اهداف کلیشههای سنی بهعنوان باورهای مشترک اجتماعی درمورد روند پیری و افراد مسن است که میتواند اثرات قابلتوجهی بر سلامت جسم و روان سالمندان داشته باشد. باتوجهبه فقدان یک ابزار مناسب در ایران جهت سنجش کلیشههای سنی، مطالعه حاضر باهدف بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه کلیشههای سنی انجام شد.
مواد و روش ها این مطالعه بهصورت توصیفیمقطعی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی سالمندان ۶۰ سال و بالاتر استان کرمانشاه بود که ۳۶۰ نفر براساس معیارهای ورود به روش نمونهگیری دردسترس انتخاب شدند. شرکتکنندگان به پرسشنامه کلیشههای سنی کورنات و روترماند و آگاهی از تغییرات وابسته به سن کاسپر و همکاران پاسخ دادند. تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل عاملی تأییدی در نرمافزار SPSS نسخه ۲۶ و آموس نسخه ۲۴ انجام شد. برای همه تحلیلها سطح معناداری ۰۵/۰≥P در نظر گرفته شد.
یافته ها در مطالعه حاضر، میانگین سنی سالمندان مشارکتکننده ۵/۸۸±۶۷/۶۶ سال بود. تعداد پاسخگویان مرد ۱۷۵ نفر (۴۸/۶ درصد) و تعداد پاسخگویان زن ۱۸۵ نفر (۵۱/۴ درصد) بود. در نتایج تحلیل دادهها، پایایی درونی برحسب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاسهای خانواده و مشارکت ۰/۸۷۱، دوستان و آشنایان ۰/۸۴۲، مذهب و معنویت ۰/۷۴۷، فعالیتهای فراغت و تعهد اجتماعی یا مدنی ۰/۷۷۴، شخصیت و شیوه زندگی ۰/۸۰۹، وضعیت مالی و مسائل مربوط به پول ۰/۸۴۶، کار و اشتغال ۰/۸۵۹ و آمادگی جسمانی و روانی، سلامتی و ظاهر ۰/۸۷۴ به دست آمد. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی تأییدی و روایی همزمان استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل برازششده برای پیش بینی ۸ عامل (زیرمقیاسهای پرسشنامه) از برازش بسیار خوبی در نمونه موردمطالعه برخوردار است. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که نمره زیرمقیاسهای پرسشنامه کلیشههای سنی همبستگی مستقیم و معناداری با دو زیرمقیاس پرسشنامه آگاهی از تغییرات وابسته به سن دارد.
نتیجه گیری نسخه فارسی پرسشنامه کلیشههای سنی از روایی و پایایی مطلوبی در میان سالمندان برخوردار است. باتوجهبه ویژگیهای روانسنجی مناسب، کاربست این پرسشنامه در مطالعات آینده و بررسی رابطه کلیشههای سنی با دیگر متغیرهای مهم سالمندان میتواند باب جدیدی در حوزه مطالعات سالمندی در ایران بگشاید.