---

اهداف: بازنشستگی بر ابعاد مختلف جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی فرد تأثیرگذار است. ازآنجاکه لازم است عواملی که موجب ارتقا یا تضعیف نشانه‌های سلامت عمومی در بازنشستگان می‌شود، مورد توجه جدی قرار گیرد، شناسایی این عوامل بسیار مهم است؛ بنابراین، هدف این مطالعه بررسی وضعیت نشانگان بازنشستگی در بازنشستگان شهر بابل بوده است.

مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی روی ۲۰۵ نفر از بازنشستگان بالای ۵۰ سال انجام شد. داده‌های پژوهش توسط پرسش‌نامه‌‌ای مشتمل بر دو بخش اطلاعات دموگرافیک و نشانگان بازنشستگی جمع‌آوری شد. پرسش‌نامه نشانگان بازنشستگی شامل ۴۰ سؤال به‌صورت پنج گزینه (هرگز تا همیشه) روی چهار احساس درماندگی و شکست، احساس پیری و بطالت، احساس تلاش و جهت‌گیری جدید و احساس سردرگمی و تعارض بوده است. سپس داده‌ها وارد نرم‌افزار آماری SPSS شد و مورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت. برای تعیین همبستگی بین متغیرها از آزمون پیرسون و اسپیرمن و برای تجزیه تحلیل داده‌ها از آزمایه‌های آماری ضریب همبستگی، آزمون تی و تحلیل واریانس یک‌طرفه (آنوا) استفاده گردید. همچنین سطح معنی‌داری آماری در تمام آزمون‌ها ۰/۰۵ در نظر گرفته شد.

یافته‌ها: افراد شرکت‌کننده در این مطالعه، ۵۳/۲درصد مرد و ۴۶/۸درصد زن با میانگین سنی ۵/۸۷±۶۱/۱۳ سال بودند. میانگین امتیاز احساس درماندگی و شکست ۰/۵۶±۰/۰۸، احساس پیری و بطالت ۰/۵۱±۳/۷۳، احساس تلاش و جهت‌گیری جدید ۰/۶۵±۳/۴۷ و احساس سردرگمی و تعارض ۴۹/۵۶±۲/۰ به‌دست آمد. احساس درماندگی و شکست با احساس سردرگمی و تعارض همبستگی مستقیم داشت (۰/۰۰۰۱>P). همچنین احساس تلاش و جهت‌گیری جدید با احساس پیری و بطالت، همبستگی مستقیم و با احساس درماندگی و شکست همبستگی معکوس داشت (هر دو ۰/۰۰۰۱>P).

نتیجه‌گیری: نتایج طرح نشان داد که کمابیش بازنشستگان شهرستان بابل از نشانگان بازنشستگی رنج می‌رند؛ بنابراین، توجه به این قشر و بهبود شرایط افراد بازنشسته ضروری به‌نظر می‌رسد.

