مقدمه
یکی از مسائلی که امروزه مورد توجه پژوهشگران و محققان حیطه­‌های مختلف تحقیقی قرار گرفته است، موضوع افزایش جمعیت سالمندان و پیرشدن روزافزون جمعیت در بسیاری از کشورهای دنیاست. دوران سالمندی، بسیاری از افراد را با انواع بیماری­‌ها و مشکلات جسمانی و روانی و نیز کاهش قدرت جسمانی و روانی روبه‌رو می­‌کند [1].
روبه‌روشدن فرد با مرحله سالمندی و گذراندن دوران سالمندی موفق، فقط شامل نداشتن بیماری­‌های جسمانی و ناتوان‌کننده نیست، بلکه فرد باید از نظر سلامت روانی، داشتن فعالیت‌­های اجتماعی و ارتباطات مناسب با دیگران و توانایی­‌های شناختی و حرکتی نیز در وضعیت قابل قبولی باشد [2]. تحقیقات نشان داده­‌اند که داشتن فعالیت بدنی منظم جهت حفظ سلامت جسمانی و روانی در مراحل مختلف زندگی به‌خصوص در مرحله سالمندی ضروری است [3-6]. داشتن فعالیت بدنی منظم یکی از بزرگ‌ترین موقعیت‌­ها و فرصت‌ها برای افزایش طول دوران سالمندی برای افراد مسن است. با وجود شواهد گسترده در مورد مزایای ورزش و فعالیت بدنی، تعداد خیلی کمی از سالمندان به انجام فعالیت­‌های بدنی و ورزش می‌­پردازند [7].
پژوهش‌­های انجام‌شده در چند دهه اخیر حاکی از افزایش آمار اختلالات روانی از جمله آلزایمر، احساس تنهایی، انزوا و گوشه‌نشینی احساس حقارت و سرباربودن و افسردگی و اضطراب در بین سالمندان است که این موارد باعث افزایش هزینه‌­های درمانی برای مراقبان افراد سالمند می‌­شود. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، یکی از راه‌های کاهش هزینه‌های درمانی و همچنین بهبود سلامت جسمانی و روانی در میان سالمندان، انجام فعالیت بدنی مناسب و منظم است [8].
سلامت مفهومی چندبُعدی است که موارد مختلفی را از قبیل عدم بیماری و ناتوان‌بودن، احساس شادکامی و نیز بهزیستی روان‌شناختی را شامل می­‌شود. ریف (1995) بهزیستی روان‌شناختی را تلاش برای کمال در جهت تحقق توانایی‌هایی بالقوه واقعی فرد می‌داند. از نظر ریف بهزیستی یعنی تلاش برای استعلا و ارتقا که در تحقق استعدادها و توانایی‌های بالقوه فرد بروز می‌­کند. هدف از بهزیستی روان‌شناختی ایجاد سلامت روانی و ایجاد محیط سالم جهت برقراری روابط صحیح انسانی است. بهزیستی روان‌شناختی نشان‌دهنده دست‌یابی یک شخص به پتانسیل کامل روانی است [9].
در مدل ارائه‌شده توسط ریف، بهزیستی روان‌شناختی شامل شش بُعد است: پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، رشد فردی، تسلط بر محیط و زندگی هدفمند [10]. پژوهش­‌های مختلفی نشان داده‌­اند که داشتن تحرک و فعالیت بدنی در دوران مختلف زندگی می­‌تواند در بهبود سلامت روانی مؤثر باشد [11]. روسکانن و روپیلا (1995) در طی تحقیقی با عنوان «فعالیت بدنی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان 65 تا 84‌ساله» نشان دادند که داشتن فعالیت جسمانی می‌­تواند درک مثبت از سلامت روان، خوددرمانی، سلامت ذهنی و نیز بهزیستی روان‌شناختی را در بین سالمندان ارتقا دهد [12]. پندو و همکاران (2005) در تحقیقی نشان دادند که فعالیت بدنی و شرکت در فعالیت‌‌های منظم و ساختاریافته می­‌تواند اثرات مثبتی بر روی جنبه­‌های مختلف سلامت روان از جمله کیفیت زندگی، اضطراب، قابلیت عملکرد بهتر و خلق‌وخوی بهتر داشته باشد [11]. 
هویی و همکاران (2009) در طی تحقیقی که بر روی 111 آزمودنی سالمند انجام دادند بدین نتیجه رسیدند که 12 هفته شرکت در تمرینات ورزشی و انجام فعالیت بدنی می­‌تواند موجب افزایش بهزیستی روان‌شناختی و بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت جسمانی و روانی در بین سالمندان شود [13]. شمسی‌پور دهکردی و مودت­‌آبادی (2017) در طی تحقیقی که بر روی سالمندان 60 سال به بالا در شهر تهران انجام دادند نتیجه­‌گیری کردند که انتخاب سبک زندگی فعال و داشتن تحرک کافی و جلوگیری از افزایش شاخص توده بدنی سبب ارتقای سطوح عملکرد شناختی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان می­‌شود [14]. ملکی و همکاران (2012) در طی تحقیقی نشان دادند که افزایش بهزیستی روان‌شناختی در ورزشکاران از طریق آموزش هوش هیجانی نیز می­‌تواند شکل گیرد [15].
