دوره 17، شماره 2 - ( تابستان 1401 )
جلد 17 شماره 2 صفحات 185-170 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mottaghi R, Maredpour A, Karamin S. A Comparison Study on the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Sleep Hygiene Education on Sleep Quality and Physiological Parameters in Older Adults. Salmand: Iranian Journal of Ageing 2022; 17 (2) :170-185
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-2223-fa.html
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-2223-fa.html
متقی رضا، ماردپور علیرضا، خرامین شیرعلی. مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و آموزش بهداشت خواب برکیفیت خواب و شاخص‌های فیزیولوژی در سالمندان. سالمند: مجله سالمندی ایران. 1401; 17 (2) :170-185
رضا متقی1 
، علیرضا ماردپور* 2، شیرعلی خرامین3
، علیرضا ماردپور* 2، شیرعلی خرامین3
1- گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، استان کهگیلویه‌وبویراحمد، ایران.
2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، استان کهگیلویه‌وبویراحمد، ایران. ، maredpour@iauyasooj.ac.ir
3- مرکز تحقیقات اجتماعی عوامل موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج،استان کهگیلویه‌وبویراحمد، ایران.
2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، استان کهگیلویه‌وبویراحمد، ایران. ، maredpour@iauyasooj.ac.ir
3- مرکز تحقیقات اجتماعی عوامل موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج،استان کهگیلویه‌وبویراحمد، ایران.
چکیده: (2383 مشاهده)
اهداف با‌توجه‌به شیوع بالای اختلال بی‌خوابی و مشکلات پارامترهای فیژیولوژی در سالمندان، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر درمان پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و ترکیب هر دو بر کیفیت خواب و شاخص‌های فیزیولوژی (فشارخون، ضربان قلب و اکسیژن اشباع در خون) سالمندان بوده است.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پی‌گیری با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش، سالمند عضو کانون جهان‌دیدگان شیراز در سال 1398بودند. با روش نمونه‌گیری دردسترس و رعایت ملاک های ورود و خروج، تعداد80 نفر انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی ساده در 4 گروه ( 3 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) قرار گرفتند. گروه آزمایش 2 و 3 تحت مداخله 4 هفته‌ای بهداشت خواب، گروه آزمایش 1 و 3 تحت مداخله 4 هفته‌ای درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل در انتظار قرار گرفتند. آزمودنی‌ها با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، دستگاه فشار‌سنج جیوه‌ای و پالس‌اکسیمتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از بسته آماری SPSS نسخه 23 و روش‌های آماری تحلیل واریانس دوراهه مختلط و تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شده است.
یافته ها گروه‌های آزمایش و کنترل با میانگین سنی 4/5±70/41 نشان داد میانگین نمرات کیفیت خواب، فشارخون سیستول و اکسیژن اشباع در خون در گروه‌های آزمایشی بهداشت خواب، درمان پذیرش و تعهد و ترکیبی پس از مداخله‌ها معنادار (0/001>P) بوده است. بیشترین اندازه اثر کیفیت خواب به‌ترتیب مربوط به گروه درمان ترکیبی (0/83)، آموزش بهداشت خواب (0/67) و گروه درمان پذیرش و تعهد (0/60) بوده است.
نتیجه گیری درمان بی‌خوابی و به تبع آن فشارخون سیستول و اکسیژن خون با به کارگیری هر کدام از روش‌های درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و به‌ویژه ترکیبی مفید است و باعث سلامت جسمی و روانشناختی سالمندان می‌شود. آموزش و به کارگیری این درمان‌ها با اولویت درمان ترکیبی به مراقبین سلامت در حیطه سالمندی توصیه می‌شود.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پی‌گیری با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش، سالمند عضو کانون جهان‌دیدگان شیراز در سال 1398بودند. با روش نمونه‌گیری دردسترس و رعایت ملاک های ورود و خروج، تعداد80 نفر انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی ساده در 4 گروه ( 3 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) قرار گرفتند. گروه آزمایش 2 و 3 تحت مداخله 4 هفته‌ای بهداشت خواب، گروه آزمایش 1 و 3 تحت مداخله 4 هفته‌ای درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل در انتظار قرار گرفتند. آزمودنی‌ها با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، دستگاه فشار‌سنج جیوه‌ای و پالس‌اکسیمتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از بسته آماری SPSS نسخه 23 و روش‌های آماری تحلیل واریانس دوراهه مختلط و تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شده است.
یافته ها گروه‌های آزمایش و کنترل با میانگین سنی 4/5±70/41 نشان داد میانگین نمرات کیفیت خواب، فشارخون سیستول و اکسیژن اشباع در خون در گروه‌های آزمایشی بهداشت خواب، درمان پذیرش و تعهد و ترکیبی پس از مداخله‌ها معنادار (0/001>P) بوده است. بیشترین اندازه اثر کیفیت خواب به‌ترتیب مربوط به گروه درمان ترکیبی (0/83)، آموزش بهداشت خواب (0/67) و گروه درمان پذیرش و تعهد (0/60) بوده است.
نتیجه گیری درمان بی‌خوابی و به تبع آن فشارخون سیستول و اکسیژن خون با به کارگیری هر کدام از روش‌های درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و به‌ویژه ترکیبی مفید است و باعث سلامت جسمی و روانشناختی سالمندان می‌شود. آموزش و به کارگیری این درمان‌ها با اولویت درمان ترکیبی به مراقبین سلامت در حیطه سالمندی توصیه می‌شود.
واژه‌های کلیدی: کیفیت خواب، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بهداشت خواب، شاخص‌های فیزیولوژی، فشارخون، سالمندان
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، مرکز تحقیقات سالمندی.
تلفن دفتر نشریه:
تلفن مستقیم:02171732827(تماس فقط روزهای شنبه، یکشنبه و سه شنبه ساعت 10 الی 12) 021221800- داخلی 2827
ایمیل: salmand2010@gmail.com
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
