مقدمه
سالمندی به عنوان یک پدیده جهانی به دلیل بهبود علوم پزشکی، آموزش و درنتیجه توسعه در امید به زندگی رخ داده است [
1]. مطابق آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2015، تعداد افراد بالای شصت سال کل جهان 841 میلیون نفر بود که برآورد میشود این تعداد تا سال 2050 به دوبرابر خواهد رسید [
2]. در کشور ایران بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1375، سالمندان بالای شصت سال حدود 6/6 درصد کل جمعیت را شامل میشدند که بر اساس سرشماری سال 1385 این میزان به حدود 7/3 درصد رسیده است و پیشبینی میشود تا سال 1429 به 24/9 درصد برسد [
3]. در کشور ایران سالمندان حدود 8 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل میدهند [
4]. بنابراین با توجه به افزایش جمعیت سالمند، توجه به کیفیت زندگی آنها ضرورت مییابد [
5]. چالشهای بهداشت سالمندان عبارتند از فعالیت فیزیکی محدود، کاهش ظرفیت حیاتی، ضعف قدرت عضلانی، انعطافپذیری محدود و کاهش توده استخوانی [
6]. هدف اصلی برنامههای بهداشت سالمندی، حفظ و بهبود تواناییهای فرد در انجام فعالیتهایی مانند شستن لباس، توالت رفتن و غذا خوردن است [
7،
8] که به عنوان فعالیتهای روزمره سالمندان در ارائه استقلال و بهبود سبک زندگی سالمندان بسیار مهم هستند. اگر آنها استقلال خود را از دست بدهند، منجر به بستری شدن در بیمارستان، افزایش هزینه و مرگومیر میشود [
9،
10]. اکثر سالمندان برای انجام فعالیتهای روزمره خود ناتوان هستند [
5،
11،
12]. در مطالعهای 56/2، 34 و 6/8 درصد سالمندان کاملاً مستقل، نسبتاًً مستقل و نسبتاًً وابسته گزارش شدند [
13]. سلامت خوب [
14،
15]، انجام فعالیتهای داوطلبانه [
16] و فعالیت بدنی [
17]، افراد سالمند را قادر میسازد تا بیشتر کار کنند. مطالعات نشان دادهاند فرایندهای مختلفی در عدم توانایی نقش دارند [
18،
19]. ناتوانی سالمندان به عنوان اختلال در فعالیتهای روزانه تعریف میشود که وابستگی بیشتر را در پی دارد [
20]. این امر نشاندهنده اهمیت این موضوع است و باید با توجه به نیاز شدید جامعه، برنامهریزیهای بهداشتی درمانی مناسب برای این گروه سنی تهیه و اجرا شود.
حمایت اجتماعی عامل مهمی در حفظ و ارتقای سلامت جسمی و شناختی مرتبط با مشارکت در امور زندگی است [
21] و نبود آن منجر به بیماری میشود [
22]. حمایت اجتماعی به عنوان شبکهای از ارتباطات توصیف میشود که موجب تسهیل رفتارهای ارتقای سلامتی میشود [
23]. همچنین حمایت اجتماعی به عنوان حمایتهای اطلاعاتی، عاطفی، ابزاری و ارزیابی که از روابط بین فردی به دست میآید، شناخته میشود [
24]، به این معنی که مردم در محیط اطراف، احساس امنیت و کفایت میکنند. تعاملات اجتماعی به روابط مثبت یا منفی با خانواده، همسالان، جوامع و مؤسسات در سطح وسیع جامعه اشاره دارند [
25]. برکمن معتقد است صمیمیت باید در راستای حمایت از ارتقای سلامت به عنوان عامل ایجادکننده حمایت احساسی ارائه شود. این نوع حمایت با بهبود عملکرد فیزیکی [
26] و کاهش مرگومیر در سالمندان مرتبط است [
27]. افراد سالخوردهای که با افراد دیگر در جامعه خود ارتباط برقرار میکنند و از منابع اطلاعاتی بیشتری برای حل مشکلات روزانه بهره میگیرند، طراوت و شادابی بیشتری دارند. در مقابل، انزوای اجتماعی منجر به کاهش پتانسیل شناختی آنها به عنوان متغیر مستقل میشود [
28]. افراد سالخورده که با خویشاوندان خود زندگی میکنند دارای سلامت جسمی، ذهنی و احساسی بیشتری نسبت به کسانی هستند که تنها زندگی میکنند [
29]. علاوه بر این، حمایت اجتماعی به عنوان پیشبینیکننده ارتباط بین افسردگی و فعالیتهای زندگی روزمره شناخته شده است [
30]. یک مطالعه در مورد تأثیر تسهیلکنندگان حمایت اجتماعی نشان داد حمایت اجتماعی نمیتواند اثرات منفی افسردگی را تحت تأثیر فعالیت روزمره سالمندان خنثی کند [
31]. بنابراین اگرچه دوستی و حمایت مفاهیمی به قدمت ارتباطات انسان هستند، مفهوم حمایت اجتماعی نسبتاً جدید است. امروزه، هر ناخوشی و حادثه سلامت با حمایت اجتماعی مطالعه میشود. با توجه به موارد بالا، پژوهش حاضر با هدف بررسی فعالیت روزمره سالمندان در سالمندان جامعه روستایی و اثر حمایت اجتماعی درکشده و متغیرهای زمینهای بر آن انجام شد.
