اهداف: "اوقات" در لغت به معنای زمان ها و "فراغت" به مفهوم آسایش، استراحت، آسودگی و رهایی از کاری است و در اصطلاح عبارت است: فرصت و زمانی که پس از به انجام رساندن کار و شغل روزانه باقی می ماند. جامعه شناسان معتقدند که فراغت واقعیتی است کاملا تازه که با جامعه صنعتی و پدیده شهرنشینی به وجود آمده است و آن را نمی‌توان با بیکاری قرون گذشته مقایسه کرد. این مطالعه برای بررسی نیازهای اوقات فراغت سالمندان انجام شده است.

مواد و روش‌ها: بدین منظور پرسش‌نامه‌های به صورت تصادفی بین سالمندان پارک های عمومی شهرستان قزوین توزیع گردید و اطلاعات جامع با استفاده از آمار استنباطی غیر پارامتریک مورد ارزیابی قرار گرفت. علاوه بر آن از آزمون ضریب همبستگی نیز استفاده شد.

یافته‌ها: بررسی‌ها نشان می‌دهد که مجموعه برنامه‌های فراغتی ذیل در واقع یک مجموعه نسبتا کامل، هدف‌گرا و اغلب از نوع برنامه‌های فعال در حوزه اوقات فراغت سالمندان است که چنانچه با طراحی و برنامه‌ریزی دقیق و همه جانبه نسبت به اجرا و توسعه آن در سطح کشور اقدام شود نتایج مطلوبی به دنبال خواهد داشت.

نتیجه‌گیری: با عنایت به نتایج حاصل از پژوهش از میان برنامه‌های فراغتی سالمندان نمایش فیلم، برنامه‌های ورزشی و هنری بیشتری سهم را به خود اختصاص داده‌اند. نگرش سالمندان نسبت به ورزش بسیار مثبت ارزیابی شد چنانچه پرداختن به ورزشی را در سلامتی جسمی و روحی، فرهنگی، اجتماعی به نحو قابل توجهی موثر دانسته‌اند. همچنین تجهیز کلیه مراکز نگهداری سالمندان به تلویزیون، رادیو و امکانات مناسب جهت نمایش‌دادن فیلم‌های ویدیویی ورزشی و غیر ورزشی و کامل نمودن تاسیسات ورزشی و استفاده از نیروی انسانی متخصص در واحدهای فوق برنامه در بهینه کردن اهداف اوقات فراغت سالمندان بسیار مثمر ثمر خواهد بود.

اهداف: با پیشرفت علم پزشکی، امید به زندگی افزایش یافته و جوامع را با افزایش جمعیت روبرو ساخته است. برنامه ریزی جهت هرگونه خدمات، نیازمند شناخت نیازهای واقعی سالمندان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی نیازهای سلامتی سالمندان سازمان تأمین اجتماعی و سازمان بازنشستگی کشوری طراحی شد.

مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع مقطعی می باشد. که در آن ۱۵۰ سالمند مستمری بگیر (۷۵ نفر در گروه تأمین اجتماعی و ۷۵ نفر در گروه بازنشستگی کشوری) از لحاظ کیفیت زندگی با هم مقایسه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در این مطالعه چک‌لیست مربوط به نیازسنجی و پرسش‌نامه کیفیت زندگی سالمندان لیپاد بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار آماری SPSS و با آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و تی‌تست تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد نمره کیفیت زندگی کل سالمندان تأمین اجتماعی بالاتر از بازنشستگی کشوری است (هرچند از نظر آماری معنی دار نیست) و تنها در بعد عملکرد ذهنی‌ و روانی تفاوت معنی‌دار آماری مشاهده شد. نتایج نشان می‌دهد که مهم‌ترین نیاز سالمندان مربوط به درآمد (۵۱/۷درصد) آن‌ها می‌باشد. همچنین وضعیت سلامت سالمندان بیانگر آن است که مهم‌ترین مشکلات سالمندان به ترتیب مربوط به مشکلات قلبی‌ و عروقی، عضلانی‌اسکلتی (۳۳/۵درصد) و شنوایی و بینایی (۱۹/۳درصد) بود. توزیع وسایل کمکی نیز نشان داد که دندان مصنوعی (۶۷/۳درصد)، عینک (۵۲درصد) و توالت فرنگی (۲۱/۳درصد) بیشترین وسایل مورد استفاده سالمندان است.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه پایین بودن وضعیت اقتصادی سالمندان نشان می‌دهد که این قشر جامعه نیازمند حمایت‌های بیشتر سازمان‌های اجتماعی و رفاهی می‌باشد. درمجموع اکثر سالمندان مشکلات سلامتی بسیاری را مطرح کردند که توجه برنامه‌ریزان سیستم‌های بهداشتی و اجتماعی را در جهت کمک به سالمندان طلب می‌کند.