---

اهداف یکی از راه‌های بهبود مشارکت‌های اجتماعی سالمندان، متناسب‌سازی، تأمین ایمنی و استقلال سالمندان در مکان‌های مورد استفاده آنان است. با توجه به رشد سریع جمعیت سالمندان در ایران و همچنین نقش مهم مساجد به عنوان یکی از اصلی‌ترین پایگاه‌های مذهبی معنوی سالمندان‌، انجام مطالعاتی جهت تعیین مؤلفه‌های ساختاری مساجد از منظر سالمندشناسی و ارگونومی با محدودیت مواجه است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر، تبیین مؤلفه‌های تناسب ساختاری مساجد دوستدار سالمند بود.
مواد و روش ها پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با کاربرد روش تحلیل محتوا در سال ۱۳۹۹ انجام شده است. جامعه مورد پژوهش را سالمندان مراجعه‌کننده به مساجد شهر بابل تشکیل دادند که توانایی برقراری ارتباط مؤثر و تمایل به مشارکت در تحقیق را دارا بودند. انتخاب مساجد به عنوان محیط پژوهش بر اساس توزیع جغرافیایی (در چهار منطقه شمال، جنوب، شرق و غرب شهر بابل) انجام شد. روش جمع‌آوری داده‌ها به صورت مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختارمند تا رسیدن به سطح اشباع داده‌ها، ادامـه یافـت. هر مصاحبه بعد از اجرا بلافاصله پیاده و سپس بر اساس روش مرحله‌ای کاول Kvale’s step by step method تحلیل شد.
یافته ها در این مطالعه مصاحبه با هجده سالمند ۶۱ تا ۷۲ سال (با میانگین و انحراف معیار ۲/۹۹ ±‌۶۶/۳۳سال) انجام شد که سیزده نفر از آنان (۷۲/۲۲ درصد) مؤنث بودند. داده‌های این پژوهش در پنج طبقه اصلی و هجده زیر طبقه قرار گرفتند که مؤلفه‌های تناسب ساختاری مساجد سالمند دوست را به تصویر می‌کـشند. طبقات اصلی استخراج‌شده شـامل محیط خارجی، محیط داخلی، تجهیزات، برخورداری از امکانات اولیه رفاهی و تسهیلات داخلی بود.
نتیجه گیری نتیجه‌ این پژوهش، بیانگر ادراکات سالمندان از موانع و مشکلات ساختاری موجود در استفاده آن‌ها از محیط مسجد بود. مؤلفه‌های تعیین‌شده در این تحقیق می‌تواند در شناسایی، اولویت‌بندی نیازها و انتخاب نوع مداخلات در متناسب‌سازی محیط مساجد با ویژگی‌های سالمندان کمک کند.

---

اهداف مراقبت‌های اولیه، اولین رابط اصلی خدمات بهداشتی فرد سالمند در جهت حفظ و ارتقای سلامت اوست؛ بنابراین ارزیابی مناسب بودن نحوه ارائه خدمات برای این گروه جمعیتی که از آسیب‌پذیرترین قشر جامعه هستند از اهمیت حیاتی و ویژه‌ای برخوردار است. این مطالعه با هدف تبیین چالش‌های ساختاری و عملکردی مراکز جامع سلامت شهر بابل مبتنی بر راهنمای مراکز دوستدار سالمند سازمان بهداشت جهانی در جهت برنامه‌ریزی دوستدار سالمند شدن انجام شد.
مواد و روش ها پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی‌توصیفی به روش تحلیل محتوا با رویکرد مرسوم بوده است. این پژوهش روی سالمندان مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت و خانواده آن‌ها و نیز ارائه‌دهندگان خدمت به صورت ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‌های ﻋﻤﯿﻖ ﻧﯿﻤﻪ‌ ﺳﺎﺧﺘﺎر‌یﺎﻓﺘﻪ تا رسیدن به سطح اشباع داده‌ها انجام شده است. هر مصاحبه بعد از اجرا بلافاصله پیاده شد و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها با تعیین واحدهای مفهومی، کدگذاری دقیق و روش مقایسه‌ای مداوم تا شکل‌گیری زیر‌گروه‌ها و طبقات اصلی انجام شد.
یافته ها در این مطالعه ۲۳ سالمند با میانگین سنی ۷/۸۸±‌۷۱/۴۷، ۵ عضو خانواده و ۱۴ ارائه‌دهنده خدمت شرکت داشتند. از مجموع مصاحبه‌ها ۷۲ کد استخراج شد که طی فرایند تحلیل به ۵ طبقه اصلی عوامل ساختاری، مسائل رفتاری، مشخصه‌های آموزشی، حمایت اجتماعی و چالش‌های عملکردی تقسیم شدند. در مجموع برای ۵ طبقه اصلی، ۱۲ زیرگروه پدیدار شد.
نتیجه گیری عوامل زیربنایی متعددی در مسیر دوستدار سالمند کردن مراکز جامع سلامت وجود دارد که بدون فراهم کردن شرایط و از بین بردن چالش‌های موجود دستیابی به این امر غیر‌قابل‌حصول خواهد بود؛ بنابراین مؤلفه‌های به‌دست‌آمده ممکن است در شناسایی، اولویت‌بندی نیازها و انتخاب نوع آزمایشات برای متناسب‌سازی مراکز جامع سلامت با نیاز‌های سالمندان کمک کند.