روش مطالعه
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی است که در جامعه روستایی (شهرستان بیضا واقع در 45کیلومتری شهر شیراز) در سال 1397 انجام شد. این مطالعه، با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انجام پذیرفت. شهرستان بیضا شش مرکز بهداشتی درمانی را تحت پوشش دارد که یک مرکز (هرابال) که دسترسی به آن آسانتر است انتخاب شد. این مرکز هشت خانه بهداشت را تحت پوشش خود قرار داده است که پژوهش حاضر در روستاهای هفتخوان، حاجیآباد، علیآباد تنگ، ایازجان، جعفرآباد و ابراهیمآباد انجام شد. حجم نمونه بر اساس مطالعه قبلی [
32] با استفاده از فرمول حجم نمونه، 400 نفر تعیین شد که با در نظر گرفتن 0/05=α، توان (β-1) 80 درصد و نرخ ریزش 20 درصد به 430 نفر افزایش یافت. معیارهای ورود به مطالعه شامل داشتن تواناییهای شنوایی و گفتاری، سن شصت سال یا بیشتر، داشتن پرونده فعال در پایگاههای جامع سلامت و نیز داشتن رضایت آگاهانه بود. معیارهای خروج از مطالعه نیز تکمیل ناقص پرسشنامه، عدم تمایل به همکاری و وجود بیماریهای تشخیص دادهشده در مطالعه در نظر گرفته شد.
ابزار جمعآوری دادهها شامل دو پرسشنامه فعالیت روزمره سالمندان و حمایت اجتماعی بود. پرسشنامه فعالیت روزمره سالمندان دارای سی سؤال با طیف پاسخگویی لیکرت در ابعاد فعالیتهای درشت شامل بالا رفتن از تپه (سربالایی)، راه رفتن روی سطح لیز (مثل سرامیک خیس)، حمل وسیله دهکیلویی (مثلاً از مغازه محل تا منزل)، پایین آمدن از تپه (سرپایینی)، راه رفتن روی سطح یخزده (مثلاً زمین یخزده در زمستان)، انجام دادن کارهای سخت و سنگین در خانه، حمل وسیله پنجکیلویی (مثلاً از مغازه محل تا منزل)، راه رفتن روی سطح ناهموار و ناصاف، نگهداری از نوه یا یک کودک و فعالیتهای شخصی، اعتقادی و اجتماعی، ظریف و شستوشو با ماشین بود. گزینههای این پرسشنامه عبارتند ازکاملاً مخالفم (با نمره صفر)، مخالفم (با نمره 1)، نظری ندارم (با نمره 2) و موافقم (با نمره 3). برای به دست آوردن امتیاز مربوط به هر بُعد و همچنین امتیاز کلی پرسشنامه، مجموع امتیازات سؤالات مربوطه با هم جمع شدند. امتیازات بالاتر نشاندهنده میزان فعالیتهای زندگی روزانه بالاتر خواهد بود و برعکس. در پژوهش خواجوی و پارسا، روایی و پایایی این پرسشنامه مورد ارزیابی قرار گرفت و پایایی 0/97 برای نمره کل مقیاس محاسبه شد که نشاندهنده پایایی آزمون مجدد خوب تا عالی است. همچنین پایایی درونی به روش آلفای کرونباخ با ضریب 0/96 به دست آمد که نشاندهنده پایایی درونی عالی این مقیاس است [
33].