هوش هیجانی، مقیاسی است که دارای چند بُعد است و ارتباط و تعامل میان شناخت و هیجان را شامل می‌­شود. هوش هیجانی اولین بار توسط سالوی و میر (1990) جهت توانایی تطبیق فرد به درک و فهم احساسات و عواطف، بررسی هیجانات و بروز آن‌ها مطرح شد [16]. هوش هیجانی شامل پنج مؤلفه شناخت عواطف و احساسات شخصی، کنترل هیجانات، برانگیختن خود، درک عواطف دیگران و مدیریت رابطه با دیگران است [17].
طبق نظر هامفری و همکاران (2007) هوش هیجانی نشان‌دهنده توانایی مراکز مغز بالاتر مغز از قبیل آمیگدال جهت نظارت و هدایت سیگنال‌های احساسی ابتدایی از ساختار مغز است تا به ‌وسیله آن فرد در مورد احساسات و عواطف خود به‌ صورت سازنده (و نه مخرب) تصمیم‌­گیری و عمل کند [18]. در مورد ارتباط هـوش هیجـانی و دیگر متغیرهای روان‌شناختی مربوط به سـلامتی، پژوهش­‌های گذشته نشـان داده‌اند افـراد دارای هـوش هیجانی بالا به ‌طور معنادار از سـلامت جسـمانی و روانـی بالاتر و به ‌تبع آن از کیفیت زندگی بهتری نسبت به افرادی که هوش هیجانی آن‌ها پایین‌تر اسـت، برخوردارنـد [19].
بلورساز مشهدی (2017) در تحقیقی با عنوان «ارتباط هوش هیجانی با سلامت روان‌شناختی و خودکارآمدی در زنان سالمند شهر کرج» که بر روی 40 زن سالمند 60 تا 75‌ساله انجام داد بدین نتیجه دست یافت که بین هوش هیجانی با سلامت روان‌شناختی و خودکارآمدی رابطه معناداری وجود دارد و هوش هیجانی پیش‌­بین قدرتمندی برای سلامت روان‌شناختی و خودکارآمدی در سالمندان زن است [20]. بالورکا و همکاران (2016) در طی تحقیقی که بر روی 2182 نفر از دانش‌­آموزان 12 تا 18‌ساله انجام دادند بدین نتیجه رسیدند که هوش هیجانی بالا نقش مثبت و مهمی در میزان بهزیستی روان‌شناختی و سلامت روان نوجوانان دارد [21]. 
لاندا و همکاران (2010) در پژوهشی دیگر با عنوان «هوش هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی به‌عنوان پیش‌بینی کننده بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان اسپانیایی» بدین نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی، ویژگی‌های شخصیت و بهزیستی روان‌شناختی ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد و نیز هوش هیجانی به‌عنوان متغیر مهم پیش‌­بینی‌کننده وضعیت بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان محسوب می­‌شود [22].
 عباس­‌آباد عربی و همکاران (2015) در تحقیقی با هدف بررسی کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به دیابت و ارتباط آن با هوش هیجانی نشان دادند که بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به دیابت همبستگی مثبت وجود دارد و پیشنهاد کردند که در صورت تمرکز و برنامه‎ریزی بر هوش هیجانی و ابعاد آن در سالمندان، می‎توان بستر مناسبی برای ارتقای کیفیت زندگی آن‌ها فراهم کرد [23].
از جمله مباحثی که مورد توجه پژوهشگران حوزه‌­های مختلف روان‌شناسی به‌خصوص حیطه روان‌شناسی ورزش قرار گرفته است مباحث مربوط به سلامت روان از قبیل هوش هیجانی، بهزیستی روان‌شناختی و نیز احتمال اثربخشی فعالیت بدنی منظم و مناسب بر آن‌هاست [24]. نتایج تحقیقات گذشته بیانگر ارتباط مثبت بین فعالیت بدنی با بهزیستی روان‌شناختی است [14-12]. همچنین چندین تحقیق نیز ارتباط مثبت بین هوش هیجانی با فعالیت بدنی را نشان داده­‌اند [27-25]. اما تحقیقی که این سه متغیر را با هم بررسی کرده باشد، مشاهده نشد. با توجه به اهمیت غیرقابل‌انکار فعالیت بدنی و مسائل روانی در بهبود شرایط زندگی سالمندان و از طرفی با توجه به اینکه فعالیت بدنی هم با هوش هیجانی و هم با بهزیستی روان‌شناختی رابطه مثبت دارد این تحقیق در پی بررسی نقش میانجی فعالیت بدنی در ارتباط بین دو متغیر هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی است. امید است که یافته­‌های این پژوهش را بتوان در تصمیم‌گیری­‌ها، برنامه­‌ریزی­‌ها و مداخلات مربوط به بهبود وضعیت سلامت روانی و جسمانی سالمندان به کار برد.
روش مطالعه­
روش اجرای این پژوهش از نوع توصیفی‌همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه سالمندان مرد 60 سال و بالاتر ساکن شهر اهواز با میانگین سنی (2/98±64/52) بودند. محیط پژوهشی این تحقیق شامل باشگاه‌های ورزشی در نقاط مختلف شهر اهواز، اماکن و مجموعه‌های ورزشی خصوصی و دولتی، پارک‌ها، محیط‌­های عمومی و پررفت‌و‌آمد شهر بود. تعداد 120 نفر از بین جامعه آماری مورد‌نظر به روش نمونه‌گیری دردسترس و هدفمند (افرادی که حداقل سه روز فعالیت منظم در هفته را داشته باشند) با توجه به امکانات تیم تحقیق و محدودیت­‌های موجود در این حیطه انتخاب شدند و به ‌صورت داوطلبانه در پژوهش حاضر شرکت کردند. 
