خانم طاهره آقاجانی، دکتر مهناز صلحی، دکتر مهشید فروغان، خانم اکرم عزتی فرد، خانم ندا قهرمان زاده، دکتر فاطمه رضایی، دکتر حسین درگاهی،
دوره ۰، شماره ۰ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
مقدمه: افزایش سالمندان در کشورها از جمله ایران با چالش های اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی درمانی همراه است. بنابراین ارزیابی نیازهای سالمندان در هر جامعه امری لازم و ضروری است. یکی از عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان توجه خاص به حمایت اجتماعی از این افراد است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین همبستگی میان حمایت اجتماعی و سلامت روان سالمندان در مرکز بهداشت غرب تهران انجام شده است.
روش کار: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی بر روی سالمندان ۶۰ سال به بالا تحت پوشش مرکز بهداشت غرب تهران که در مناطق شهرداری ۹، ۱۸، ۲۱ و ۲۲ تهران ساکن بودند در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ انجام شد. تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با توجه به جامعه پژوهش به تعداد ۳۵۱ نفر تعیین شد و با تعیین ضریب پاسخگویی برابر ۸۵%، تعداد ۳۰۰ پرسشنامه تکمیل گردید. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-۲۸) و پرسشنامه ارزیابی حمایت اجتماعی SS-A بود. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و آزمون تی مستقل و کای دو در نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ در سطح معنی داری کمتر از ۵% تحلیل گردید.
نتایج: نتایج بدست آمده نشان داد میانگین و انحراف معیار سلامت روان برابر(۱۰/۱) ۳۷/۵ در سالمندان مذکر و (۱۲) ۳۷/۱ در سالمندان مونث و هم چنین میانگین حمایت اجتماعی در سالمندان مذکر با (۷/۸) ۴۷/۶ و در سالمندان مونث با (۷/۵) ۴۸/۶ در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. هم چنین بین سلامت روان با حمایت اجتماعی سالمندان همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد(۰/۰۱>P). علاوه بر این با کاهش یک واحد در نمره کل حمایت اجتماعی، میانگین سلامت روان به میزان ۳۰/۹% افزایش پیدا می کند و نمرات بالاتر نشان دهنده ناهنجاری بیشتر در سلامت روان سالمندان به شمار می رود.
نتیجه‌گیری:افزایش حمایت اجتماعی و عاطفی از سالمندان از شاخص های رفاهی در این گروه از جامعه است که باید از طریق حمایت خانواده، دوستان، و سایر موارد از جمله حمایت های رفاهی، خدماتی، مالی و مشورتی توسط دولت ها تامین شود.
عارفه آزادسیر، زهرا جلیلی، آزاده سادات زنده باد،
دوره ۰، شماره ۰ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
چکیده
اهداف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه شناختی - اجتماعی بر وضعیت شناختی سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف بود.
مواد و روش‌ها: این مطالعه نیمه تجربی از نوع طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه مداخله - کنترل بود که ۶۰ نفر از سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف مراجعه کننده به مراکز روزانه توانبخشی شهر تهران، به طور تصادفی در دو گروه شاهد (۳۰ نفر) و مداخله (۳۰ نفر) قرار گرفتند. مداخله آموزشی (شعر درمانی) مبتنی بر نظریه شناختی - اجتماعی طی ۱۲ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای به مدت ۶ هفته در گروه مداخله اجرا شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه محقق ساخته در دو بخش اطلاعات دموگرافیک و سازه‌های نظریه شناختی - اجتماعی(SCT) و پرسشنامه استاندارد مختصر وضعیت شناختی (MMSE) بود. نتایج به دست آمده قبل و بعد از مداخله با استفاده از نرم افزارSPSS نسخه ۲۰ و آزمون‌های آماری کای دو، کولموگروف اسمیرنوف، تی‌زوجی و ویلکاکسون تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: تحلیل‌های آماری نشان داد میانگین نمره سازه‌های SCT در گروه مداخله قبل و بعد از مداخله آموزشی از ۶۲/۷۶ به ۸۳/۷۳ افزایش یافت (۰/۰۱>P). همچنین میانگین نمره وضعیت شناختی (MMSE) در گروه مداخله قبل از مداخله آموزشی ۲۱/۹۳ بوده که بعد از اجرای مداخله با میانگین ۲۵/۲۰ افزایش، اختلاف معناداری را نشان داد (۰/۰۱>P). با این حال، در گروه کنترل قبل و بعد از مداخله تفاوت معناداری مشاهده نشد ( ۰/۳۴=P برای SCT و ۰/۱۷۳ =P برای MMSE).
نتیجه‌گیری: با انجام مداخله آموزشی مبتنی بر سازه‌های نظریه شناختی - اجتماعی می‌توان وضعیت شناختی سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف را بهبود بخشید.
شهلا زاهدنژاد، یاسین فاضلی، حسین رضایی، محمدحسین حقیقی زاده،
دوره ۱۰، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
اهداف: این مطالعه با هدف بررسی ارتباط راهبردهای مقابله‌ای و مذهب‌گرایی با رضایت‌مندی زندگی در سالمندان ساکن در سرای سالمندی اهواز انجام شد .
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که در سال ۱۳۹۲ روی ۱۰۰ نفر سالمند (۶۴ مرد و ۳۶ زن) ساکن در خانه‌های سالمندی در شهرستان اهواز انجام شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از سه پرسشنامه راهبردهای مقابله با موقعیت‌های تنش‌زا، جهت‌گیری مذهبی آلپورت و راس و مقیاس رضایت از زندگی استفاده شد که دارای روایی و پایایی مناسبی است. معیارهای ورود به این مطالعه عبارت بود از: درک زبان فارسی، نداشتن دمانس، تمایل به شرکت در پژوهش و دارابودن حداقل ۶۰ سال سن یا بالاتر. معیارهای خروج از این مطالعه را داشتن اختلالات جسمانی یا روان‌پزشکی که منجر به افسردگی شدید یا اضطراب در سالمند شود، دمانس و عدم درک زبان فارسی تشکیل می‌داد. برای تحلیل داده‌ها از نسخه ۱۹ نرم‌افزار SPSS، آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک‌راهه، رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
یافته‌ها: بررسی‌های این مطالعه نشان داد که بین مذهب‌گرایی و راهبردهای مقابله‌ای با رضایت‌مندی زندگی سالمندان ارتباط معنی‌داری وجود دارد (۰/۰۰۵=P).
نتیجه‌گیری: راهبردهای مقابله‌ای و مذهب‌گرایی به‌طور معنی‌داری قادر است، رضایت‌مندی زندگی سالمندان را پیش‌بینی کند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند به مسئولین خانه سالمندان کمک نماید تا با تقویت آموزه‌های مذهبی و ارائه راهبردهای مقابله‌ای رضایت‌مندی از زندگی را در سالمندان افزایش دهند و از طریق راهنمایی سالمندان در انتخاب راهکارهای مؤثرتر برای تطابق با عوامل استرس‌زا و مشکلات همراه کهولت سن، به رضایت از زندگی این افراد کمک نمایند.
حسام ایرانمنش، الهه عرب عامری، محمود شیخ، حمیده ایرانمنش،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۵ )
چکیده
اهداف: ناتوانی در اختصاص توجه به تعادل در تکالیف هم‌زمان، باعث زمین‌خوردن سالمندان میشود؛ بنابراین، هدف تحقیق حاضر مقایسه اثرات دو شیوه تمرینی تکلیف دوگانه بر تعادل افراد سالمند بود.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نیمه‌تجربی بوده است. شرکت‌کنندگان این تحقیق را ۳۶ نفر از سالمندان ۶۵ سال و بالاتر واجد شرایط شهر کرمان که شرایط انتخاب و ورود به تحقیق را داشتند، تشکیل می‌دادند. افراد منتخب براساس نمره پیش‌آزمون برگ به‌طور تصادفی به ۳ گروه ۱۲ نفری، تقسیم شدند. گروه‌های تمرینی شامل گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت ثابت، گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت متغیر و گروه کنترل بودند. گروه تجربی تمرینات را به‌مدت ۴ هفته و هفته‌ای ۳ جلسه انجام دادند که مدت زمان هر جلسه تمرینی ۴۵ دقیقه بود. تمرینات شامل سه دسته فعالیت‌های ایستادنی، انتقالی و راه‌رفتن بود که براساس دو اصل دشواری تکلیف حرکتی و ایمنی فرد و تقسیم‌بندی تکلیف حرکتی جنتایل انجام شد. برای بررسی تعادل در سالمندان، آزمون زمان راه‌رفتن و نشستن در دو شرایط تکلیف منفرد و دوگانه و نیز آزمون تعادلی برگ مورداستفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تحلیل کوواریانس، آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه ۱۸ نرم‌افزار SPSS در سطح معنی‌داری ۰/۰۵≥P استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد در آزمون تعادلی عملکردی و آزمون زمان راه‌رفتن و نشستن در شرایط تکلیف منفرد، بین گروه کنترل و گروه تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر تفاوت معناداری وجود داشت (۰/۰۵≥P)، به‌طوری‌که دو گروه تمرینی تکلیف دوگانه، عملکرد بهتری را نسبت به گروه کنترل نشان دادند. علاوه‌براین، نتایج در مورد آزمون زمان راه رفتن و نشستن در شرایط تکلیف دوگانه نشان داد که بین گروه کنترل و گروه تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر و همچنین بین دو گروه تمرینی تکلیف دوگانه با اولویت ثابت و متغیر تفاوت معناداری وجود داشت (۰/۰۵≥P).
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه یافته‌ها نشان‌دهنده برتری تمرینات با تکلیف دوگانه به نسبت تمرینات منفرد و همچنین تمرینات تکلیف دوگانه با اولویت متغیر به نسبت تکلیف دوگانه با اولویت ثابت در شرایط تکلیف دوگانه است؛ بنابراین، به‌نظر می‌رسد علاوه‌بر نظریه ظرفیت محدود توجه که توجیه‌کننده افت عملکرد در نتیجه اجرای تکالیف هم‌زمان است، سازوکارهای دیگری نیز در این فرایند درگیر است که توانایی اختصاص و توجه در اجرای تکالیف به‌صورت هم‌زمان توجیه‌کننده این برتری و تفاوت است. ازاین‌رو می‌توان با طراحی تمرینات تعادلی مبتنی‌بر روش‌های تکلیف دوگانه، به‌ویژه تمریناتی مبتنی‌بر توانایی تغییر توجه، توانایی‌های شناختی و تقسیم مناسب توجه به این تکالیف را بهبود بخشید و با بهبود این توانایی‌ها خطر زمین‌خوردن را در این قشر از جامعه کاهش داد.
رسول دخت عبدیان، اسماعیل ناصری مبارکی، قدرت الله باقری، عزیزه احمدی،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۵ )
چکیده
اهداف: کاهش ظرفیت‌های جسمانی و عملکردی ازجمله عوامل خطرآفرین در افتادن، معلولیت، آسیب‌دیدگی یا مرگ سالمندان به‌شمار می‌رود. تمرین در آب یکی از روش‌های مطرح‌شده به‌منظور بهبود عملکرد سالمندان است. برای سالمندان انجام برخی از فعالیت‌ها در خشکی و مشکلات و خطرات آسیب‌دیدگی را به‌همراه دارد. با درنظرگرفتن دوره زمانی طولانی‌تر بازیافت در سالمندان و نبودِ امکان برخی سالمندان برای شرکت در فعالیت‌های بدنی به‌ویژه تمرین در آب، دست‌کاری تعداد جلسات تمرین در آب از اهمیت فراوانی برخوردار است. هدف این تحقیق مقایسه تأثیر تعداد جلسات تمرینات آبی در هفته بر شاخص‌های تعادلی و عملکردی سالمندان کم‌تحرک بود.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر کاربردی و روش آن نیمه‌تجربی بود. در این مطالعه ۳۶ مرد سالمند با میانگین سنی ۲/۱۵±۶۴/۳۶ سال، قد ۴/۳۲±۱۶۵/۰۵ سانتیمتر، وزن ۳/۷۳±۶۲/۸۹ کیلوگرم و شاخص توده بدنی ۱/۷۲±۲۳/۱۲ مترمربع داوطلبانه انتخاب شدند. ارزیابی‌های اولیه پس از امضای فرم رضایت‌نامه شخصی انجام شد. سپس آزمودنی‌ها به‌صورت تصادفی در سه گروه ۱۲نفری گروه دوجلسهای و سه‌جلسه‌ای و گروه کنترل تقسیم شدند و برنامه تمرین آبی شش‌هفته‌ای اجرا شد. در آغاز و پایان برنامه تمرینات شاخص‌های تعادلی و عملکردی، قدرت اندام تحتانی و انعطاف‌پذیری موردارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی اختلاف در پیش‌آزمون و پس‌آزمون هر گروه از آزمون تی زوجی و برای مقایسه نتایج در سه گروه با یکدیگر از آزمون آماری تحلیل واریانس یک‌طرفه (ANOVA) استفاده شد. همچنین تمامی عملیات آماری با استفاده از نسخه ۱۷ نرم‌افزار SPSS در سطح معنی‌داری ۰/۰۵≥P محاسبه شد.
یافته‌ها: نتایج حاکی از آن است که در عامل‌های تعادل پویا و ایستا و توانایی حرکتی بین گروه دوجلسهای و سه‌جلسه‌ای تمرین در هفته تفاوت معنی‌دار وجود ندارد (۰/۰۵≤P). ازسوی‌دیگر قدرت و انعطاف‌پذیری گروه سه‌جلسه‌ای در مقایسه با گروه دوجلسهای تفاوت معنی‌داری نشان داد (۰/۰۵≥P). علاوه‌براین یافته‌های آزمون تی زوجی نشان داد در تمامی عامل‌ها بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون هر دو گروه تجربی تفاوت معناداری وجود دارد (۰/۰۵≥P). بااین‌حال در گروه کنترل این تفاوت معنادار نبود (۰/۰۵≤P). درهرصورت در پس‌آزمون در مقایسه با پیش‌آزمون عوامل قدرت و انعطاف‌پذیری گروه سه جلسه تمرین آبی در هفته در مقایسه با گروه دو جلسه تمرین در هفته، افزایش به‌مراتب بیشتری را نشان داد.
نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد در سالمندان کم‌تحرک بعد از اجرای فعالیت‌های بدنی در آب، بهبود عوامل جسمانی چون تعادل ایستا و پویا و توانایی حرکتی از حجم تمرین بیشتر از تعداد جلسات تمرینی تأثیر می‌پذیرد. البته افزایش تعداد جلسات تمرینی می‌تواند دیگر عوامل جسمانی از قبیل قدرت و انعطاف‌پذیری را به‌میزان مشابه یا بیشتری افزایش دهد.
شادی عابدی، مهشید فروغان، محمد سعید خانجانی، عنایت اله بخشی، اکرم فرهادی،
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۵ )
چکیده
اهداف سلامت معنوی از ابعاد مهم سلامتی به‌شمار می‌رود. اعتقاد به معنویت در تبیین هدف و معنای زندگی سالمندان نقش مهمی دارد. مطالعه حاضر باهدف بررسی رابطه معنای زندگی و سلامت معنوی در سالمندان مقیم آسایشگاه‌های شهرستان شمیرانات در سال ۱۳۹۳ انجام شد.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی بود که در آن ۲۰۴ سالمند مقیم آسایشگاه‌های شهرستان شمیرانات در سال ۱۳۹۳ به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین و الیسون و پرسشنامه معنای زندگی (MLQ) جمع‌آوری شد. به‌منظور تجزیهوتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل استفاده شد.
یافته ها میانگین سلامت معنوی و معنای زندگی در سالمندان به‌ترتیب ۶۵/۲۱±۹۶/۷۲ و ۳/۹۳±۰۳/۵۳ بود. بین سلامت معنوی و معنای زندگی (۳۱/۰r= و ۰۵/۰P<)، بین سلامت وجودی و معنای زندگی (۱۶/۰r= و ۰۵/۰P<) و نیز بین سلامت مذهبی و معنای زندگی (۱۵/۰r= و ۰۵/۰P<) رابطه مثبت و معناداری وجود داشت. از میان متغیرهای جمعیت‌شناختی تنها سطح تحصیلات با معنای زندگی (۱۲/۰r= و ۰۵/۰P<) رابطه معنادار داشت.
نتیجه گیری توصیه میشود عوامل همبسته و روش‌های مداخله‌ای مبتنی‌بر معنای زندگی در فرایند مراقبت از سالمندان مورد توجه و بررسی بیشتر قرار گیرد.
پیوند باستانی، مینا دهقانیان، میلاد احمدی مرزاله،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
اهداف با توجه به تغییرات ساختار جمعیتی کشور، روزبه‌روز تعداد افراد مراجعه‌کننده به داروخانه‌ها در حال افزایش است. همچنین با توجه به افزایش روزافزون جمعیت سالمندان و متعاقب آن افزایش نیاز به دارو و نیز مراجعه بیشتر افراد سالمند به داروخانه ها، این مطالعه با هدف ارزیابی داروخانه‌های شهر شیراز با معیار داروخانه دوستدار سالمند انجام شد.
مواد و روش ها این مطالعه به صورت مقطعی، توصیفی‌تحلیلی در سال ۱۳۹۵ انجام شده است. جامعه مورد مطالعه تمام ۳۳ داروخانه بیمارستانی شهر شیراز بود که به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها چک‌لیست محقق ساخته با هدف «قابلیت تبدیل داروخانه‌های شهر شیراز به داروخانه‌های دوستدار سالمند» بود که پایایی آن با استفاده از ضریب همیستگی ۰/۸۵ و روایی آن از طریق تأیید متخصصان برآورد شد. تجزیهوتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ برای انجام آزمون‌های کروسکال والیس، من ویتنی و کای دو استفاده شد.