پرسشنامه حمایت اجتماعی (مقیاس خانواده) که توسط مری پروسیدانو و کنیت هلر در سال 1983 ساخته شده [
34]، از بیست گویه تشکیل شده است که به منظور سنجش میزان حمایت اجتماعی از طرف خانواده به کار میرود. گزینههای این پرسشنامه شامل بله، خیر و نمیدانم است. نمره نمیدانم برای اکثر سؤالات به جز سؤالات 3، 4، 16، 19 و 20 که مساوی 1+ است، برابر با صفر است و برای بقیه سؤالات نمره پاسخ بله مساوی 1+ است. دامنه نمره کل سؤالات بین صفر تا 20 است که نمره بالا به منزله حمایت اجتماعی بیشتر از نظر پاسخدهندگان است. پرسشنامه حمایت اجتماعی با ضریب آلفای 0/90 از هماهنگی درونی فوقالعادهای برخوردار است. آلفای نهایی برای این پرسشنامه بین 0/88 تا 0/91 است. این پرسشنامه از روایی همزمان خوبی برخوردار است [
35]. در ایران نیز پایایی این پرسشنامه بررسی و آلفای کرونباخ 0/87 برای آن به دست آمد [
36].
تحلیل دادهها به کمک نرمافزار آماری SPSS نسخه 25 و با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل رگرسون خطی ساده انجام شد. همچنین در کلیه آزمونها سطح معنیداری 0/05 در نظر گرفته شد.
یافتهها
میانگین سنی شرکتکنندگان در مطالعه 69/67±7/07 سال بود. فراوانی مشخصات جمعیتشناختی شرکتکنندگان در
جدول شماره 1 آورده شده است.
نمره آلفای کرونباخ قبل از نرمالسازی دادهها 0/973 بود. نرمالسازی دادهها با حذف 20 رکورد ازدسترفته و جایگزینی آنها با نمره میانگین به روش کاکس و باکس به دست آمد. نتایج
جدول شماره 2 با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (cI95%=0/975 ،Icc=0/979، P=0/0001) به دست آمد.
تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد مؤلفههای وضعیت تأهل و جنسیت اثر معنیداری بر سطح فعالیت روزمره سالمندان ندارند (p>0/05).
مطابق با
جدول شماره 3، تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد حمایت اجتماعی اثر معنیدار و بالایی بر سطح نمره کل فعالیت روزمره سالمندان و خردهمقیاسهای آن (فعالیتهای ظریف، شستوشو و سخت) دارد.
ضریب مجذور اتا برای فعالیتهای سخت، اعتقادی، شخصی، ظریف و سطح نمره کل فعالیت روزمره سالمندان به ترتیب 0/118، 0/178، 0/186، 0/138، 0/147 و 0/248 بود؛ بدین معنی که حمایت اجتماعی به میزان 24/8 درصد میتواند سطح کل فعالیت روزمره سالمندان روستایی را تبیین کند، به گونهای که حمایت اجتماعی بالا موجب افزایش فعالیت روزمره سالمندان میشود (Square Adjusted R=0/288 p<0/05).
در مطالعه حاضر، میانگین نمره حمایت اجتماعی 16/5±55/16 (محدوده صفر تا 20) و میانگین نمره فعالیت روزمره 55/10±3/07 (محدوده صفر تا 90) به دست آمد که به ترتیب نشاندهنده حمایت اجتماعی نسبتاً بالا و استقلال سالمندان است (
جدول شماره 4).
همچنین سالمندان 60 تا70 سال 59/21 درصد، سالمندان 71 تا 80 سال 51/93 درصد و سالمندان 81 سال و بیشتر 41/24 درصد دارای فعالیت روزمره بودند که نشان میدهد با افزایش سن، فعالیت روزمره سالمندان کاهش مییابد (
جدول شماره 5).
بحث
در مطالعه حاضر، میانگین نمره حمایت اجتماعی 16/5±55/16 (محدوده صفر تا 20) به دست آمد که نشاندهنده حمایت اجتماعی نسبتاً بالاست. یافتههای ما با یافتههای نظری و همکاران سازگار است [
37]. همچنین در مطالعه خلیلی و همکاران حمایت اجتماعی سالمندان در سطح متوسطی قرار داشت [
38]، اما در مطالعه ایزدی و همکاران میزان حمایت اجتماعی از حد متوسط بالاتر بود که همسو با یافتهای ما نیست [
39].