شرکت‌کنندگان پس از امضای فرم رضایت‌نامه در پژوهش حاضر، شرکت کردند. جهت گردآوری اطلاعات لازم از پرسش‌نامه‌های اطلاعات فردی، پرسش‌نامه بین‌المللی فعالیت بدنی، پرسش‌نامه هوش هیجانی و پرسش‌نامه بهزیستی روان‌شناختی استفاده شد. قبل از تکمیل پرسش‌نامه توسط شرکت‌کنندگان اطلاعاتی در مورد پژوهش و سؤالات مربوط به پرسش‌نامه‌ها به آن‌ها داده شد.
در حین تکمیل پرسش‌نامه‌­ها، سؤالات شرکت‌کنندگان در رابطه با عبارات موجود در پرسش‌نامه‌ها توسط محققان پاسخ داده شد در برخی موارد نیز سؤالات و عبارات موجود در پرسش‌نامه‌ها توسط محققین برای شرکت­‌کنندگان خوانده می­‌شد و پاسخ موردنظر شرکت­‌کنندگان ثبت می­‌شد. از ملاک­‌های مورد نظر جهت ورود به تحقیق می‌­توان به سن بالای 60 سال، توانایی درک و پاسخگویی به سؤالات محقق، داشتن رضایت کامل، هوشیاری کامل و سلامت ذهنی و روانی اشاره کرد.
ابزار مورد استفاده 
پرسش‌نامه بین‌المللی فعالیت بدنی: این پرسش‌نامه توسط کرایگ و همکاران (2003) طراحی شد [28]. در این پرسش‌نامه وضعیت فعالیت بدنی در سه طبقه ضعیف، متوسط و شدید مورد ارزیابی قرار می­‌گیرد. روایی و پایایی این پرسش‌نامه در ایران بررسی و توسط باغیانی مقدم و همکاران (2013) مورد تأیید قرار گرفته است [29]. این پرسش‌نامه شامل پنج مقیاس است که عبارت‌اند از: فعالیت بدنی مرتبط با کار روزانه؛ فعالیت بدنی جهت رفت‌وآمد؛ فعالیت مرتبط با کار منزل، امور تعمیراتی منزل و مراقبت از خانواده؛ نوع ورزش و فعالیت بدنی در اوقات فراغت و زمان صرف‌شده در حالت نشسته. این پرسش‌نامه، فعالیت بدنی را در دو قسمت تمرین شدید و تمرین متوسط بررسی می‌کند. تمرین متوسط و شدید موردنظر شامل مقیاس چهارارزشی است: بدون فعالیت، یک تا دو روز، سه تا چهار روز و بیش از پنج روز در هفته. هر فردی که بیش از پنج روز فعالیت متوسط انجام دهد یا اینکه بیش از سه روز فعالت شدید در طی هفته داشته باشد در دسته افراد فعال قرار می­‌گیرد. در ضمن هرگونه فعالیتی که مدت‌زمان آن کمتر از 10 دقیقه باشد در این پرسش‌نامه لحاظ نمی­‌شود.
پرسش‌نامه هوش هیجانی: پرسش‌نامه هوش هیجانی (EQ) سیبر یا شرینگ دارای پنج زیرمقیاس است: خودانگیزی (۷سؤال)، خودآگاهی (۸ سؤال)، خودکنترلی (۷ سؤال)، هوشیاری اجتماعی یا همدلی (۶ سؤال) و مهارت‌های اجتماعی (۵ سؤال). در کل این پرسش‌نامه دارای ۳۳ سؤال است. روایی و پایایی این پرسش‌نامه توسط جرابکت (1998) مورد تأیید قرار گرفته است [30]. هنجاریابی این پرسش‌نامه در ایران توسط منصوری (2001) انجام گرفت و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت [31].
پرسش‌نامه بهزیستی روان‌شناختی: نسخه کوتاه این مقیاس توسط کارول ریف (1989) طراحی شد و 18 سؤال در قالب شش خرده‌مقیاس پذیرش خود، تسلط محیطی، روابط مثبت با دیگران، هدف در زندگی، رشد فردی و استقلال فردی موردبررسی قرار می­‌گیرد که هر خرده‌مقیاس با سه سؤال مورد ارزیابی قرار می‌­گیرد. برای پاسخ‌دادن به هر سؤال، مقیاس شش‌ارزشی از یک (کاملاً مخالف) تا شش (کاملاً موافق) در نظر گرفته شده است. جوشنلو و همکاران (2007) ضمن تأیید روایی این ابزار، همسانی درونی زیرمقیاس‌های آن را بین 0/73 تا 0/87 گزارش کردند [32].
روش آماری 
جهت تجزیه ‌و تحلیل آماری این پژوهش، از میانگین و انحراف معیار به ‌عنوان آمار توصیفی استفاده شد. بعد از بررسی نرمال‌بودن داده‌­ها از طریق آزمون شاپیرو ویلک، از ضریب همبستگی پیرسون جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقیق و نیز از الگویابی معادلات ساختاری و آزمون بوت استراپ جهت بررسی نقش واسطه­‌ای فعالیت بدنی استفاده شد. از نسخه 21 نرم­‌افزار SPSS نسخه 21 جهت تجزیه ‌و تحلیل توصیفی و استنباطی داده‌­ها و نیز نسخه 18 نرم­‌افزار AMOS جهت الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد و سطح معناداری نیز 0/05

یافته­‌ها
پیش از انجام تحلیل اصلی، چند تحلیل اولیه جهت کسب بینش‌­های مقدماتی در ارتباط با داده­‌ها انجام شد. یافته‌های توصیفی مربوط به میانگین، انحراف معیار، کوچک‌ترین نمره و بزرگ‌ترین نمره مربوط به متغیرهای پژوهش، در جدول شماره 1 نشان داده شده است.