اهداف: هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر خاطره گویی بر سلامت روانی سالمندان بود.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه ای نیمه تجربی بود که ۵۷ نفر از سالمندان مقیم آسایشگاه سالمندان شهید هاشمی نژاد تهران با نمونه گیری تصادفی طبقه ای شرکت کردند. معیارهای ورود به مطالعه سن ۶۰ سال و بالاتر، کسب نمره سلامت روان بین ۰ تا ۶۶/۶ )سلامت روان ضعیف و متوسط)، تکلم به زبان فارسی، توانایی شنیداری و گفتاری قابل قبول، جهت شرکت در جلسات، زندگی تمام وقت در آسایشگاه، نداشتن سابقه بستری شدن در بیمارستان روانی، درمان روانی و تجربه سوگ، طی ۶ ماه گذشته، تمایل به شرکت در تحقیق، هوشیاری نسبت به زمان، مکان و شخص، اقامت در آسایشگاه حداقل به مدت شش ماه و عدم دریافت هر گونه درمانی که در توانایی ذهنی، حافظه یا تفکر اختلال ایجاد کند. سطح سلامت روان شرکت کنندگان قبل از مداخله، به وسیله پرسشنامه ۲۸ سوالی سلامت عمومی گلدبرگ ارزیابی شد. مداخله شامل هشت جلسه خاطره گویی، هفته ای دوبار (به مدت ۱-۱/۵ ساعت) بود. در این جلسات سالمندان به بیان خاطرات خوشایند گذشته پرداختند، سپس سطح سلامت روان شرکت کنندگان، مجددا اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و از آزمون t زوجی، جهت مقایسه داده ها استفاده شد.

یافته‌ها: یافته های مطالعه نشان داد بین نمرات قبل و بعد از مداخله در تمامی ابعاد سلامت روان (نشانه های جسمانی، اضطراب و اختلالات خواب، عملکرد اجتماعی و نشانه های افسردگی) و همچنین نمره کل سلامت روان اختلاف معنی داری (P=۰/۰۰۱)  وجود داشت.

نتیجه‌گیری: خاطره گویی بر بهبود سلامت روان سالمندان مقیم آسایشگاه موثر است؛ لذا می توان از این تکنیک ساده، قابل اجرا و کم هزینه در آسایشگاه های سالمندان استفاده کرد.

اهداف: هدف از مطالعه حاضر مقایسه تعادل ایستا در مردان میانسال و سالمند فعال و غیرفعال بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی-مقایسه‌ای آزمودنی‌های تحقیق شامل دو گروه ۵۵ مرد میانسال و سالمند فعال و ۴۹ مرد میانسال و سالمند غیرفعال بودند. تعادل ایستا در آزمودنی‌ها با استفاده از آزمون ایستادن روی پا با چشمان باز و بسته اندازه‌گیری شد. سرعت (زمان) راه رفتن در آزمودنی‌های فعال با استفاده از آزمون پیاده‌روی راکپورت اندازه‌گیری شد. برای مقایسه تعادل ایستا با چشمان باز و بسته بین دو گروه از آزمون تی مستقل و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS۱۶ انجام شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که تعادل ایستا با چشمان بسته و باز در گروه فعال به‌طور معنادری نسبت به گروه غیرفعال بالاتر می‌باشد. با این حال در گروه فعال هیچ‌گونه ارتباط معناداری بین زمان راه رفتن و میزان تعادل با چشم باز و بسته مشاهده نشد. یک همبستگی منفی و معناداری بین سن و تعادل ایستا مشاهده شد به‌طوریکه با افزایش سن تعادل به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یافت.

نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که مردان میانسال و سالمند فعالی که به‌طور منظم به پیاده‌روی و ورزش صبحگاهی می‌پردازند نسبت به مردان میانسال و سالمند غیرفعال از تعادل بهتری برخوردار می‌باشند که این می‌تواند موید نقش تمرین به‌ویژه پیاده‌روی در بهبود تعادل باشد. احتمال می رود که پیاده‌روی با اعمال اضافه بار بر روی انتقال اطلاعات از طریق بهبود سیستم‌های حسی سه‌گانه دستگاه عصبی مرکزی و همچنین سیستم حرکتی جهت حفظ تعادل، باعث بهبود تعادل شود.