یافته ها متوسط نمره قابلیت تبدیل داروخانه‌ها به داروخانه‌های دوستدار سالمند ۵۰/۵۲ به دست آمد که بیانگر سطح متوسط داروخانه‌های شهر شیراز از لحاظ دوستدار سالمند بودند. نتایج حاصل از آزمون کروسکال والیس برای تعیین ارتباط نمره نهایی داروخانه‌های دوستدار سالمند با مالکیت داروخانه نیز نشان داد که ارتباط معناداری بین این دو متغیر وجود نداشت. همچنین ارتباط بین نوع داروخانه و نمره نهایی قابلیت تبدیل داروخانه‌های دوستدار سالمند نیز معنی‌دار نشد.
نتیجه گیری با توجه به مسن شدن جامعه، همچنین سطح متوسط داروخانه‌های سطح شهر شیراز از لحاظ دوستدار سالمند بودن، آمادگی داروخانه‌های شهر شیراز برای ارائه خدمات به سالمندان یکی از چالش‌برانگیزترین موضوعات در بلندمدت است. با سیاست‌گذاری صحیح و مناسب بر سیستم‌های مراقبت بهداشتی و درمانی، به ویژه داروخانه‌ها می‌توان مشکلات سالمندان را در آینده کاهش داد.
مهران کاهه، روشنک وامقی، مهشید فروغان، عنایت اله بخشی، وحید بختیاری،
دوره ۱۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۷ )
چکیده
اهداف خودپنداره، خودکارآمدی و خودمدیریتی از مهم‌ترین متغیرهای حوزه سالمندی هستند که در آسایشگاه‌های سالمندی به طور ویژه به آن‌ها توجه میشود. هدف از این مطالعه تعیین رابطه خودپنداره و خودکارآمدی با خودمدیریتی سالمندان آسایشگاه‌های شهر تهران در سال ۱۳۹۴ بود.
مواد و روش ها در این مطالعه توصیفی‌تحلیلی جامعه پژوهش شامل تمامی سالمندان مقیم آسایشگاه‌های شهر تهران در سال ۱۳۹۴بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۲۱۷ نفر محاسبه شد. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس خودپنداره راجرز، مقیاس خودکارآمدی عمومی و پرسشنامه خودمدیریتی (SMAS-۳۰) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده وارد نرم‌افزار SPSS شد و با آزمون‌های کلموگروف اسمیرنوف، همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیهوتحلیل شدند.
یافته ها در این پژوهش ۲۱۷ سالمند (۱۴۴ زن و ۷۳ مرد) با میانگین سنی ۱۱/۷۸±۷۸/۶۶ سال به عنوان نمونه حضور داشتند. میانگین خودپنداره، خودکارآمدی و خودمدیریتی آنان به ترتیب ۱/۴۷±۸/۲۵، ۴/۰۰±۱۷/۶۸ و ۱۱/۵۹±۵۹/۶۹ بود. نتایج آزمون همبستگی نشان داد خودپنداره و خودکارآمدی با خودمدیریتی رابطه معنادار داشتند ( P<۰/۰۵)و خودپنداره و خودکارآمدی حدود ۱۴ درصد خودمدیریتی را تبیین می‌کردند.
نتیجه گیری سالمندان مقیم آسایشگاه‌های شهر تهران خودپنداره ضعیف، خودکارآمدی کم و خودمدیریتی نامطلوبی داشتند. با توجه به روابط به‌دست‌آمده، به دست‌اندرکاران و مسئولان مربوطه پیشنهاد میشود برای افزایش خودمدیریتی سالمندان مقیم آسایشگاه‌های شهر تهران به خودپنداره، خودکارآمدی و راهکارهای ارتقای آن‌ها توجه بیشتری داشته باشند.
علی ثقه الاسلامی، علی همتی عفیف، خدیجه ایران دوست، مرتضی طاهری،
دوره ۱۳، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
اهداف هدف از انجام مطالعه حاضر، تأثیر تمرینات پیلاتس بر شاخص‌های عملکرد حرکتی و میزان کمردرد زنان سالمند بود.
مواد و روش ها این تحقیق از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود که روی ۴۳ زن غیرفعال سالمند با دامنه سنی ۱/۵± ۴/۶۴ سال انجام گرفت که فعالیت بدنی کم، درد کمر، درصد چربی بدن بیش از ۳۵ درصد داشتند و نسبت دور کمر به لگن آن‌ها بیش از ۹۵/۰ بود. بدین ترتیب، نمونه‌ها به‌صورت تصادفی به دو گروه تجربی (۲۲=n) و کنترل (۲۱=n) تقسیم شدند. گروه تجربی تمرینات پیلاتس را سه جلسه در هر هفته به مدت چهار ماه انجام دادند، درحالیکه گروه کنترل به فعالیت‌های روزمره خود مشغول بودند. تمام متغیرهای ترکیب بدن با استفاده از دستگاه تحلیل ترکیب بدن و متغیرهای کنترل حرکتی نظیر سرعت راه‌رفتن با کمک آزمون سرعت ۱۰متر راه‌رفتن و توانایی حفظ تعادل با آزمون زمان برخاستن و رفتن قبل و بعد از تمرینات آزموده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون آماری تی مستقل و تی وابسته در نرم‌افزار SPSS تحلیل شد (P≤۰/۰۵).
یافته ها بر اساس یافته‌های تحقیق، بهبود معناداری در تعادل پویا (۰/۰۰۱=P) و سرعت راه رفتن (۰/۰۰۱=P) زنان سالمند مشاهده شد. از طرفی عوامل مؤثر بر کنترل حرکتی همچون متغیرهای چاقی (۰/۰۰۱=P) و درد کمر (۰/۰۰۱=P) نیز بعد از چهار ماه بهبود معناداری داشت.