همان­‌طور که نتایج مندرج در جدول شماره 1 نشان می‌دهد، میانگین و انحراف معیار نمره‌­های متغیرهای پژوهش به ترتیب در هوش هیجانی 61/26 و 94/43، فعالیت بدنی 9/31 و 43/26، بهزیستی روان‌شناختی 11/99 و 68/44، استقلال 3/66 و 12/65، تسلط بر محیط 2/06 و 12/38، رشد شخصی 1/79 و 10/94، ارتباط مثبت با دیگران 3/09 و 11/11، هدفمندی در زندگی 3/88 و 10/60 و در پذیرش خود 1/75 و 11/57 است.

جدول شماره 2 ماتریس ضرایب همبستگی بین متغیرهای پژوهش را نشان می­‌دهد. همان‌طور که نتایج مندرج در جدول شماره 2 نشان می­‌دهد، ضریب همبستگی بین روابط همبستگی بین هوش هیجانی با فعالیت بدنی 0/70=r، هوش هیجانی با بهزیستی روان‌شناختی 0/84=r، و فعالیت بدنی با بهزیستی روان‌شناختی 0/70=r است که در سطح 0/01 معنی‌دار هستند. سایر ضرایب همبستگی در جدول شماره 2 نشان داده شده است.
قبل از تحلیل داده­‌های مربوط به فرضیه‌ها، برای اطمینان از اینکه داده­‌های این پژوهش مفروضه­‌های زیربنایی مدل معادلات ساختاری را برآورد می‌­کنند، به بررسی آن‌­ها پرداخته شد. بدین منظور پنج مفروضه­ معادلات ساختاری شامل، داده­‌های گمشده، بررسی داده­‌های پرت، نرمال‌بودن و هم‌خطی چندگانه مورد بررسی قرار گرفتند که به ترتیب بیان می‌شوند.
در مدل معادلات ساختاری، چنانچه برای تحلیل از داده‌های ورودی خام استفاده شود، این داده­‌ها باید کامل و بدون مقادیر گمشده باشند. برای کار با داده‌­های ناکامل، چندین راه‌­حل پیش‌تجربی وجود دارد. حذف لیستی، که در آن همه نمره­‌های مربوط به داده­‌های گمشده حذف می‌شود و حذف زوجی، که در آن همبستگی‌­های دومتغیری فقط برای مواردی که داده‌های آن کامل و موجود است، محاسبه می‌­شود. روش پیش‌تجربی دیگر برای داده­‌های گمشده، جایگزین‌کردن این داده­‌ها از طریق روش بیشینه‌کردن پیش‌­بینی صحیح است. در پژوهش حاضر، هیچ داده گم­شده‌­ای وجود نداشت.
داده‌­های پرت نمره‌­هایی هستند که در فاصله­ دورتری از سایر داده­‌ها قرار می­‌گیرند و از مقدار مورد انتظار بیشتر هستند. دو نوع داده پرت وجود دارد: داده­‌های پرت تک‌متغیری و داده‌های پرت چندمتغیری. آزمودنی‌ای که دارای داده‌­های پرت تک‌متغیری است در دو یا چند متغیر نمره‌­های بالا یا پایین دارد و یا الگوی نمره‌­های وی غیرعادی است. درواقع، در داده­‌های پرت چندمتغیری، آزمودنی از میانگین یک یا چند متغیر پیش‌بین فاصله قابل توجهی دارد. در پژوهش حاضر، جهت بررسی داده‌های پرت تک‌متغیری با استفاده از برنامه نرم­‌افزاری SPSSنمره­‌های Z متغیرها محاسبه شد. نتایج نشان داد که نمره­‌های پنج آزمودنی (76، 79، 103، 104، 118) 3 انحراف معیار بالا یا پایین میانگین بود، لذا در تحلیل فرضیه‌­ها، این افراد حذف شدند.
همچنین، جهت بررسی داده­‌های پرت چند‌متغیری، فاصله ماهالانوبیس برای متغیرهای پیش‌بین محاسبه شد. اگر بیشترین فاصله ماهالانوبیس، بزرگ‌تر از ارزش خی دو بحرانی با درجات آزادی معین (تعداد متغیرهای پیش‌­بین) در سطح 0/001=a باشد، مشکل داده‌­های پرت چند‌متغیری وجود دارد. کمترین و بیشترین مقدار فاصله ماهالانوبیس در پژوهش حاضر به ترتیب 0/04 و 7/12 به دست آمده­‌اند. با توجه به اینکه مجذور خی جدول با درجه آزادی 2 (تعداد متغیرهای پیش­‌بین در سطح 0/001) برابر با 13/82 است و از طرفی، چون بیشترین مقدار فاصله ماهالانوبیس (7/12)، کوچک‌تر از مجذور خی جدول (13/82) است، لذا وجود داده­‌های پرت چند‌متغیری در داده‌های جمع‌­آوری‌شده مشهود نیست. 