در مطالعه حاضر میانگین نمره فعالیت روزمره سالمندان 55/10±3/07 (محدوده صفر تا 90) به دست آمد که نشاندهنده فعالیت روزمره متوسط و نسبتاً پایینتری نسبت به دیگر مطالعات است که افراد در ردههای دیگر گروه سنی قرار داشتند [
40] که همسو با یافته ما نیست. ارتباط مستقیم و معنیداری بین حمایت اجتماعی و توانایی انجام فعالیت روزمره سالمندان وجود دارد و با افزایش حمایت اجتماعی بر میزان فعالیت روزمره سالمندان افزوده میشود که با نتایج مطالعه هانگ و همکاران که نشان داده بودند حمایت اجتماعی باعث بهبود وضعیت فعالیت فیزیکی میشود همخوانی دارد [
41] و یافتههای بوزو و همکاران [
42] و اورارد و همکاران [
43] را نیز تأیید میکند. همچنین مطالعه علیپور و همکاران نشان داد افرادی که از حمایت اجتماعی درکشده بالاتری برخوردارند، سلامتی بهتری دارند [
44].
در این پژوهش میانگین فعالیت روزمره سالمندان، 55/10±3/07 بود که دلالت بر استقلال سالمندان داشت. در تحقیقی که توسط لین و همکاران انجام شد 50/1 درصد سالمندان برای انجام فعالیت روزمره مستقل بودند [
45]. در مطالعه حاضر بین فعالیت درشت، فعالیت شخصی، فعالیت اعتقادی، فعالیت ظریف و شستوشوی ماشین با فعالیت روزمره سالمندان (p=0/0001) و بین فعالیت درشت، فعالیت شخصی، فعالیت اعتقادی و اجتماعی و فعالیت ظریف با حمایت اجتماعی همبستگی مثبت آماری وجود داشت (P≤0/05). میانگین نمره کسبشده ابزار فعالیت روزمره سالمندان در سالمندان مرد کمی بیشتر از سالمندان زن بود که معنیدار بود. در مطالعاتی از جمله مطالعه سوگیموتو و همکاران، در 167 سالمند نیز نشان داده شد نمره کسبشده ابزار فعالیت روزمره سالمندان در سالمندان مرد بیشتر از سالمندان زن بوده است که همسو با مطالعه ماست [
46]. اما مطالعه اوهری و همکاران نشان داد نمرات کسبشده فعالیت روزمره سالمندان در زنان و مردان تفاوتی ندارد و نتیجهای خلاف مطالعه ما را ارائه داد [
47] که اختلاف نمرات بهدستآمده میتواند ناشی از تفاوت در محدوده حرکتی مفاصل و BMI سالمندان باشد [
48].
در مطالعه حاضر بر اساس آنالیز رگرسیون چندمتغیره، سطح تحصیلات، ردهبندی سنی و سن متغیرهای تأثیرگذار بر اﻧﺠﺎم فعالیت روزمره سالمندان در سالمندان منطقه روستایی بودند. مطالعه زیو و همکاران نشان داد بین سن و ADL ارتباطی وجود ندارد [
49]، اما یافتههای منس [
50] و احمدی و همکاران [
51] برخلاف آن نشان دادند تأثیر عامل سن، معنیدار و با کاهش عملکرد همراه است. همچنین مطالعه علیزاده و همکاران تأثیر سن بر سطح ADL را نشان داد که همسو با نتایج ماست [
52]. واقعیت این است که با افزایش سن کنشهای زیستشناختی کاهش و عضلات ضعیف میشوند و این تغییرات عملکرد کامل افراد را محدود میکنند که این تغییرات از فردی به فرد دیگر متفاوت است [
53].
یافتههای ما نشان دادند وضعیت تأهل مؤلفه اثرگذاری بر سطح فعالیت روزمره سالمندان نبود که با مطالعه وانگ و همکاران [
54]، برجی و متقی [
55] و احمدی و همکاران [
51] همخوانی ندارد. همچنین یافتههای ما نشان دادند متغیر جنس مؤلفهای اثرگذار بر سطح فعالیت روزمره سالمندان نیست که با مطالعه وانگ و همکاران [
54] و هایوود و همکاران [
56] همخوانی داشت، اما یافتههای احمدی و همکاران [
51] و حبیبی و همکاران [
57] یافتههای ما را تأیید نکردند. همچنین یافتههای ما نشان دادند تحصیلات مؤلفه اثرگذار بر سطح فعالیت روزمره سالمندان است، به طوری که تحصیلات موجب تغییر نگرش افراد و بهرهمندی آنها از یک زندگی سالم شده و این امر منجر به سلامت روح و جسم آنها میشود و زندگی آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. در این راستا یافتههای برجی و متقی [
55] و حبیبی و همکاران [
57] نتایج ما را تأیید کردند، اما یافتههای وانگ و همکاران [
54] همسو با یافتههای ما نبودند.
