اهداف: هدف این مطالعه بررسی میزان ناتوانی و ارتباط آن با افسردگی، اختلال شناخت و روحیه در سالمندان بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی که در مرکز روزانه سالمندان مؤسسه خیریه کهریزک استان البرز (تنها مرکز این استان)  به روش نمونه‌گیری تمام‌شماری انجام شد، تعداد 90 نفر در مطالعه مشارکت کردند. برای بررسی ناتوانی، ابزار سنجش ناتوانی سازمان بهداشت جهانی نسخه دومپ به‌کارگرفته شد. این پرسشنامه ناتوانی فرد را در شش حوزه: برقراری ارتباط و درک مطلب، تحرک و جابه‌جایی، مراقبت از خود، سازش و زندگی با دیگران، وظایف مرتبط با زندگی روزمره و مشارکت اجتماعی موردبررسی قرار می‌دهد. وضعیت افسردگی با مقیاس افسردگی سالمندان، وضعیت شناختی با آزمون کوتاه شناختی و روحیه سالمندان با آزمون سنجش روحیه سالمندان فیلادلفیا مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های خی-2، تی، من-ویتنی، کروسکال‌والیس و همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شد. 
یافته‌ها: میانگین نمره ناتوانی سالمندان 13/66±20/61 بود و بین زنان و مردان اختلاف معناداری (P=0/001) وجود داشت. نمره ناتوانی زنان بیشتر از مردان بود. در شش حوزه موردبررسی با ابزار سنجش ناتوانی سازمان بهداشت جهانی نسخه دومپ، بیشترین ناتوانی در حوزه‌های تحرک و جابه‌جایی، وظایف خانه و خانواده و مشارکت اجتماعی مشاهده شد. علاوه‌براین، میانگین نمره ناتوانی در حوزه‌های تحرک و جابه‌جایی (P=0/001)، وظایف خانه و خانواده (P=0/001) و مشارکت اجتماعی (P=0/005) در بین زنان و مردان اختلاف معناداری داشت؛ بدین‌معنا که نمره ناتوانی زنان بیشتر از مردان بود. در حوزه‌های برقراری ارتباط و درک مطلب، سازش و زندگی با دیگران و مراقبت از خود اختلاف معناداری بین مردان و زنان مشاهده نشد. همچنین میانگین نمرات ناتوانی در گروه‌های تحصیلی اختلاف معناداری نداشت. بین میانگین نمره ناتوانی و وضعیت افسردگی (P<0/001)، وضعیت شناختی (P<0/001) و روحیه سالمندان (P<0/001) رابطه معناداری وجود داشت. . این رابطه در افسردگی مستقیم و در وضعیت شناختی و روحیه، معکوس بود؛ یعنی با افزایش نمره افسردگی و کاهش نمره وضعیت شناختی و روحی،ه میزان ناتوانی سالمندان افزایش می‌یافت. بین ناتوانی و هر سه خر‌ه مقیاس روحیه، تهییج (P<0/001)، نگرش به پیری (P<0/001) و نارضایتی از تنهایی (P<0/001)، رابطه معنادار و معکوس بود.
نتیجه‌گیری: ناتوانی سالمندان با افسردگی، وضعیت شناختی و روحیه آنان ارتباط معناداری دارد. بنابراین، با اقدامات پیشگیرانه و درمان به‌موقع در افسردگی، تقویت حافظه، به تأخیرانداختن اختلالات شناختی با اجرای برنامه‌های تقویت روحیه، ایجاد نگرش مثبت به پیری و افزایش رضایتمندی از زندگی در سالمندان، می‌توان میزان ناتوانی آنان را کاهش داد.