یکی دیگر از مفروضه­‌های مهم مدل معادلات ساختاری، نرمال‌بودن توزیع متغیرهاست. هنگامی که داده­‌ها توزیع نرمال ندارند، مقدار خی دو افزایش یافته و خطای استاندارد کمتر از برآورد واقعی می‌شوند که این امر منجر به معنی­‌دار‌شدن شاخص‌های برآورد شده می‌­شود، در حالی که واقعاً معنی­‌دار نیستند. جهت بررسی نرمال‌بودن، از ضریب کجی و ضریب کشیدگی استفاده می­‌شود. قدرمطلق ضریب کجی بزرگ‌تر از 3 تخطی از نرمال‌بودن داده­‌ها را نشان می­‌دهد. قدر مطلق ضریب کشیدگی بزرگ‌تر از 10 در تحلیل داده­‌ها مسئله­‌ساز است و قدر مطلق ضریب کشیدگی بزرگ‌تر از 20 مشکل جدی ایجاد می‌‌کند. در پژوهش حاضر جهت بررسی نرمال‌بودن متغیرها از کجی و کشیدگی متغیرها استفاده شد. 
نتایج ضریب کجی (و ضریب کشیدگی) نشان داد که با توجه به معیار نرمال‌بودن، متغیرهای پژوهش همگی دارای قدر مطلق ضریب کجی کوچک‌تر از 3 و قدر مطلق ضریب کشیدگی کوچک‌تر از 10 هستند و بنابراین تخطی از نرمال‌بودن داده‌­ها قابل مشاهده نیست.
جهت آزمودن الگوی پیشنهادی رابطه­ بین هوش هیجانی با بهزیستی روان‌شناختی با میانجی­گری فعالیت بدنی از روش الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد. الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر درمجموع سه متغیر دارد که یک متغیر به عنوان متغیر پیش‌­بین (مستقل)، یک متغیر به عنوان متغیر ملاک (وابسته) و یک متغیر به عنوان متغیر میانجی است. برازندگی الگوی پیشنهادی بر اساس ترکیبی از سنجه­‌های برازندگی جهت تعیین کفایت برازش الگوی پیشنهادی با داده­‌های مورد استفاده قرار گرفتند. برازش الگوی پیشنهادی با داده­‌ها بر اساس شاخص‌های برازندگی، از جمله مجذور خی، به عنوان شاخص برازندگی مطلق در جدول شماره 3 گزارش شده است. 
هرچه مقدار مجذور خی از صفر بزرگ‌تر باشد، برازندگی مدل کمتر می‌شود. مجذور خی معنی­‌دار، تفاوت معنی‌­دار بین کوواریانس‌‌های مفروض و مشاهده‌شده را نشان می‌دهد. با وجود این، چون فرمول مجذور خی، حجم نمونه را دربر دارد، مقدار آن در مورد نمونه­‌های بزرگ متورم می‌شود و معمولاً به لحاظ آماری معنی­‌دار می‌شود. به این دلیل بسیاری از پژوهشگران مجذور خی را نسبت به درجه آزادی آن (مجذور خی نسبی) مورد بررسی قرار می­‌دهند و معمولاً نسبت (2 مقدار عددی) دو را به عنوان یک شاخص سرانگشتی نیکویی برازش استفاده می‌کنند. همچنین شاخص­‌های مهم دیگر مانند GFI ،AGFI ،‌IFI ،TLI ،‌CFI و NFI‌ نیز در جدول شماره 3 گزارش شده است. در این شاخص­‌ها برازش 9/0 به بالا قابل قبول قلمداد می­‌شوند. شاخص مناسب دیگر، شاخص میانگین مربعات خطای برآورد است که بر اساس آن مقدار کمتر از 08/0 قابل قبول است و برای مدل­‌های بسیارخوب 05/0 و کمتر در نظر گرفته می­‌شود.

همان­‌طور که نتایج مندرج در جدول شماره 3 نشان می‌دهد، الگوی پیشنهادی پژوهش از برازش خوبی با داده‌­ها برخوردار است.
یک فرض زیربنایی الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر وجود مسیر غیرمستقیم یا واسطه‌ای است. برای تعیین معنی‌داری رابطه واسطه‌­ای و اثر غیرمستقیم متغیر مستقل بر متغیر وابسته از طریق متغیر میانجی از روش بوت استراپ در برنامه ماکرو آزمون پریچر و هیز(2008) بر روی نسخه 21 نرم‌افزار SPSSاستفاده شد. نتایج بوت استراپ برای مسیر واسطه­‌ای الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر را می­‌توان در جدول شماره 4 مشاهده کرد.
همان­‌طور که نتایج مندرج در جدول شماره 4 نشان می‌­دهد، سطح اطمینان برای فعالیت بدنی به عنوان متغیر میانجی بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی در سطح 001/0>P قرار دارد که از لحاظ آماری معنی­‌دار است. بنابراین فعالیت بدنی در رابطه­ بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی نقش واسطه‌ای دارد.
