اهداف: دیابت بهعنوان یکی از بیماریهای مزمن سالمندان است که بر کیفیت زندگی آنها تأثیر میگذارد. ازآنجاکه کیفیت زندگی بهعنوان یکی از شاخصها و مؤلفههای مهم سلامت محسوب میشود، این پژوهش به بررسی کیفیت زندگی سالمندان دیابتی شهر کرمان پرداخته است.
مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بود که در سال 1392 روی سالمندان دیابتی شهر کرمان انجام گرفت. تعداد 120 نفر از سالمندان دیابتی به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه دوقسمتی شامل مشخصات جمعیتشناختی و پرسشنامه استاندارد (SF-36) صورت گرفت و برای تجزیه و تحلیل دادهها نسخه 18 نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری تحلیل واریانس، تی و ضریب همبستگی بهکار گرفته شد.
یافتهها: نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل دادهها نشان داد میانگین سنّی افراد موردمطالعه 71/5 و نمره کل کیفیت زندگی سالمندان موردمطالعه 46/48 بود. ابعاد کیفیت زندگی سالمندان موردمطالعه نشان داد بیشترین میانگین در میان ابعاد هشتگانه کیفیت زندگی در بُعد سلامت جسمی مربوط به سلامت عمومی و در بُعد سلامت روانی مربوط به عملکرد اجتماعی بود. همچنین نمره کل بُعد جسمی 44/89، نمره کل بُعد روانی 48/07 و بیشترین میانگین در ابعاد سلامت جسمی مربوط به سلامت عمومی (47/87) و در ابعاد سلامت روانی مربوط به عملکرد اجتماعی (49/78) بود. همچنین نتایج حاصل از آزمون تی و تحلیل واریانس یکطرفه حاکی از آن بود که بین جنسیت، تحصیلات، عوارض بیماری دیابت، درآمد، سن بیماران دیابتی، مدت ابتلا به دیابت و شاخص توده بدنی با کیفیت زندگی سالمندان دیابتی رابطه معنیدار آماری وجود داشت (0/05>P).
نتیجهگیری: در جامعه ما، معیار هنجاری برای کیفیت زندگی افراد تعیین نشده است؛ بنابراین، میتوان میانگین 50 با انحراف معیار 10 را بهعنوان شاخص هنجار و قابلقبول برای وضعیت کیفیت زندگی سالمندان درنظرگرفت. میانگین امتیاز کلی در سالمندان دیابتی موردبررسی (46/48) پایینتر از شاخص موردنظر و در بررسی ابعاد هشتگانه کیفیت زندگی نیز در همه ابعاد، میانگین نمرات کمتر از 50 است. شیوع بیماریهای مزمن نظیر دیابت در سنین سالمندی، میتواند به پایینتربودن میانگین ابعاد جسمی نسبت به ابعاد روانی کیفیت زندگی منجر شود که در این مطالعه به آن اشاره شد. این موضوع که زنان از کیفیت زندگی پایینتری برخوردار بودهاند، میتواند ناشی از نابراری جنسیتی در برخورداری از نظام سلامت باشد و اینکه زنان در مقابل مشکلات و بیماریهای روحی و جسمی آسیبپذیری بیشتری دارند که خود موجب کاهش کیفیت زندگی آنان میشود. بین تحصیلات سالمندان دیابتی و کیفیت زندگی آنها نیز تفاوت معنیدار آماری وجود داشت، بهگونهایکه هرچه سظح تحصیلات افراد بالاتر بود از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار بودند. تأثیر تحصیلات بر کیفیت زندگی میتواند ناشی از افزایش سطح آگاهی افراد در زمینه اهمیت رژیم غذایی، ورزش، مصرف صحیح داروها و کنترل عوامل خطر بیماریهای مزمن مانند دیابت باشد. همچنین تحصیلات بالاتر ممکن است از طریق ارتقای طبقه اجتماعی و بالابردن توانایی اقتصادی و خودباوری، کیفیت زندگی را افزایش دهد. افراد با تحصیلات بالاتر میتوانند با تکیه بر دانستههای سلامتی خود و بهکارگیری روشهای خودمراقبتی، موجبات افزایش کیفیت زندگی خود را فراهم آورند. با توجه روند روبهرشد جمعیت سالمندان و افزایش بروز دیابت در این افراد و در راستای بهبود کیفیت زندگی این افراد، پیشنهاد میشود برنامهریزان و مدیران به امر حمایت جسمی، روانی و اجتماعی از آنها توجه کافی نمایند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |