اهداف: دستورات کلامی مربوط به نحوه هدایت توجه به حرکت یا پیامدهای آن بر اجرا و یادگیری مهارتهای حرکتی اثرگذار است. این اثرگذاری با افزایش دشواری تکلیف الگویی متفاوت می یابد. هدف بررسی حاضر آن است که اثرات نوع سطح اتکا را بر میزان تاثیرگذاری موضع توجه بیازماید.

مواد و روش‌ها: 28 نفر سالمند 65 سال و بالاتر که در یک سال گذشته حداقل سابقه یکبار افتادن را داشته و ملاکهای ورود به پژوهش را دارا بودند، از فرهنگسرای سالمند بطور نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به محل آزمایش واقع در بخش کاردرمانی هلال احمر جمهوری اسلامی ایران انتقال داده شدند. در این پژوهش که بصورت طرح دو عاملی درون گروهی با اندازه گیری های تکرار شونده انجام گرفت، پس از اخذ رضایت نامه کتبی، هر شرکت کننده به ترتیب در 6 وضعیت آزمون یعنی ابتدا درسطح اتکای ثابت و سپس سطح اتکای متحرک و نیز در ابتدا حالت پایه ای (بدون موضع توجه)، سپس موضع درونی توجه و در آخر موضع بیرونی توجه قرار گرفته و نمره تعادل آنها که توسط دستگاه تعادل سنج نوروکام حاصل میشد، ثبت گردید.

یافته‌ها: افزایش دشواری تکلیف یعنی تغییر سطح اتکا از ثابت به متحرک بطور کلی سطح عملکرد را پایین آورد. اما بیشترین میزان افت عملکرد در حالت موضع درونی توجه / سطح اتکای متحرک و کمترین میزان افت عملکرد در حالت موضع توجه بیرونی/سطح اتکای متحرک دیده شد. با آزمون ANOVA دوطرفه مشخص شد که نوع سطح اتکا و نوع موضع توجه اثر متقابل معناداری با همدیگر دارند (P<0/001).

نتیجه‌گیری: بخشی از این یافته ها، نتایج مطالعات پیشین را تایید می نمود. نتیجه جالب توجه آن است که ارایه نکردن دستور کلامی نسبت به ارایه دستور کلامی موضع توجه درونی بهتر است. میزان اثر ارایه دستور کلامی موضع توجه بیرونی در شرایط دشواری تکلیف، بارزتر بوده و اثرات مثبت بیشتری نسبت به حالتهای دیگر موضع توجه، بر روی کیفیت حفظ تعال می گذارد.