بحث 
دوران سالمندی، یکی از حساس‌ترین دوران زندگی هر فرد به شمار می‌­رود. با توجه به این امر تأمین و حفظ سلامت و بهداشت روانی سالمندان باید به یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها در هر کشوری تبدیل شود و راهکارهای عملی و مؤثری برای آن به کار گرفته شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش واسطه‌­ای فعالیت بدنی در ارتباط بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان بود. نتایج حاصل از تجزیه ‌و تحلیل داده­‌ها نشان داد که بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج این قسمت از تحقیق با یافته‌های بالورکا و همکاران (2016) و نیز لاندا و همکاران (2010) که در تحقیقات جداگانه‌­ای نشان دادند که بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی، رابطه معنادار وجود دارد [22، 21]، با یافته‌­های عباس­‌آباد عربی و همکاران (2015) که در تحقیقی بدین نتیجه رسیدند که بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی سالمندان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد [23] و یافته‌های سهرابی و همکاران (2016) که در تحقیقی نشان دادند بین اکثر خرده‌مقیاس‌های بهزیستی روان‌شناختی و استحکام روانی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد [33]، در یک راستاست.
نتایج این تحقیقات تأییدکننده فرضیه تحقیق حاضر مبنی بر ارتباط بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان است. در تبیین این یافته می­‌توان گفت که داشتن هوش هیجانی می­‌تواند فرد را به طور مثبتی با نیازها، فشارها و مشکلات زندگی سازگار کند. افرادی که هوش هیجانی بالا دارند و قادر هستند تا هیجانات خود را به طور مناسب ارزیابی و تنطیم کنند، می‌توانند در زمان مناسب این هیجانات را به کار برده و روابط خود را در موقعیت‌­های مختلف و با افراد مختلف به‌خوبی کنترل کنند که این موارد خود منجر به افزایش بهزیستی روان­‌شناختی در فرد می‌شود [34]. همچنین داشتن هوش هیجانی مناسب نقش مهمی در میزان سلامت فرد دارد و باعث می‌­شود تا فرد در زمان مواجهه با موقعیت‌­های دشوار، استرس کمتر و عملکرد بهتری داشته باشد.
از طرفی می­‌توان گفت که در دوران پیری و سالمندی زمانی که هوش هیجانی بالا باشد، این امر می‌­تواند با بهداشت روان و نیز ارتقای سلامت روان در سالمندان ارتباط نزدیکی داشته باشد؛ بنابراین با افزایش هوش هیجانی در سالمندان، به ‌تبع آن بهزیستی روان‌شناختی نیز در آن‌ها افزایش پیدا می‌­کند [35]. هوش هیجانی بالا سبب می­‌شود که فرد اجتماعی­‌تر شده و با مسائل روانی از قبیل افکار نگران‌­کننده و ترس­‌آور به‌خوبی مقابله کندد [36].
دیگر نتایج این تحقیق نشان داد که فعالیت بدنی به عنوان نقش واسطه‌­ای در ارتباط بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی نقش دارد. این قسمت از یافته­‌های تحقیق در راستای نتایج سهرابی و همکاران (2017) که نشان دادند متغیر فعالیت بدنی به عنوان میانجی در ارتباط بین بهزیستی روان‌شناختی و استحکام روانی نقش دارد [33] و نیز یافته‌­های شمسی‌­پور دهکردی و مودت‌آبادی که در تحقیق خود نشان دادند که فعالیت بدنی و شاخص توده بدنی بر عملکرد شناختی و بهزیستی روان‌شناختی نقش تعاملی دارد [14] است. این نتایج بیانگر این مطلب هستند که فعالیت بدنی هم به‌ صورت مستقیم و هم به ‌صورت واسطه‌ای می­‌تواند بر ارتباط بین متغیرهای روان‌شناختی از قبیل هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان نقش داشته باشد.
سکسانا و همکاران (2005) نیز در طی تحقیقی نشان دادند فعالیت بدنی در دوران سالمندی می‌­تواند موجب ارتقای سلامت روانی و بهزیستی، پیشگیری و درمان اختلالات روانی و نیز توان‌بخشی اختلالات روانی شود [37].
فعالیت بدنی و داشتن تحرک کافی در دوران سالمندی می‌تواند تأثیرات متفاوت و گوناگونی از قبیل بهبود سلامت روانی، سلامت جسمانی و نیز بهزیستی روانی داشته باشد [14]. داشتن فعالیت بدنی و تحرک کافی در دوران سالمندی سبب می­‌شود تا سالمندان بتوانند بدون وابستگی به دیگران کارهای روزمره خود را انجام دهند. علاوه بر این، ابعاد سلامت روانی، جسمانی و کیفیت زندگی از قبیل ایفای نقش، سلامت عمومی، سرزندگی و شادابی، کاهش درد جسمانی، عملکرد عاطفی، عملکرد اجتماعی و به‌ طور کلی جنبه‌های مختلف سلامت روانی و جسمانی سالمندان را بهبود می­‌بخشد [38].
نتیجه‌­گیری نهایی
 مطابق با نتایج تحقیق حاضر، بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد و فعالیت بدنی نقش میانجی در ارتباط بین هوش هیجانی و بهزیستی روان‌شناختی دارد. بنابراین تشویق سالمندان به انجام فعالیت‌های بدنی و داشتن تحرک کافی می‌­تواند موجب بهبود سلامت جسمانی و به تبع آن بهبود سلامت روانی در سالمندان شود و به سالمندان کمک کند تا دوران سالمندی سالم و موفق را سپری کنند. همچنین داشتن زندگی فعال سبب می‌شود تا سالمندان علاوه بر بهبود مسائل روانی، در فعالیت‌های اجتماعی نیز شرکت کنند و با افراد دیگر در تمام سنین تعامل و ارتباط متقابل داشته باشد.
از آنجا که در این تحقیق فقط از شرکت‌­کنندگان مرد استفاده شده بود و همچنین تعداد شرکت­‌کنندگان نسبتاً کم بود و اینکه پژوهش حاضر در یک منطقه خاص جغرافیایی انجام شده است، برای تعمیم آن، بررسی مشابه در کل کشور و با جامعه آماری گسترده­‌تر و استفاده از هر دو جنس زن و مرد توصیه می‌­شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
ملاحظات اخلاقی پژوهش حاضر شامل رضایت آگاهانه شرکت‌کنندگان برای شرکت در پژوهش و امکان خروج آزادانه آن‌ها از آن، رازداری و حراست از اطلاعات فردی آن‌ها بود. همچنین پژوهش حاضر به تأیید کمیته پژوهشی دانشگاه شهید چمران اهواز رسید.
حامی مالی
این مقاله هیچ‌گونه حامی مالی نداشته است.
مشارکت نویسندگان
مفهوم‌سازی: اسماعیل صائمی؛ جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها: سجاد پارسایی و سیما رزاقی؛ نگارش نسخه اولیه: سجاد پارسایی و سیما رزاقی؛ ویراستاری و نهایی‌سازی نوشته: اسماعیل صائمی
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

References
Marengoni A, Angleman S, Melis R, Mangialasche F, Karp A, Garmen A, et al. Aging with multimorbidity: A systematic review of the literature. Ageing Research Reviews. 2011; 10(4):430-9. [DOI:10.1016/j.arr.2011.03.003] [PMID]
Hamer M, Lavoie KL, Bacon SL. Taking up physical activity in later life and healthy ageing: the English longitudinal study of ageing. British Journal of Sports Medicine. 2014; 48(3):239-43. [DOI:10.1136/bjsports-2013-092993] [PMID] [PMCID]
Bailey M, McLaren S. Physical activity alone and with others as predictors of sense of belonging and mental health in retirees. Aging & Mental Health. 2005; 9(1):82-90. [DOI:10.1080/13607860512331334031] [PMID]
King AC, Pruitt LA, Phillips W, Oka R, Rodenburg A, Haskell WL. Comparative effects of two physical activity programs on measured and perceived physical functioning and other health-related quality of life outcomes in older adults. The Journals of Gerontology: Series A. 2000 55(2):M74-83. 
Solberg PA, Kvamme NH, Raastad T, Ommundsen Y, Tomten SE, Halvari H, et al. Effects of different types of exercise on muscle mass, strength, function and well-being in elderly. European Journal of Sport Science. 2013; 13(1):112-25. [DOI:10.1080/17461391.2011.617391]
Herring MP, O’connor PJ, Dishman RK. The effect of exercise training on anxiety symptoms among patients: A systematic review. Archives of Internal Medicine. 2010; 170(4):321-31. [DOI:10.1001/archinternmed.2009.530] [PMID]
Sarkisian CA, Prohaska TR, Wong MD, Hirsch S, Mangione CM. The relationship between expectations for aging and physical activity among older adults. Journal of General Internal Medicine. 2005; 20(10):911-5. [DOI:10.1111/j.1525-1497.2005.0204.x] [PMID] [PMCID]
Sun F, Norman IJ, While AE. Physical activity in older people: A systematic review. BMC Public Health. 2013; 13:449. [DOI:10.1186/1471-2458-13-449] [PMID] [PMCID]
Keyes CLM, Shmotkin D, Ryff CD. Optimal well-being: The empirical encounter of two tradition. Journal of Personality and Social Psychology. 2002; 82(6):1007-22. [DOI:10.1037/0022-3514.82.6.1007] [PMID]
Mock SE, Eibach RP. Aging attitudes moderate the effect of subjective age on psychological well-being: Evidence from a 10-year longitudinal study. Psychology and Aging. 2011; 26(4):979-86. [DOI:10.1037/a0023877] [PMID]
Penedo FJ, Dahn JR. Exercise and well-being: A review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Current Opinion in Psychiatry. 2005; 18(2):189-93. [DOI:10.1097/00001504-200503000-00013] [PMID]
Ruuskanen JM, Ruoppila I. Physical activity and psychological well-being among people aged 65 to 84 years. Age and Ageing. 1995; 24(4):292-6. [DOI:10.1093/ageing/24.4.292] [PMID]
Hui E, Chui BTK, Woo J. Effects of dance on physical and psychological well-being in older persons. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2009; 49(1):e45-e50. [DOI:10.1016/j.archger.2008.08.006] [PMID]
Shamsipour Dehkordi P, Mootabadi M. [Interactive role of physical activity and body mass indices levels on cognitive function and psychological well-being of the elderly (Persian)]. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 2017; 19(2):60-75. http://eprints.skums.ac.ir/5789/
Maleki B, Mohamadzade H, Ghavami A. [The effect of emotional intelligence training on aggression, stress, psychological well-being in elite athletes (Persian)]. Motor Behavior. 2013; 4(11):177-90. https://mbj.ssrc.ac.ir/article_64.html
McCleskey J. Emotional intelligence and leadership: A review of the progress, controversy, and criticism. International Journal of Organizational Analysis. 2014; 22(1):76-93. [DOI:10.1108/IJOA-03-2012-0568]
Salami SO. Emotional intelligence, self-efficacy, psychological well-being and students attitudes: Implications for quality education. European Journal of Educational Studies. 2010; 2(3):247-57. https://www.researchgate.net/publication/266419723
Johnson DR. Emotional intelligence as a crucial component to medical education. International Journal of Medical Education. 2015; 6:179-83. [DOI:10.5116/ijme.5654.3044] [PMID] [PMCID]