نتیجه گیری به نظر می‌رسد تمرینات پیلاتس می‌تواند باعث بهبود در سرعت راه رفتن، کیفیت حفظ تعادل و همچنین کاهش درصد چربی بدن و التیام درد کمر در سالمندی میشود. از این رو می‌توان برای داشتن کیفیت زندگی بهتر در سال‌های بعد از این دوران، از تمرینات پیلاتس در کنار برنامه‌های تمرینی دیگر استفاده کرد.
عین اله نادری، محمدحسین رضوانی، فاطمه شعبانی، شهاب الدین باقری،
دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده
اهداف در این تحقیق سعی بر آن بود تأثیر یک دوره برنامه اصلاحی کایفوز روی عملکرد جسمانی، تعادل و کیفیت زندگی مردان سالمند مبتلا به هایپرکایفوز بررسی شود.
مواد و روش ها شرکت‌کننده‌های تحقیق را ۲۴ مرد سالمند مبتلا به کایفوز ≥۵۰ درجه تشکیل می‌دادند که به صورت تصادفی در یک گروه ۱۲نفری آزمایش (با میانگین سنی ۲/۶۷±۶۸/۷۵، قد ۳/۷۵±۱۷۳/۶۶ و وزن ۴/۷۵±۷۳/۵) و یک گروه ۱۲نفری کنترل (میانگین سنی ۲/۶۴±۶۹/۵۰، قد ۷/۷۸±۱۷۴/۴۱ و وزن ۵/۲۱±۷۵/۴۱) طبقه‌بندی شدند. شرکت‌کننده‌های گروه آزمایش در یک برنامه تمرین اصلاحی که شامل شش تمرین بود، شرکت کردند. این برنامه به مدت ۱۲ هفته و هر هفته سه جلسه اجرا شد. میزان کایفوز سینه‌ای با استفاده از خط‌کش منعطف و در فاصله مهره‌های T۲ تا T۱۲ اندازه‌گیری شد. عملکرد جسمانی با تست راه‌رفتن ۶دقیقه‌ای، تعادل ایستا با آزمون شارپندرمبرگ در دو وضعیت چشمان باز و بسته و کیفیت زندگی با پرسشنامه SF-۳۶ ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس در سطح معنی‌داری ۰/۰۵>P استفاده شد.
یافته ها نتایج تحقیق نشان داد برنامه اصلاحی کایفوز تأثیر مثبت معنی‌داری بر عملکرد جسمانی و تعادل مردان سالمند مبتلابه کایفوز ≥۵۰ درجه دارد (P>۰/۰۵). علاوه براین، شاخص‌های درد جسمانی، عملکرد جسمانی، محدودیت جسمانی، سلامت عمومی و سلامت روانی مربوط به کیفیت زندگی نیز بعد از اجرای برنامه تمرینی اصلاحی، بهبود معنی‌داری نشان دادند(۰/۰۵>P) در حالی که دیگر ابعاد کیفیت زندگی بهبود معنی‌داری پیدا نکردند (P>۰/۰۵).
نتیجه گیری بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان گفت برنامه تمرینات اصلاحی این تحقیق می‌تواند در بهبود عملکرد جسمانی، تعادل و کیفیت زندگی مردان سالمند و کاهش بار اقتصادی ناشی از بیماری‌ها، مشکلات و عوارض مربوط به سالمندی مؤثر باشد؛ بنابراین، توصیه میشود از این برنامه تمرین اصلاحی برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان و زمینه‌سازی برای دوران سالمندی رضایت‌بخش استفاده شود.
مجتبی امینی، ماندانا غلامی، حسین عابد نطنزی، نادر شاکری، حمیدرضا حداد،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
اهداف بیماری انسدادی مزمن ریه یکی از مهم‌ترین بیماری‌های پیش‌رونده ریوی است. آشکار است که اختلال عملکرد دیافراگم یک عامل مهم در بدترشدن و پیشرفت علائم در بیماران دارای انسداد مزمن ریه است. به همین دلیل تأثیر تمرین تنفسی دیافراگمی بر برخی از عوامل ریوی در این بیماران بررسی شد.
مواد و روش ها در این پژوهش نیمه‌تجربی از نوع قبل و پس از آزمون ۱۶ بیمار مرد با میانگین و انحراف معیار سنی ۵۷۴±۵۵ مبتلا به انسداد مزمن ریه، با شدت متوسط به صورت در دسترس و هدفمند انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه هشت‌نفره (آزمایش دیافراگمی و گروه کنترل) تقسیم شدند. از وسایل آزمایشگاهی و پرسشنامه اطلاعات فردی برای کنترل معیارهای ورود استفاده شد. توسط وسایل آزمایشگاهی حداکثر فشار دمی، FEV۱ و تعداد تنفس در دقیقه اندازه‌گیری شد. تمرین تنفسی به مدت هشت هفته و هفته‌ای سه جلسه روی گروه آزمایش اعمال شد. گروه کنترل هیچ تمرینی را انجام ندادند. پس از پایان تمرینات، عوامل ریوی دوباره اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌های به‌دست‌آمده از تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.
یافته ها یافته‌ها بیانگر آن است که تمرین تنفسی دیافراگمی بر عوامل ریوی تأثیر داشته و معنادار است (۰/۰۱=P). در گروه کنترل در هیچ‌یک از متغیرها بهبودی مشاهده نشد (۰/۰۵˃P).
نتیجه گیری نتایج مطالعه ما نشان داد تمرین تنفسی موجب بهبود الگوی تنفسی بیماران میشود و باید در برنامه بازتوانی ریوی این بیماران گنجانده شود.
