اهداف: کمبود ویتامین D یک مشکل مهم بهداشتی جامعه است که در افراد مسن شایع‌تر است و ممکن است در افراد مسن ساکن خانه سالمندان نیز بیشتر باشد. تا کنون مطالعات متعددی بر روی کمبود ویتامین D با استفاده از مدل‌های آماری موجود انجام شده است. در این مطالعه، به منظور یافتن عوامل خطر ساز مرتبط با کمبود ویتامین D در افراد مسن ساکن خانه سالمندان و مقایسه آن با افراد مسن خارج خانه سالمندان از روش رگرسیون بخت‌های متناسب و رگرسیون استریوتایپ استفاده شد.

مواد و روش‌ها: در یک مطالعه مورد-شاهدی با 140 نفر سالمند ساکن خانه سالمندان و 140 نفر سالمند خارج از خانه سالمندان وارد مطالعه شدند. در این مطالعه متغیر سطوح سرمی 25(OH)D به عنوان متغیر پاسخ، و متغیرهای سن، جنس، نمایه توده بدن، میزان مواجهه با نور آفتاب به عنوان متغیرهای پیشگو برای کمبود ویتامین D بررسی شدند. تحلیل‌های مربوط با استفاده از روش‌های رگرسیون بخت-های متناسب و رگرسیون استریوتایپ و برآورد پارامترهای این دو مدل انجام شد. برای ارزیابی و مقایسه دو مدل مذکور از آماره‌ی انحراف (AIC) استفاده شد. نرم افزار Stata.9/1 برای انجام تحلیل‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‌ها: میانگین سطح سرمی 25(OH)D در افراد ساکن خانه سالمندان ng/ml 16/10±16/65 و در افراد خارج از خانه سالمندان ng/ml 39/62±24/78 بود (P=0/001). شیوع کمبود ویتامین D (کمتر از ng/ml 20) در گروه ساکن خانه سالمندان %75 و در گروه خارج خانه سالمندان %23/87 افراد را شامل شد. با استفاده از مدل‌های رگرسیون بخت‌های متناسب و رگرسیون استریوتایپ، متغیرهای جنس، سن، نمایه توده بدن، میزان مواجهه با نور آفتاب و عضویت خانه سالمندان، برازش داده شد در هر دو مدل مربوطه متغیرهای گروه و میزان مواجهه با نورآفتاب معنادار شدند (P<0/001). مدل رگرسیون استریوتایپ شامل متغیر گروه (نسبت بخت برای رسته کمبود شدید برابر با 42/85 و (CI95%:9.93-185.67) و متغیر میزان مواجهه با نور آفتاب نور آفتاب (نسبت بخت برای رسته کمبود شدید برابر با 0/717 و (CI95%: 0/642-0/792) بود.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه شیوع بالایی از کمبود ویتامین D در افراد سالمند خانه سالمندان نشان داده شد که میزان آن در مقایسه با افراد خارج از خانه سالمند بیشتر بود. به نظر می‌رسد رگرسیون استریوتایپ به عنوان یک روش جدید، در بین مدل‌های لوجستیک چندرسته‌ای، قابلیت خوبی برای غربالگری انواع بیماری از جمله بیماری کمبود ویتامین D دارد.