اهداف وجود حجم زیادی از مطالعات پیرامون ورزش و فعالیت‌های بدنی سالمندان که نتایج آن‌ها تا حدودی دوپهلو و مبهم است، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری برای این حوزه را با مشکل همراه کرده است؛ بنابراین لازم است نتایج تحقیقات گذشته ترکیب و یکپارچه‌سازی شود. از این رو، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل عوامل مؤثر بر ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران انجام شد.
مواد و روش ها روش این پژوهش، فراتحلیل و با هدف ترکیب پژوهش‌های انجام‌شده در زمینه عوامل مؤثر بر ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را مطالعات توصیفی (پیمایشی و همبستگی) و در دسترس که در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن در پایگاه‌های اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها در دسترس بودند، تشکیل می‌دادند. بر اساس ملاک‌های ورود و خروج، ۱۷ تحقیق بررسی شد. برای تجزیه‌و‌تحلیل پژوهش‌های اولیه از اندازه اثر به تفکیک هر مطالعه، اندازه اثر ترکیبی با ۲ مدل اثرات ثابت و تصادفی، نمودار قیفی، تحلیل حساسیت، آزمون همگنی، مجذور I و آماره FS-N استفاده شد. همچنین نوع شاخص اندازه اثر استفاده‌شده شاخص r بود که با کمک نرم‌افزار CMA نسخه ۲ محاسبه شد.
یافته ها نتایج مربوط به اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات تصادفی (۰/۵۲۸=r) و برای مدل اثرات ثابت (۰/۵۳۲=r) به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد از میان ۷۳ اندازه اثر ۱۵ مورد اندازه اثر کم، ۳۷ مورد اندازه اثر متوسط و ۲۱ مورد اندازه اثر زیاد داشتند. در نهایت، مشخص شد عوامل فرهنگی‌اجتماعی با اندازه اثر (۰/۶۲۲=r) بیشترین اثر را بر ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران دارد و پس از آن، عوامل فردی (۰/۵۹۱=r)، انگیزش (۰/۵۷۳=r)، عوامل محیطی (۰/۵۷۲=r)، عوامل اقتصادی (۰/۴۷۸=r) و عوامل بین‌فردی (۰/۴۳۱=r) در رتبه‌های بعدی قرار داشتند.
نتیجه گیری بر مبنای این نتیجه ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد و صرفاً تأکید بر یک معیار یا شاخص خاص نمی‌تواند زمینه مشارکت سالمندان در ورزش را فراهم آورد، اما لازم است به عوامل فرهنگی‌اجتماعی، عوامل فردی، انگیزش، عوامل محیطی، عوامل اقتصادی و عوامل بین‌فردی بیش از سایر عوامل مؤثر بر ورزش و فعالیت بدنی سالمندان توجه شود.