Ashkanasy NM, Dasborough MT. Emotional awareness and emotional intelligence in leadership teaching. Journal of Education for Business. 2003; 79(1):18-23. [DOI:10.1080/08832320309599082]
Boloorsaz Mashhadi H. [The relationship between emotional intelligence with mental health and self-efficacy in elderly women of Karaj City (Persian)]. Organizational Behavior Management in Sport Studies. 2017; 4(14):43-53. https://iranjournals.nlai.ir/article_259620_bc870e38e297030a9fbc940c7764cc33.pdf
Balluerka N, Gorostiaga A, Alonso-Arbiol I, Aritzeta A. Peer attachment and class emotional intelligence as predictors of adolescents’ psychological well-being: A multilevel approach. Journal of Adolescence. 2016; 53:1-9. [DOI:10.1016/j.adolescence.2016.08.009] [PMID]
Augusto Landa JM, Martos MP, Lopez-Zafra E. Emotional intelligence and personality traits as predictors of psychological well-being in Spanish undergraduates. Social Behavior and Personality: An International Journal. 2010; 38(6):783-93. [DOI:10.2224/sbp.2010.38.6.783]
Abbasabad Arabi H, Bastani F, Navab E, Haghani H. [Investigating quality of life and its relationship with Emotional Intelligence (EQ) in elderly with diabetes (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2015; 21(3):215-24. http://ijpcp.iums.ac.ir/article-1-2473-en.html
Costarelli V, Stamou D. Emotional intelligence, body image and disordered eating attitudes in combat sport athletes. Journal of Exercise Science & Fitness. 2009; 7(2):104-11. [DOI:10.1016/S1728-869X(09)60013-7]
Li GS, Lu FJ, Wang AH. Exploring the relationships of physical activity, emotional intelligence and health in Taiwan college students. Journal of Exercise Science & Fitness. 2009; 7(1):55-63. [DOI:10.1016/S1728-869X(09)60008-3]
Saklofske DH, Austin EJ, Rohr BA, Andrews JJ. Personality, emotional intelligence and exercise. Journal of Health Psychology. 2007; 12(6):937-48. [DOI:10.1177/1359105307082458] [PMID]
Siavoshy H, Hojjati SS, Moradpour K. [Relationship between physical activity and emotional intelligence in athlete students and comparison with non-athlete students (Persian)]. Rooyesh-e- Ravanshenasi Journal. 2017; 6(1):99-110. http://frooyesh.ir/article-1-189-en.html
Craig CL, Marshall AL, Sjostrom M, Bauman AE, Booth ML, Ainsworth BE, et al. International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity. Medicine & Science in Sports & Exercise. 2003; 35(8):1381-95. [DOI:10.1249/01.MSS.0000078924.61453.FB] [PMID]
Baghiani-Moghaddam MH, Bakhtari-Aghdam F, Asghari-Jafarabadi M, Allahverdipour H, Dabagh-Nikookheslat S, Nourizadeh R. [Comparing the results of pedometer-based data and International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) (Persian)]. Health System Research. 2013; 9(6):605-12. http://hsr.mui.ac.ir/index.php/jhsr/article/view/897
Jerabek I. Emotional intelligence test-abridged. Psychtests.com website. [Internet] 1998 [Cited Mar10 2017] Availabel from: http://hr.psychtests.com/archprofile/stats/eiq_abridged.pdf 
Mansouri B. [Translation and Normalizing Cyberia- Shrink test in students of public universities (Persian)]. [MSc. Thesis]. Tehran: Allameh Tabatabai University, 2001. 
Joshanloo M, Rostami R, Nosratabadi M. [Examining the factor structure of the Keyes’ comperhensive scale of well-being (Persian)]. Developmental Psychology (Journal of Iranian Psychologists). 2007; 3(9):35-51. http://jip.azad.ac.ir/article_512411_en.html
Sohrabi M, Abedanzade R, Shetab Boushehri N, Parsaei S, Jahanbakhsh H. [The relationship between psychological well-being and mental toughness among elders: Mediator role of physical activity (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2017; 11(4):538-49. [DOI:10.21859/sija-1104538]
Rajabi S, Valadbeigi P. [Predicting psychological well-being on the basis of spiritual, emotional and social intelligences in Iranian’s college students (Persian)]. Rooyesh-e- Ravanshenasi Journal. 2016; 5(1):199-216. http://frooyesh.ir/article-1-156-en.html
Sygit-Kowalkowska E, Sygit K, Sygit M. Emotional intelligence vs. health behavior in selected groups in late adulthood. Annals of Agricultural and Environmental Medicine. 2015; 22(2):338-43. [DOI:10.5604/12321966.1152092] [PMID]
Davar SC, Singh N. Emotional intelligence & job performance in banking & insurance sector in India. Indian Journal of Industrial Relations. 2014; 49(4):722-33. https://www.jstor.org/stable/24546976?seq=1
Saxena S, Ommeren MV, CTang K, Armstrong TP. Mental health benefits of physical activity. Journal of Meantal Health. 2005; 14(5):445-51. [DOI:10.1080/09638230500270776]
Hasanpoor Dehkordi A, Masoodi R, Naderipoor A, Poor Mir Reza Kalhori R. [The effect of exercise program on the quality of life in Shahrekord elderly people (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2008; 2(4):437-44. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-58-en.html