نتیجهگیری نهایی
نتایج مطالعه حاضر نشان داد بیشتر سالمندان از نظر فعالیت روزمره مستقل هستند و سطح فعالیت روزمره سالمندان با بیشتر متغیرهای زمینهای و حمایت اجتماعی ارتباط معنیدار آماری دارد. از آنجا که سطح فعالیت روزمره سالمندان و حمایت اجتماعی در دوران سالمندی میتواند مورد تهدید قرار گیرد، لازم است مراقبان سلامت از طریق برنامههای آموزشی و نیز بررسی دورهای وضعیت جسمانی موجب افزایش حمایت اجتماعی و حفظ و ارتقای زندگی سالم و فعال برای آنها شوند.
از ﻣﺸﮑﻼت و محدودیتهای ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ایﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ نتایج این مطالعه ممکن است قابل تعمیم به سایر نقاط نباشد. پیشنهاد میشود مطالعاتی مشابه در سایر مناطق روستایی دارای گروههای اقلیت مذهبی و قومی با توزیع اقلیمی جغرافیایی متفاوت نیز انجام و نتایج آنها با هم مقایسه شود. هرچند در این مطالعه سالمندان سالم مورد بررسی قرار گرفتند و وجود بیماریهای تشخیصدادهشده به عنوان معیار خروج در نظر گرفته شد، اما ممکن بود بعضی از سالمندان از وجود بیماری در خود آگاهی لازم را نداشته باشند، بنابراین پیشنهاد میشود در مطالعات بعدی معایناتی توسط پزشک به عنوان معیار ورود سالمندان به مطالعه صورت گیرد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
مطالعه حاضر از اصول اخلاق پژوهش پیروی میکند. همه شرکتکنندگان توضیحات کلامی در مورد اهداف و رویههای مطالعه را دریافت کرده و سپس رضایتنامههای آگاهانه کتبی را برای شرکت در مطالعه امضا کردند. شرکتکنندگان همچنین درباره ناشناس بودن و محرمانه بودن اطلاعات خود اطمینان داشتند. کمیته اخلاق دانشگاه علومپزشکی شیراز این تحقیق را با کد اخلاق No: SUMS.11128 تصویب کرده است. کلیه مراحل انجامشده در مطالعات مربوط به مشارکتکنندگان انسانی مطابق با معیارهای اخلاقی کمیته تحقیقاتی نهادی و / یا ملی و اعلامیه هلسینکی 1964 و اصلاحات بعدی آن شامل رضایت آگاهانه و محرمانه بودن کلیه اطلاعات شخصی است.
حامی مالی
این پژوهش با حمایت و تأیید معاونت پژوهشی دانشکده بهداشت دانشگاه علومپزشکی شیراز انجام گرفته است.
مشارکت نویسندگان
طراحی مطالعه، انجام مصاحبه: فاطمه جوکار؛ نظارت و نوشتن پیشنویس مقاله: مهین نظری؛ روششناسی و تحلیل نتایج: عبدالرحیم اسداللهی؛ تایید نسخه نهایی: تمامی نویسندگان.
تعارض منافع
نویسندگان اظهار کردند که این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
1.
World Health Organization, US National Institute of Aging, editors. Global health and aging [Internet]. 2011 [Updated 2011 October]. Available from: https://www.who.int/ageing/publications/global_health/en/
2.
World Health Organization. World report on ageing and health [Internet]. 2015 [Updated 2015]. Available from: https://www.who.int/ageing/publications/world-report-2015/en/
3.
Ministry of Health and Medical Education. [Training guide integrated care comprehencive elderly special medicine (Persian)] [Internet]. 2009 [Updated 2009]. Available from: https://phc.mui.ac.ir/sites/phc.mui.ac.ir/files/aein-name/gheire%20pezeshk%20%281%29.pdf
4.
Ghaffari F, Dehghan-Nayeri N, Navabi N, Seylani Kh. Evaluation of the Master’s curriculum for elderly nursing: A qualitative study. Clinical Interventions in Aging. 2016; 11:1333-42. [DOI:10.2147/CIA.S109004] [PMID] [PMCID]
5.
Nourbakhsh SF, Fadayevatan R, Alizadeh-Khoei M, Sharifi F. [Determining the status of Activity of Daily Living (ADL) and Instrumental Activity of Daily Living (IADL) in healthy and cognitive impaired elderlies (Persian)]. Jorjani Biomedicine Journal. 2018; 5(2):63-77. http://goums.ac.ir/jorjanijournal/article-1-561-en.html
6.
Seo K, Cho M. The effects of a balloon-blowing exercise in a 90/90 bridge position using a ball on the pulmonary function of females in their twenties. Journal of Physical Therapy Science. 2018; 30(10):1267-70. [DOI:10.1589/jpts.30.1267] [PMID] [PMCID]
7.