اهداف: افزایش پیشرونده جمعیت سالمند در بسیاری از کشورهای توسعه یافته موجب معطوف شدن توجه به مسایل این گروه سنی شده است. از جمله روشهایی که در دهه‌های اخیر برای مقابله با مشکلات سالمندان و دیگر گروه‌های خاص به کار گرفته شده، برنامه‌های اجتماع‌محور است. از آنجا که اجرای چنین برنامه‌هایی مراحل اولیه رشد خود را در کشورهای مختلف می‌گذراند، لذا هدف از پژوهش بررسی برنامه‌های اجتماع‌محور در میان سالمندان کهریزک و تاثیر آن بر میزان رفاه ذهنی آنان است.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش ۱۰۰ نفر از سالمندان ۶۰ سال به بالای آسایشگاه کهریزک (شعبه کرج) به روش نمونه‌گیری کاملا تصادفی انتخاب شدند. این افراد در دوگروه ۵۰ نفری آزمون و شاهد قرار گرفتند. ویژگی اصلی تفکیک دو گروه، شرکت در برنامه‌های اجتماع‌محور بوده است. روش بررسی به صورت مداخله‌ای بوده که با استفاده از تکنیک پرسش‌نامه و مصاحبه اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است.

یافته‌ها: نتایج نشان‌دهنده تفاوت معنادار میان دو گروه آزمون و شاهد است. میانگین رفاه ذهنی گروه آزمون ۲/۵۵ و میانگین گروه شاهد ۱/۳۴- بوده است. سالمندانی که در برنامه‌های اجتماع‌محور شرکت داشته و خدمات معناداری را دریافت کرده‌اند، در بررسی شاخص‌های رفاه ذهنی میزان بالاتری از شادکامی، رضایت از زندگی و کیفیت زندگی را داشته‌اند.

نتیجه‌گیری: با وجودی که مدت زمان زیادی از اجرای برنامه‌های اجتماع‌محور در کهریزک نمی‌گذرد، اما همان‌طوری‌که در نظریه‌ها و مدل‌های نظری مشخص شده افراد شرکت‌کننده در این برنامه‌ها با بازگشت به اجتماع و انجام فعالیت‌های مختلف هویت فردی و اجتماعی خویش را باز یافته و توانسته‌اند در مقایسه با دیگر سالمندان از میزان رفاه ذهنی بالاتری در ابعاد احساس شادکامی، کیفیت زندگی و رضایت از زندگی برخوردار شوند.

اهداف ازدواج در دوره سالمندی به عنوان راهکاری برای افزایش کیفیت زندگی و کاهش تنهایی سالمندان توصیه شده است، اما به اندازه کافی مطالعه‌ای که میزان رضایت سالمندان از ازدواج در دوره سالمندی را بیان کند، موجود نیست. بنابراین پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رضایت زناشویی در بین سالمندانی است که در دوره سالمندی ازدواج کرده‌اند.
مواد و روش ها این مطالعه، مطالعه‌ای مقطعی است که در شهر سنندج در سال ۱۳۹۵ انجام شده است. در این مطالعه از روش نمونه‌گیری دردسترس استفاده شد. شرکت‌کنندگان در پژوهش شامل ۱۹۰ نفر از افراد ۶۰‌ساله و مسن‌تر بودند که در دوران سالمندی ازدواج‌کرده بودند. داده‌ها را پرسشگر با استفاده از پرسش‌نامه رضایت زناشویی  اینریچ جمع‌آوری کرد و در تحلیل داده‌ها از نسخه ۲۳ نرم‌افزار  SPSS  و روش آماری توصیفی و تحلیلی، آزمون تی مستقل استفاده شد.
یافته ها میانگین سنی مشارکت‌کنندگان در پژوهش ۶۷/۳۷ سال با انحراف معیار ۱۱/۲۴ بود. میانگین رضایت زناشویی ۳۶/۹۵ با انحراف معیار ۳/۷۰ بود. در حالی که فقط ۳/۷ درصد از سالمندان ازدواج‌کرده در دوره سالمندی، میزان رضایت زناشویی خود را کم بیان کردند، بیش از ۶۰ درصد آنان رضایت زناشویی خود را در سطح زیاد و خیلی زیاد گزارش دادند. نتایج حاصل از تحلیل‌های آماری تی مستقل نشان داد بین زنان و مردان تفاوت معنی‌داری در میزان رضایت زناشویی وجود نداشت.
نتیجه گیری نتایج حاصل از این مطالعه نشان‌دهنده میزان رضایت زناشویی زیاد در بین سالمندان بود. این نتایج می‌تواند منبعی برای تشویق سالمندان بدون همسر، به ازدواج در دوره سالمندی باشد.