اهداف: نظر به افزایش جمعیت سالمند و بیماری های مرتبط با سالمندی در جهان، نیاز به راهکارهایی برای کاهش عوارض پیری وجود دارد. داروهای سنولیتیک با از بین بردن سلولهای دچار پیری، عمدتا با القا آپوپتوز در آنها، باعث بهبود عملکرد بافتها و اعضا در افراد سالمند میشوند. در این مقاله مروری به معرفی دسته های گوناگون سنولیتیک ها و نتایج منتشر شده درباره آنها پرداخته شده است.
مواد و روش ها: با توجه به انتشار اولین مقالات با این عنوان از سال ۲۰۱۵، تمام مقالات اصیل، مروری و مرور نظام مند در موتورهای جستجوی PubMed, Scopus و google scholar با کلیدواژه های senolytic و senolysis در بازه زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ بصورت سیستماتیک مورد بررسی قرار گرفت و پس از اعتبارسنجی از میان ۱۰۸ مقاله تعداد ۵۰ مقاله انتخاب شد و خلاصه یافته ها بصورت مقاله مروری تنظیم گردید.
یافته ها: در حال حاضر ۱۲ دسته سنولیتیک شامل مهارکننده های آنزیم کیناز، پلی فنل های طبیعی، مهارکننده های خانواده پروتئین های Bcl۲، ثبات دهنده های P۵۳، مهارکننده های پروتئین های شوک حرارتی، مهارکننده های خانواده پروتئین BET، استروئیدهای قلبی، آگونیستهای PPARα، آنتی بیوتیک ها، مهارکننده های اینتگراز، محدودیت کالری و CAR-T cells معرفی شده و در فازهای مختلف تحقیقاتی پیش بالینی یا بالینی تحت مطالعه می باشند.
نتیجه گیری: با در نظر گرفتن پیری جمعیت، یکی از راهکارهای مقابله با عوارض ناتوان کننده در افراد کهنسال داروهای سنولیتیک هستند که قادر به از بین بردن سلولها فرسوده با عملکرد نامطلوب می باشند. دسته های اصلی که بیشترین داده و امیدوارکننده ترین نتایج را داشته اند مهارکننده های آنزیم کیناز و پلی فنل های طبیعی می باشند ولی راهکارهای جدیدی همچون هدف گرفتن اختصاصی سلولهای پیر با استفاده از فناوری CAR-T cells نیز در این زمینه در دست بررسی می باشند.
