هدف: تشخیص زودهنگام اختلالات شناختی برای به‌کارگیری به‌موقع درمان‌های جدید اهمیت ویژه‌ای دارد که این مهم بدون وجود ابزارهای ارزیابی شناختی مناسب ممکن نمی شود. آزمون ترسیم ساعت یک آزمون ساده و ارزان برای ارزیابی شناختی سالمندان است که در مراکز مراقبتی اولیه سالمندان قابل استفاده می باشد. هدف تحقیق حاضر، تعیین پایایی و روایی آزمون شناختی ترسیم ساعت در سالمندان بود.

روش بررسی: برای سالمندان با سواد مراجعه کننده به انجمن آلزایمر ایران (شامل بیماران و سالمندان سالم)، با روش نمونه گیری در دسترس، در مدت 5 ماه،  دومجری آزمون ترسیم ساعت با روش امتیازبندی شولمان اصلاح شده را انجام دادند. سپس آزمون کوتاه وضعیت شناختی(MMSE) برای آنها انجام شد. برای حدود یک چهارم شرکت کنندگان،  ، هفتۀ بعد نیز آزمون ترسیم ساعت انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۰ تحلیل شد. پایایی بین ارزیابان، با محاسبۀ ICC و پایایی آزمون - بازآزمون، با محاسبۀ ضریب توافق کاپا تعیین شد. روایی هم‌زمان آزمون ترسیم ساعت و MMSE با استفاده از ضریب هم‌بستگی اسپیرمن محاسبه شد.

یافته‌ها:  ۷۴ سالمند با میانگین سنی ۷۲ سال و با نسبتِ مساوی مرد و زن در این طرح شرکت کردند. مقدار ICC برای پایایی بین ارزیابان، 0/964 با 0/001>P بود. ضریب توافق کاپا بین امتیازات آزمون ترسیم ساعت در آزمون مجدد، 0/554 بود (0/001>P). ضریب هم‌بستگی اسپیرمن برای امتیاز آزمون ترسیم ساعت و MMSE، 0/782 و در سطح 0/001>P معنی‌دار بود.

نتیجه‌گیری: آزمون ترسیم ساعت در سالمندان باسواد در نمونه تهرانی، از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است و می‌توان آن را به‌عنوان یکی از ابزارهای معتبر ارزیابی شناختی سالمندان ایرانی، به‌کار گرفت.