مهدی قزلسفلو، نادره سعادتی، زهرا یوسفی، ملیحه زمانپور،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
اهداف در خانواده‌ای که سالمند مبتلا به آلزایمر دارد، مراقبان اصلی با چالش‌های زیادی مواجه هستند؛ به گونه‌ای که مراقبت از این بیماران به «۳۶ ساعت زندگی در روز» تعبیر شده است که جنبه‌های مختلف زندگی از جمله سلامتی، اشتغال و درآمد مراقبان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر کاهش استرس و مشکلات ارتباطی در مراقبت‌کنندگان اصلی سالمندان مبتلا به آلزایمر بود.
مواد و روش ها پژوهش حاضر به صورت تجربی از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری دو ماه بوده است. انتخاب نمونه از بین مراقبان اصلی خانواده‌هایی بود که در بازه زمانی مهر و آبان ۱۳۹۶ از خدمات مرکز توانبخشی در منزل سالمندان همراز زندگی تهران، تحت نظارت سازمان بهزیستی بهره برده بودند. از بین مراقبان ۴۷ سالمند (میانگین ۷۳/۲۰ و انحراف استاندارد ۹/۰۹) مبتلا به آلزایمر درخواست‌کننده خدمات در منزل، تعداد ۲۴ مراقب (۴۲/۱±۷/۵۱) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مقیاس استرس ادراک‌شده و پرسشنامه مهارت‌های ارتباطی بود.
یافته ها تحلیل واریانس آزمون اندازه‌گیری مکرر نشان داد مداخله تاب‌آوری در گروه آزمایش در مرحله پس‌آزمون و پیگیری در نمره‌های استرس و مشکلات ارتباطی در سطح ۰/۰۵=P معنادار است. همچنین نتایج آزمون بنفرینی نشان می‌دهد تفاوت میانگین استرس و مشکلات ارتباطی بین مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیگیری معنادار است (۰/۰۰۰۱=P)، اما تفاوت میانگین بین پس‌آزمون و پیگیری در هیچ‌یک از متغیرهای پژوهش معنادار نیست که بیانگر آن است که نتایج حاصل در مرحله پیگیری بازگشت نداشته و اثر مداخله پایدار بوده است.
نتیجه گیری با توجه به نیازی که سالمندان به حمایت اطرافیان دارند؛ می‌توان نتیجه گرفت آموزش تاب‌آوری یک روش مؤثر است که می‌تواند استرس و مشکلات ارتباطی را در مراقبان سالمندان دچار آلزایمر کاهش دهد.
احمدرضا شمس‌آبادی، احمد دلبری، آمنه صفری، فاطمه بهادر، اسماعیل مهرآیین،
دوره ۱۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
اهداف: سامانه‌های مدیریت سلامت از راه دور سالمندان باید دارای ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و زیرساخت‌هایی باشند که نیاز متنوع مدیریت مراقبت در منزل را پوشش دهند. با توجه به اینکه پرسشنامه‌ای روا و پایا برای تعیین این الزامات وجود ندارد؛ لذا هدف اصلی این مطالعه تعیین قابلیت‌ها و الزامات سامانه پایش از راه دور سلامت سالمندان و ارائه آن به صورت یک پرسشنامه روا و پایا بود.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بود که در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت. آیتم‌های پرسشنامه از یک مطالعه مروری نظام‌مند به دست آمده است. برای انجام مطالعه مروری، کلیدواژه‌های سالمندی، مراقبت در منزل، سلامت از راه دور و فناوری اطلاعات در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا اکتبر ۲۰۱۹ در پایگاه‌های علمی منتخب مورد جست‌وجو قرار گرفت.
یافته ها: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، پارامترها و الزامات سامانه الکترونیکی مدیریت سلامت از راه دور سالمندان، در قالب ۹۷ آیتم شناسایی شد. همچنین ۳۱ آیتم اولیه پرسشنامه به دلیل روایی و پایایی پایین حذف شد. در مرحله بعد، پرسشنامه نهایی با ۶۶ آیتم و نسبت روایی محتوا ۹۹% و ضریب آلفای کرونباخ (۰/۹) و همچنین ضریب همبستگی مطلوب (۰/۸۵=p<۰/۰۵ r) طراحی شد.
نتیجه گیری: در این مطالعه، الزامات سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان تعیین و با استفاده از این الزامات پرسشنامه‌ای روا و پایا ایجاد شد. این پرسشنامه در پنج قسمت کاربردها، الزامات عملکردی، الزامات غیرعملکردی، ابزارها و زیرساخت‌های ارتباطی طراحی شد. نتایج پژوهش حاضر می‌تواند توسط طراحان سیستم‌های مراقبت بهداشتی جهت تعیین کاربردها و الزامات سامانه‌های پایش سلامت سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.
مریم مرادی، حمیده محمد زاده، رضا نوری، کوکب بصیری مقدم، لیلا صادق مقدم،
دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۹ )
چکیده
اهداف: خواب با کیفیت پایین یکی از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی است؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف تأثیر برنامه آموزش بهداشت خواب مبتنی بر پیگیری تلفنی بر کیفیت خواب سالمندان طراحی شده است.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع نیمه‌تجربی روی ۸۰ نفر از سالمندان ۷۴-۶۰ سال که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند، انجام شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل دو بخش اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسشنامه خواب پیتزبرگ بود. نمونه‌گیری به روش تصادفی سیستماتیک انجام شد و سالمندان بعد از تکمیل پیش‌آزمون به صورت تصادفی در یکی از گروه‌های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای گروه آزمایش یک جلسه آموزش حضوری یک ساعته در مورد بهداشت خواب برگزار شد. سپس پیگیری تلفنی در ماه اول دو بار در هفته و ماه دوم هر هفته انجام شد. برای گروه کنترل مراقبت‌های معمول انجام شد. بلافاصله بعد از دو ماه پرسشنامه پس‌آزمون برای هر دو گروه تکمیل شد.