Heydari H, Shahsavari H, Hazini A, Nikbakht Nasrabadi AR. Exploring the barriers of home care services in Iran: A qualitative study. Scientifica. 2016; 2016:2056470. [DOI:10.1155/2016/2056470] [PMID] [PMCID]
8.
Osakwe ZT, Larson E, Agrawal M, Shang J. Assessment of activity of daily living among older adult patients in home healthcare and skilled nursing facilities: An integrative review. Home Healthcare Now. 2017; 35(5):258-67. [DOI:10.1097/NHH.0000000000000537] [PMID] [PMCID]
9.
Chen Sh, Zheng J, Chen C, Xing Y, Cui Y, Ding Y, et al. Unmet needs of activities of daily living among a community-based sample of disabled elderly people in Eastern China: A cross-sectional study. BMC Geriatrics. 2018; 18(1):160. [DOI:10.1186/s12877-018-0856-6] [PMID] [PMCID]
10.
Chan CS, Slaughter SE, Jones CA, Wagg AS, editors. Greater independence in activities of daily living is associated with higher health-related quality of life scores in nursing home residents with Dementia. Healthcare. 2015; 3(3):503-18. [DOI:10.3390/healthcare3030503] [PMID] [PMCID]
11.
Mlinac ME, Feng MC. Assessment of activities of daily living, self-care, and independence. Archives of Clinical Neuropsychology. 2016; 31(6):506-16. [DOI:10.1093/arclin/acw049] [PMID]
12.
Henry-Sánchez JT, Kurichi JE, Xie D, Pan Q, Stineman MG. Do elderly people at more severe activity of daily living limitation stages fall more? American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation. 2012; 91(7):601-10. [DOI:10.1097/PHM.0b013e31825596af] [PMID] [PMCID]
13.
Hillcoat-Nallétamby S. The meaning of “independence” for older people in different residential settings. The Journals of Gerontology: Series B. 2014; 69(3):419-30. [DOI:10.1093/geronb/gbu008] [PMID]
14.
Udayshankar PM, Parameaswari PJ. Healthy and active ageing. World Applied Sciences Journal. 2014; 30(7):927-8. [DOI:10.5829/idosi.wasj.2014.30.07.82124]
15.
Lagiewka K. European innovation partnership on active and healthy ageing: Triggers of setting the headline target of 2 additional healthy life years at birth at EU average by 2020. Archives of Public Health. 2012; 70(1):23. [DOI:10.1186/0778-7367-70-23] [PMID] [PMCID]
16.
Moran M, Van Cauwenberg J, Hercky-Linnewiel R, Cerin E, Deforche B, Plaut P. Understanding the relationships between the physical environment and physical activity in older adults: A systematic review of qualitative studies. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 2014; 11:79. [DOI:10.1186/1479-5868-11-79] [PMID] [PMCID]
17.
Caspersen CJ, Powell KE, Christenson GM. Physical activity, exercise, and physical fitness: Definitions and distinctions for health-related research. Public Health Reports. 1985; 100(2):126-31. [PMID] [PMCID]
18.
Bauer GR. Incorporating intersectionality theory into population health research methodology: Challenges and the potential to advance health equity. Social Science & Medicine. 2014; 110:10-7. [DOI:10.1016/j.socscimed.2014.03.022] [PMID]
19.
Ashford S, Edmunds J, French DP. What is the best way to change self‐efficacy to promote lifestyle and recreational physical activity? A systematic review with meta‐analysis. British Journal of Health Psychology. 2010; 15(2):265-88. [DOI:10.1348/135910709X461752] [PMID]
20.
Gill TM, Desai MM, Gahbauer EA, Holford TR, Williams CS. Restricted activity among community-living older persons: Incidence, precipitants, and health care utilization. Annals of Internal Medicine. 2001; 135(5):313-2. [DOI:10.7326/0003-4819-135-5-200109040-00007] [PMID]
21.
Daffner KR. Promoting successful cognitive aging: A comprehensive review. Journal of Alzheimer’s Disease. 2010; 19(4):1101-22. [DOI:10.3233/JAD-2010-1306] [PMID] [PMCID]
22.
Rashedi V, Gharib M, Rezaei M, Yazdani AA. [Social support and anxiety in the elderly of Hamedan, Iran (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2013; 14(2):110-5. http://rehabilitationj.uswr.ac.ir/article-1-1210-en.html
23.
Kwong EWY, Kwan AYH. Stress-management methods of the community-dwelling elderly in Hong Kong: Implications for tailoring a stress-reduction program. Geriatric Nursing. 2004; 25(2):102-6. [DOI:10.1016/j.gerinurse.2004.02.007] [PMID]
24.
