1- گروه روانشناسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران.
2- گروه روانشناسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران. ، maredpour@iauyasooj.ac.ir
3- مرکز تحقیقات اجتماعی عوامل موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران.
چکیده: (665 مشاهده)
هدف: با توجه به شیوع بالای اختلال بیخوابی و مشکلات پارامترهای فیژیولوژی در سالمندان، این پژوهش با هدف بررسی مقایسه تأثیر درمان پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و ترکیب هر دو بر کیفیت خواب و پارامترهای فیزیولوژی (فشارخون، ضربان قلب و اکسیژن اشباع در خون) سالمندان بوده است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش سالمند عضو کانون جهاندیدگان شیراز در سال 1398بودند. با روش نمونه گیری در دسترس و رعایت ملاک های ورود و خروج، تعداد80 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در چهار گروه ( 3 گروه مداخله و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. گروه ازمایش 2 و 3 تحت مداخله 4 هفتهای بهداشت خواب، گروه آزمایش 1 و 3 تحت مداخله 4 هفتهای درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل در انتظار قرار گرفتند. آزمودنیها با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، دستگاه فشارسنج جیوهای و پالساکسیمتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از بسته آماری SPSS-23 و روشهای آماری تحلیل واریانس دوراهه مختلط و تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده گردیده است.
یافتهها: مقایسهی گروههای آزمایش و کنترل با میانگین سنی 4/5±70/41 نشان داد که میانگین نمرات کیفیت خواب، فشارخون سیستول و اکسیژن اشباع در خون در گروههای آزمایشی بهداشت خواب، درمان پذیرش و تعهد و ترکیبی پس از مداخلهها معنادار (0/001>p) بوده است. بیشترین اندازه اثر کیفیت خواب به ترتیب مربوط به گروه درمان ترکیبی (0/83)، آموزش بهداشت خواب (0/67) و گروه درمان پذیرش و تعهد (0/60) بوده است.
نتیجهگیری: درمان بیخوابی و به تبع آن فشارخون سیستول و اکسیژن خون با بکارگیری هر کدام از روشهای، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و به ویژه ترکیبی مفید است و باعث سلامت جسمی و روانشناختی سالمندان میگردد. آموزش و بکارگیری این درمانها با اولویت درمان ترکیبی به مراقبین سلامت در حیطه سالمندی توصیه میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانشناسی دریافت: 1400/2/3 | پذیرش: 1400/6/21