یافته ها: در میانگین نمره کیفیت خواب قبل از آزمایش در گروه آزمایش (۸/۰۲) و کنترل (۷/۴۷) از نظر آماری تفاوت معناداری وجود نداشت (۰/۳۲=P)، اما بعد از انجام آزمایش، میانگین نمره کیفیت خواب در گروه آزمایش (۵/۴۲) نسبت به گروه کنترل (۷/۶۷) به طور معناداری کاهش یافت (۰/۰۰۱>P).
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که آموزش بهداشت خواب مبتنی بر پیگیری تلفنی، باعث ارتقای کیفیت خواب سالمندان میشود؛ بنابراین توصیه میشود مراقبین سلامت از این روش برای بهبود کیفیت خواب سالمندان استفاده کنند.
مهدی پویافر، رویا عسکری، سید علیرضا حسینی کاخک، محسن دماوندی، علی مالکی،
دوره ۱۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۰ )
چکیده
اهداف: تمرینات ویبریشن کل بدن (WBV) به عنوان یک جایگزین کارآمد برای بهبود عملکرد جسمانی در سالمندان به نظر می‌رسد. هدف از انجام این پژوهش مقایسه تأثیر هشت هفته تمرینات ویبریشن کل بدن و طناب‌زنی با دو شدت مختلف بر عملکرد جسمانی مردان سالمند بود.
مواد و روش ها: ۳۴ مرد سالمند (با میانگین سنی۴/۱۶ ±۶۵/۸۳ سال؛ قد ۳/۹۰± ۱۶۹/۲۶سانتیمتر؛ وزن ۴/۶۲±۷۷/۰۴ کیلوگرم؛ شاخص توده بدن ۰/۶۹±۲۶/۸۶ کیلوگرم بر مترمربع) ساکن مشهد در سال ۱۳۹۸ بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفی به سه گروه: شدت زیاد (۱۲=N)، شدت کم (۱۲=N) و کنترل (۱۰=N) تقسیم شدند. تمرینات ویبریشن در دو گروه شدت زیاد و کم به ترتیب با فرکانس ۴۰-۲۵ هرتز و دامنه سه میلی‌متر انجام گرفت. در تمرین طناب‌زنی شدت بر اساس مقیاس بورگ در سطح ۱۴و ۱۳ با ۳۵-۳۰ پرش در دقیقه برای هر دو گروه اعمال شد. عوامل عملکرد جسمانی، شاخص توده بدن و درصد چربی در پیش‌آزمون و پایان هشت هفته اندازه‌گیری شد. از روش آماری آنالیز واریانس با اندازه‌گیری مکرر برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۰ استفاده شد. سطح معناداری (۰/۰۵≥P) در نظر گرفته شد.
یافته ها: انعطاف‌پذیری پایین‌تنه (۱۰۵ درصد)، قدرت عضلات اندام فوقانی (۴۲/۴۳ درصد)، قدرت ایستای دست (۴۳/۳۸ درصد)، قدرت پویای پا (۳۶/۴۷ درصد)، عملکرد استقامت عضلانی اندام‌های تحتانی (۲۷/۲۰ درصد)، عملکرد قلبی تنفسی (۱۰/۲۷ درصد)، عملکرد تعادل پویا (۳۲/۶۰- درصد) و درصد چربی بدن (۴/۵۰- درصد) در گروه‌های آزمایش بهبود معناداری داشت (۰/۰۵>P). نتایج نشان داد در گروه‌های آزمایش نسبت به کنترل، همه شاخص‌های عملکردی به غیر از شاخص توده بدن بهبود داشت (۰/۰۵>P)، اما بین دو گروه تمرینی در هیچ‌کدام از متغیرها تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰/۰۵
نتیجه گیری: به نظر می‌رسد شدت کم برنامه ترکیبی ویبریشن طناب‌زنی بتواند در بهبود ترکیب بدن و عملکرد جسمانی افراد سالمند مؤثر باشد. انتخاب هر‌یک از برنامه‌ها به وضعیت جسمانی سالمندان بستگی دارد.
مژگان فرهبد، ایروان مسعودی اصل، سیدجمال الدین طبیبی، محمد کمالی،
دوره ۱۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
اهداف توانبخشی یکی از خدمات اساسی برای سالمندان و نیز افراد دارای ناتوانی در تمام طول دوران زندگی است و امکان برابری فرصت‌ها و مشارکت این افراد را در جامعه فراهم می‌کند. درواقع یکی از اصلی‌ترین ارکان حوزه سلامت است، اما در کشور توجه بیشتر به مفهوم درمان بوده و بُعد توانبخشی مورد غفلت واقع شده و جایگاه مشخصی در نظام سلامت ایران ندارد. هدف از مطالعه حاضر تبیین موانع و تسهیل‌کننده‌های جایگاه توانبخشی در ایران است.
مواد و روش ها پژوهش حاضر، مطالعه کیفی از نوع تحلیل محتوا بود که با مشارکت ۱۳ نفر از متخصصان در رشته‌های مختلف توانبخشی انجام شد. افراد براساس نمونه‌گیری هدفمند و تا رسیدن داده‌ها به اشباع انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مصاحبه عمیق فردی نیمه‌ساختاریافته از اسفند ۱۳۹۹ تا اسفند ۱۴۰۰ در محل کار شرکت‌کنندگان جمع‌آوری شدند. کلیه مصاحبه‌ها ضبط، بازنویسی و مرور شدند. سپس به روش تحلیل محتوای قراردادی و با استفاده از مقایسه مداوم مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند.
یافته ها یافته‌ها درطی فرایند تجزیهوتحلیل در ۲ طبقه اصلی موانع و تسهیل‌کننده‌ها قرار گرفتند. موانع جایگاه توانبخشی شامل ۴ زیرطبقه تعدد متولیان توانبخشی، عدم آگاهی مسئولین، عدم توجه به نقش شهرداری در توانبخشی و نقص در مدیریت توانبخشی بود و تسهیل‌کننده‌های جایگاه توانبخشی شامل ۴ زیرطبقه فرهنگ‌سازی درخصوص توانبخشی و ناتوانی، ارتقای بینش مسئولین، نقش متخصصان رشته‌های توانبخشی و بهره مندی از تجارب دنیا بود.