Sallis JF, Bowles HR, Bauman A, Ainsworth BE, Bull FC, Craig CL, et al. Neighborhood environments and physical activity among adults in 11 countries. American Journal of Preventive Medicine. 2009; 36(6):484-90. [DOI:10.1016/j.amepre.2009.01.031] [PMID]
25.
Abbey A, Abramis DJ, Caplan RD. Effects of different sources of social support and social conflict on emotional well-being. Basic and Applied Social Psychology. 1985; 6(2):111-29. [DOI:10.1207/s15324834basp0602_2]
26.
Berkman LF. The role of social relations in health promotion. Psychosomatic Medicine. 1995; 57(3):245-54. [DOI:10.1097/00006842-199505000-00006] [PMID]
27.
Blazer DG. Social support and mortality in an elderly community population. American Journal of Epidemiology. 1982; 115(5):684-94. [DOI:10.1093/oxfordjournals.aje.a113351] [PMID]
28.
Tesch-Roemer C, Huxhold O. Social isolation and loneliness in old age [Internet]. 2019 [Updated 2020 December 28]. Available from: https://oxfordre.com/psychology/view/10.1093/acrefore/9780190236557.001.0001/acrefore-9780190236557-e-393 [DOI:10.1093/acrefore/9780190236557.013.393]
29.
Singh A, Misra N. Loneliness, depression and sociability in old age. Industrial Psychiatry Journal. 2009; 18(1):51-5. [DOI:10.4103/0972-6748.57861] [PMID] [PMCID]
30.
Bozo Ö, Toksabay NE, Kürüm O. Activities of daily living, depression, and social support among elderly Turkish people. The Journal of Psychology. 2009; 143(2):193-206. [DOI:10.3200/JRLP.143.2.193-206] [PMID]
31.
You KS, Lee H. The physical, mental, and emotional health of older people who are living alone or with relatives. Archives of Psychiatric Nursing. 2006; 20(4):193-201. [DOI:10.1016/j.apnu.2005.12.008] [PMID]
32.
Bakhtiyari M, Emaminaeini M, Hatami H, Khodakarim S, Sahaf R. [Depression and perceived social support in the elderly (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2017; 12(2):192-207. [DOI:10.21859/sija-1202192]
33.
Khajavi D, Parsa Z. [The development of psychometric properties of “the elderly’s activities of daily life scale” (Persian)]. Journal of Motor Learning and Movement. 2014; 6(1):91-108. [DOI:10.22059/JMLM.2014.50192]
34.
Procidano ME, Heller K. Measures of perceived social support from friends and from family: Three validation studies. American Journal of Community Psychology. 1983; 11(1):1-24. [DOI:10.1007/BF00898416] [PMID]
35.
Scott KM, Collings SCD. Gender and the association between mental disorders and disability. Journal of Affective Disorders. 2010; 125(1-3):207-12. [DOI:10.1016/j.jad.2010.06.022] [PMID] [PMCID]
36.
Karami J, Bagheri A, Vaseghi F. [The relationship between stress and social support with a tendency to addiction (Persian)]. Paper presented at: 2nd Global Conference on Psychology and Educational Sciences, Law and Social Sciences at the Beginning of the Third Millennium. 19 May 2016; Shiraz, Iran. https://www.sid.ir/fa/seminar/ViewPaper.aspx?ID=23146
37.
Nazari M, Ghasemi S, Vafaei H, Fararouei M. The perceived social support and its relationship with some of the demographic characteristics in Primigravida pregnant women. International Journal of Nursing and Midwifery. 2015; 7(9):141-5. [DOI:10.5897/IJNM2015.0186]
38.
Khalili F, Sam Sh, Sharifirad GR, Hassanzadeh A, Kazemi M. [The relationship between perceived social support and social health of elderly (Persian)]. Journal of Health System Research. 2012; 7(6):1216-25. http://hsr.mui.ac.ir/article-1-293-en.html
39.
Izadi S, Khamehvar A, Aram SS, Yazdanpanah Nozari A. [Social support and quality of life of elderly people admitted to rehabilitation centers (Persian)]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2013; 23(105):101-9. http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-2765-en.html
40.
Eisapareh K, Nazari M, Kaveh MH, Ghahremani L. The relationship between job stress and health literacy with the quality of work life among Iranian industrial workers: The moderating role of social support. Current Psychology. 2020; May. [DOI:10.1007/s12144-020-00782-5]
41.
