامه بررسی نشده است. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر این برنامه بر دانش، نگرش و عملکرد بیماران در زمینه کنترل دیابت انجام شد. 
مواد و روش ها پژوهش حاضر مطالعه‌ای مقطعی از نوع قبل و بعد بودکه روی ۱۰۰ سالمند دیابتی جدیدالورود به برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت، به صورت دردسترس در شهر اصفهان انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه‌ای شامل اطلاعات جمعیت‌شناختی و سلامت و پرسش‌نامه سنجش دانش، نگرش و عملکرد بیماران بود. اطلاعات قبل از ورود به برنامه و ۳ ماه پس از ورود به برنامه جمع‌آوری شد.
یافته ها از ۱۰۰ نفر شرکت‌کننده در مطالعه،۴۱ نفر (۴۱ درصد) مرد و ۵۹ نفر (۵۹ درصد) زن بودند. ۴۲ نفر (۴۲ درصد) بازنشسته و ۵ نفر (۵ درصد) شاغل بودند که تنها مردان را شامل می‌شد. بیشترین فراوانی شرکت‌کنندگان یعنی ۴۴ نفر (۴۴ درصد) در گروه سنی ۶۰ تا ۶۴ سال و کمترین فراوانی آنان، یعنی سه نفر (۳ درصد) در گروه سنی ۸۰ تا ۸۴ سال بودند. کمترین سن شرکت‌کنندگان ۶۰ سال و بیشترین سن ۸۴ سال بود. ۸۸ نفر (۸۸ درصد) از سالمندان با همراه و ۱۲ نفر (۱۲ درصد) تنها زندگی می‌کردند. ۴۷ نفر ( ۴۷ درصد) بی‌سواد، ۱۵ نفر (۱۵ درصد) با تحصیلات بالاتر از دیپلم، ۱۱ نفر (۱۱ درصد) با تحصیلات ابتدایی، ۶ نفر (۶ درصد) با تحصیلات راهنمایی بودند و ۲۱ نفر (۲۱ درصد) دیپلم داشتند. ۷۷ نفر (۷۷ درصد) سابقه ابتلا بین صفر تا ۱۰ سال و ۹ نفر (۹ درصد) سابقه ابتلا بین ۲۰ تا ۲۹ سال را داشتند. ۵۵ نفر (۵۵ درصد) بیماران فشار خون، ۴۴ نفر (۴۴ درصد) اضافه‌وزن، ۲۸ نفر (۲۸ درصد) چاقی، ۵۳ نفر (۵۳ درصد) چاقی شکمی، ۷۱ نفر (۷۱ درصد) اختلال چربی خون، ۶۶ نفر (۶۶ درصد) سابقه ابتلا در اعضای درجه‌یک خانواده، ۴ نفر (۴ درصد) مصرف فعلی سیگار، ۱۶ نفر (۱۶ درصد)، سابقه قبلی مصرف یا ترک سیگار، ۳ نفر (۳ درصد) مصرف فعلی الکل و ۳ نفر (۳ نفر) سابقه مصرف قبلی یا ترک الکل را داشتند. میانه نمره دانش بیماران از ۷ در مرحله اول برنامه به ۱۰ در مرحله دوم بعد از ورود به برنامه (۶/۸۴-=P<۰/۰۰۱، z) و میانه نمره نگرش از نمره ۸ در مرحله اول  قبل از ورود به برنامه به نمره ۱۰ بعد از ورود به برنامه (۸۴/۶-=P<۰/۰۰۱، z) تغییر کرد. میانگین و انحراف معیار عملکرد بیماران قبل از ورود به برنامه به ترتیب ۳۵/۶۰و ۶/۳۸ و بعد از ورود به برنامه به ترتیب ۴۱/۹۱ و ۵/۲۳ بود و به طور معنی‌داری بهبود یافت (۰/۰۰۱=P<-۱۱/۹۵ ، t)
نتیجه گیری نتایج تحقیق، اهمیت و مؤثربودن برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت را در بهبود دانش، نگرش و عملکرد سالمندان دیابتی نشان داد. پیشنهاد می‌شود این برنامه در همه مراکز بهداشتی‌درمانی کشور انجام شود.