نتیجه گیری ارتقای جایگاه توانبخشی در کشور نیازمند شناخت و تبیین موانع و تسهیل‌کننده‌های آن است. شناسایی آن‌ها می‌تواند به مسئولین و سیاست‌گذاران در ارتقای جایگاه توانبخشی و ارائه بهتر خدمات به افراد دارای ناتوانی در طول دوران زندگی کمک کند.
مرضیه اسکندری، مریم نزاکت الحسینی، شیلا صفوی همامی،
دوره ۱۹، شماره ۳ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
اهداف بیشتر افتادن‌ها در سالمندان در نتیجه تعامل عوامل خطرزای جسمانی و شناختی رخ می‌دهد. بنابراین هدف از تحقیق حاضر مقایسه اثربخشی ۲ نوع تمرین ذهنی‌بدنی بر حافظه، تعادل و ترس از افتادن در زنان سالمند بود.
مواد و روش ها تحقیق از نوع نیمه‌تجربی بود که بر روی ۲۰ زن سالمند (دامنه سنی ۶۰ تا ۷۰ سال) انجام شد. افراد به‌طور هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در ۲ گروه تمرینات یوگا و مربع گام‌برداری قرار گرفتند. دوره تمرینی ۱۲ هفته به طول انجامید و از افراد پیش‌آزمون و پس‌آزمون گرفته شد. آزمون حافظه وکسلر، استورک، تعادل برگ و پرسشنامه مقیاس بین‌المللی کارآمدی افتادن به ترتیب جهت اندازه‌گیری بهره حافظه، تعادل ایستا، تعادل پویا و ترس از افتادن استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس با اندازه‌های تکراری تحلیل شدند.
یافته ها نتایج تحقیق نشان داد میانگین امتیاز بهره حافظه ۲ گروه بعد از انجام تمرینات به‌طور معناداری ( η۲=۰/۶۴۵ و P<۰/۰۰۱ و F(۱/۱۸)=۳۲/۶۹۲) بیشتر از قبل تمرین بود. همچنین میانگین زمان تعادل ایستا زنان سالمند، در گروه تمرینات یوگا به‌طور معناداری (η۲=۰/۷۷۱ و P<۰/۰۰۱ و F(۱/۱۸)=۶۰/۷۷۵) بیشتر از گروه تمرینات مربع گام‌برداری و نیز میانگین امتیاز تعادل پویای زنان سالمند، در گروه تمرینات مربع گام‌برداری به‌طور معناداری (η۲=۰/۳۰۰ و P=۰/۰۱۲ و F(۱/۱۸)=۷/۷۱۴) بیشتر از گروه تمرینات یوگا بود. به علاوه میانگین امتیاز ترس از افتادن زنان سالمند، در گروه تمرینات مربع گام‌برداری به‌طور معناداری (η۲=۰/۳۹۶ و P<۰/۰۰۳ و F(۱/۱۸)=۱۱/۷۷۷) کمتر از گروه تمرینات یوگا بود.
نتیجه گیری به نظر می‌رسد تمرینات مربع گام‌برداری نیز بتواند به‌عنوان یک شیوه تمرینی ساده جهت بهبود کارکردهای جسمانی و شناختی زنان سالمند استفاده شود.
خانم حدیث شیخ شعاعی، دکتر سعید بحیرایی، دکتر مارتا صفوی،
دوره ۱۹، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
اهداف اختلال تعادل یکی از عوارض مهمی است که سالمندان مبتلا به استئوآرتریت زانو با آن درگیر هستند و می‌تواند افراد را در معرض زمین خوردن قرار دهد. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر تمرینات فال پروف بر وضعیت سیستم تعادلی زنان سالمند مبتلا به استئوآرتریت زانو انجام شد.
مواد و روش ها مداخله‌ای نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون در سال ۱۴۰۲ بر روی ۲۵زن سالمند ۶۰ تا ۷۵ ساله مبتلا به استئوآرتریت زانو در ۲ گروه آزمایش و کنترل انجام شد. آزمودنی‌های گروه آزمایش به مدت ۸ هفته، ۳ روز در هفته و هر جلسه ۱ ساعت به تمرینات فال پروف پرداختند. گروه کنترل در هیچ تمرینی شرکت نکردند. از آزمون مینی‌بس برای ارزیابی شاخص تعادل استفاده شد. برای تحلیل اطلاعات از آزمون سنجش مکررترکیبی با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ در سطح معنی‌داری ۰/۰۵ استفاده شد.
یافته ها نتایج نشان داد نمرات کل آزمون مینی‌بس و۳ زیر‌مجموعه آن (پیش‌بینی‌کنندگی، کنترل وضعی واکنشی و راه رفتن پویا) پس از اجرای تمرینات در گروه آزمایش افزایش معناداری داشت (η=۰/۶۹ و P=۰/۰۰۱ و F=۵۱/۴۲). درحالیکه بین نمرات جهت‌یابی حسی در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در ۲ گروه کنترل (Z=۰ و P=۱) و آزمایش (P=۰/۱۵۰ و Z=۱/۴۱) تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین نمرات کل آزمون مینی‌بس و ۲ زیر‌مجموعه آن (راه رفتن پویا و جهت‌یابی حسی) بین گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری داشت (η=۰/۲۶ و P=۰/۰۰۹ و F۱/۲۳=۸/۲۳). درحالیکه بین نمرات ۲ زیر‌مجموعه (پیش‌بینی‌کنندگی و کنترل وضعی واکنشی) بین گروه‌های آزمون اختلاف معناداری مشاهده نشد (۰۵/p>۰).
نتیجه گیری برنامه تمرینی فال پروف با‌توجه‌به اثر‌گذاری آن و همچنین عدم نیاز به داشتن وسایل پر‌هزینه، به مربیان و درمانگران جهت بهبود تعادل در سالمندان مبتلا به استئوآرتریت زانو، پیشنهاد میشود.