Huang X, Yang H, Wang HH, Qiu Y, Lai X, Zhou Z, et al. The association between physical activity, mental status, and social and family support with five major non-communicable chronic diseases among elderly people: A cross-sectional study of a rural population in Southern China. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2015; 12(10):13209-23. [DOI:10.3390/ijerph121013209] [PMID] [PMCID]
42.
Bozo Ö, Guarnaccia CA. Activities of daily living, social support, and future health of older Americans. The Journal of Psychology. 2009; 144(1):1-14. [DOI:10.1080/00223980903356032] [PMID]
43.
Everard KM, Lach HW, Fisher EB, Baum MC. Relationship of activity and social support to the functional health of older adults. The Journals of Gerontology: Series B. 2000; 55(4):S208-12. [DOI:10.1093/geronb/55.4.S208] [PMID]
44.
Alipoor F, Sajadi H, Forozan A, Biglarian A. [The role of social support in elderly quality of life (Persian)]. Social Welfare Quarterly. 2009; 8(33):149-67. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-1862-en.html
45.
Lin LP, Hsu SW, Hsia YC, Wu CL, Chu C, Lin JD. Association of early-onset dementia with activities of daily living (ADL) in middle-aged adults with intellectual disabilities: The caregiver’s perspective. Research in Developmental Disabilities. 2014; 35(3):626-31. [DOI:10.1016/j.ridd.2013.12.015] [PMID]
46.
Sugimoto H, Demura Sh, Nagasawa Y. Age and gender-related differences in physical functions of the elderly following one-year regular exercise therapy. Health. 2014; 6(8):792-801. [DOI:10.4236/health.2014.68101]
47.
Ohri P, Gupta SK, Upadhyai N. A study of daily living dependency status among elderly in an urban slum area of Dehradun. Indian Journal of Community Health. 2014; 26(4):417-22. https://www.iapsmupuk.org/journal/index.php/IJCH/article/view/450
48.
Nakazawa A, Nakamura K, Kitamura K, Yoshizawa Y. Association between activities of daily living and mortality among institutionalized elderly adults in Japan. Journal of Epidemiology. 2012; 22(6):501-7. [DOI:10.2188/jea.JE20110153] [PMID] [PMCID]
49.
Ziv N, Roitman DM, Katz N. Problem solving, sense of coherence and instrumental ADL of elderly people with depression and normal contr ol group. Occupational Therapy International. 1999; 6(4):243-56. [DOI:10.1002/oti.100]
50.
Menec VH. The relation between everyday activities and successful aging: A 6-year longitudinal study. The Journals of Gerontology. Series B. 2003; 58(2):S74-82. [DOI:10.1093/geronb/58.2.s74] [PMID]
51.
Ahmadi B, AminiSanii N, Bani F, Bakhtari F. Predictors of Physical Activity in Older Adults in Northwest of Iran. Elderly Health Journal. 2018; 4(2):75-80. [DOI:10.18502/ehj.v4i2.260]
52.
Alizadeh M, Rahimi A, Arshinji M, Sharifi F, Arzaghi SM, Fakhrzadeh H. [Physical health status and socio-economic outcomes on elderly in Tehran metropolitan area (Persian)]. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism. 2013; 13(1):29-37. http://ijdld.tums.ac.ir/article-1-5089-en.html
53.
Crow TJ. Molecular pathology of schizophrenia: More than one disease process? British Medical Journal. 1980; 280(6207):66-8. [DOI:10.1136/bmj.280.6207.66] [PMID] [PMCID]
54.
Wang D, Zheng J, Kurosawa M, Inaba Y, Kato N. Changes in Activities of Daily Living (ADL) among elderly Chinese by marital status, living arrangement, and availability of healthcare over a 3-year period. Environmental Health and Preventive Medicine. 2009; 14(2):128-41. [DOI:10.1007/s12199-008-0072-7] [PMID] [PMCID]
55.
Borji M, Motaghi M. [The relationship between physical activity, social support and Fatigue Severity of elderly Ilam in 2016 (Persian)]. Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing. 2017; 3(4):50-7. [DOI:10.21859/ijrn-03047]
56.
Haywood KL, Garratt AM, Fitzpatrick R. Quality of life in older people: A structured review of generic self-assessed health instruments. Quality of Life Research. 2005; 14(7):1651-68. [DOI:10.1007/s11136-005-1743-0] [PMID]
57.
Habibi A, Savadpoor M T, Molaei B, Shamshiri M, Ghorbani M. [Survey of physical functioning and prevalence of chronic illnesses among the elderly people (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2009; 4(3):68-78. http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-314-en.html