اهداف براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، به افراد ۶۰ساله یا بیشازآن سالمند گفته میشود. سالمندی بخشی از فرایند زیستی است که تمام موجودات زنده ازجمله انسان را دربرمیگیرد. افزونبراین قسمتی از زندگی است که پس از میانسالی رخ میدهد و همواره با مشکلات و ناراحتیها و کاهش توان فیزیکی افراد در انجام کارها همراه است. در فرایند سالمندی سیستمهای مختلف بدن تحلیل میروند. همچنین با کاهش توانایی در سالمندان وابستگی به دیگران ایجاد می شود. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط ناتوانیهای بینایی، شنوایی، حافظه و قدرت چنگش دست با میزان قابلیت استفاده سیستمهای دردسترس سالمندان مقیم خانههای سالمندان شهرکرمان انجام شد.
مواد و روش ها این مطالعه مقطعی روی ۱۱۰ نفر (۵۸ مرد و ۵۲ زن) سالمند مقیم خانههای سالمندان شهر کرمان انجام شد. جمعآوری اطلاعات بهصورت سرشماری بود و تمام دادههای مدنظر با مراجعه حضوری به خانههای سالمندان و دیدار چهرهبهچهره با افراد در ساعاتی از روز جمعآوری شود که تداخلی با دیگر فرایندهای جاری کارکنان خدماتیِ خانههای سالمندان نداشته باشد. بهمنظور بررسی ناتوانیهای شنوایی، حافظه و بینایی به ترتیب از روش ادیومتری، پرسشنامه استاندارد سنجش حافظه و روش بیناییسنجی چارت E استفاده شد. از دینامومتر جامار بهمنظور اندازهگیری نیروی چنگش قدرتی دستها استفاده شد. قابلیت استفاده از سیستمها (تلویزیون، رادیو و یخچال) با استفاده از پرسشنامه SUS در مقیاس لیکرت سنجیده شد. پس از کسب اطلاعات لازم دادههای جمعآوری شده با استفاده از نسخه شانزدهم نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری در سطح معنیداری ۰۵/۰ تجزیهوتحلیل شد.
یافته ها محدوده سنی افراد بین ۶۰ تا ۹۶ بود. میانگین سنی مردان ۷۰/۷۳ و زنان ۱۹/۷۷ و میانگین سنی کل جامعه ۳۵/۷۵ بهدست آمد. بیشترین تعداد مردان سالمند با ۲۷ نفر (۴/۴۶درصد) در گروه سنی ۶۰ تا ۷۰ و در زنان سالمند با ۱۷ نفر (۲/۳۲درصد) در گروه سنی ۸۰ تا ۹۰ وجود دارد. همچنین کمترین فراوانی در هر دو جنس در گروه سنی ۹۰ تا ۱۰۰ (مردان ۹/۶درصد و زنان ۸/۳درصد) وجود دارد. میانگین سنی جامعه آماری ۳۵/۷۵ بهدست آمد. تفاوت ناتوانی شنوایی و بینایی در گوش و چشم چپ سالمندان معنادار بود. از لحاظ ناتوانی حافظهای تفاوت معناداری بین زنان و مردان مشاهده نشد. اما تفاوت نیروی چنگش قدرتی دستها درمردان و زنان معنادار بود (P=۰/۰۰۰۱). بیشترین میزان قابلیت استفاده در هر دو گروه مردان و زنان در ارتباط با یخچال و کمترین این مقدار در ارتباط با تلویزیون بهدست آمد. ناتوانیهای بررسیشده و قدرت چنگش دست در سالمندان با قابلیت استفاده از هر سه وسیله تلویزیون، یخچال و رادیو ارتباط معناداری داشت.
نتیجه گیری با افزایش سن بر میزان ناتوانیهای سالمندان افزوده می شود و قابلیت استفاده از سیستمها کاهش می یابد؛ بنابراین لازم است برای افزایش قابلیت استفاده از سیستمهای دردسترس سالمندان از کاهش توانایی آنها جلوگیری شود.