دکتر مریم شایگان، دکتر فهیمه السادات حسینی، خانم اکرم بوستانی، آقای نورالله زاهدیان نسب،
دوره ۱۷، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۱ )
چکیده
اهداف: انزوا و پرخاشگری از مشکلات شایع سالمندان است که تبعات جدی جسمی و روانی برای سالمندان دارد. باتوجه‌به روند رو‌به‌رشد جمعیت سالمندان، ضروری است راهبردهای مؤثری جهت کاهش انزوا و پرخاشگری در سالمندان استفاده شود. هدف از این مطالعه، تعیین تأثیر ترکیب فعالیت‌های فیزیکی و هنری تطابق‌یافته بر انزوا و پرخاشگری ساکنین خانه سالمندان فرزانگان شیراز بود.
مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه‌تجربی با در نظر گرفتن اخلاقیات پژوهش و با استفاده از روش نمونه‌گیری در‌دسترس، ۶۸ سالمند مقیم در خانه سالمندان فرزانگان شیراز انتخاب شدند. معیار انتخاب آن‌ها داشتن علائم انزوا و پرخاشگری و نداشتن مشکلات حاد روان‌شناختی و فیزیکی بود. سپس با روش تصادفی‌سازی بلوک جایگشتی به ۲ گروه کنترل و آزمایش تخصیص یافتند. گروه کنترل مراقبت‌های استاندارد و گروه آزمایش ۱۶ جلسه فعالیت‌های ترکیبی فیزیکی و هنری تطابق‌یافته را دریافت کردند. جمع‌آوری داده‌ها قبل و بلافاصله بعد از اجرای مداخله با استفاده از پرسشنامههای انزوای اجتماعی اولسا و پرخاشگری باس و پری صورت گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و فراوانی) و استنباطی (آزمون کای‌اسکوئر، من‌ویتنی و ویلکاکسون) و با کمک نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ صورت گرفت.
یافته ها: در این مطالعه میانگین سنی شرکت‌کنندگان ۷/۹۹±۷۰/۹۳ بود و ۶۹/۱ درصد از شرکت‌کنندگان زن بودند. نمرات پرسش‌نامه انزوا و پرخاشگری در گروه آزمایش بعد از اجرای مداخله به‌طور معناداری کمتر از قبل از اجرای مداخله در همان گروه (۰/۰۰۱>P) و نیز کمتر از نمرات پرسشنامههای انزوا (۰/۰۰۱>P) و پرخاشگری (۰/۰۰۱=P) در گروه کنترل بود.
نتیجه گیری: انزوا و میزان پرخاشگری سالمندان بعد از اجرای مداخله ترکیبی فعالیت‌های هنری و فیزیکی تطابق‌یافته، به میزان قابل‌توجهی کاهش یافت. به نظر می‌رسد استراتژی‌های پیشگیرانه عملی و مقرون‌به‌صرفه‌ای همچون ترکیب فعالیت‌های هنری و فیزیکی تطابق‌یافته بتواند در رفع انزوا و پرخاشگری سالمندان مؤثر باشد.
