اهداف سالمندان در معرض بیشترین خطر سقوط و زمین‌خوردن قرار دارند. به منظور طراحی و اجرای مداخله‌های مؤثر و کاهش صدمات ناشی از زمین‌خوردن در سالمندان، لازم است اهمیت نسبی هریک از عوامل خطرزا معلوم شود. این مطالعه با هدف تعیین فراوانی اثرگذاری هریک از عوامل خطر سقوط در میان سالمندان دریافت‌کننده خدمت از یکی از مراکز ارائه خدمات درمانی در منزل در شهر تهران انجام شد.
مواد و روش ها این مطالعه از نوع توصیفی‌تحلیلی و به صورت مقطعی انجام شد. در این مطالعه 400 نفر از سالمندان، از طریق نمونه‌گیری طبقه‌بندی‌شده و به صورت تصادفی از 22 منطقه کلانشهر تهران انتخاب شدند. از طریق پرسش‌نامه محقق‌ساخته، اطلاعات مرتبط با خطر سقوط در جمعیت هدف، جمع آوری شد. پرسش‌نامه دو بخش سؤالات جمعیت‌شناختی و سؤالات مربوط به متغیر‌های پژوهش در هفت بُعد (شامل 60 سؤال) داشت. داده‌ها با نسخه 19 نرم‌افزار SPSS و با آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی مناسب آنالیز و تجزیه و تحلیل شد.
یافته ها از مجموع شرکت‌کنندگان در این مطالعه (004n=)، 5/52 درصد زن بودند و میانگین و انحراف معیار سنی سالمندان مورد مطالعه 8±78 بود. فراوانی سقوط در سالمندان نمونه‌گیری‌شده 28 درصد (112 مورد از 400 مورد) بود. از بین سالمندانی که زمین خورده بودند (112‌n=) 64 نفر(1/57 درصد) زن و میانگین و انحراف معیار سنی آن‌ها 5/7±80 بود. از این بین 82 درصد در داخل منزل با سقوط مواجه شده بودند و محل‌هایی از منزل که بیشترین فراوانی‌های سقوط در آن‌ها رخ داده بود، شامل حمام (6/19 درصد)، سرویس بهداشتی (18 درصد)، اتاق خواب (18 درصد) و پذیرایی (16 درصد) بود. از نظر ناحیه بدن، در ناحیه لگن (8/26 درصد)، دست (3/22 درصد) و پا (6/19 درصد) بیشترین آسیب‌دیدگی ملاحظه شد. درمجموع 8/43 درصد از زمین‌خوردن در سالمندان به بستری‌شدن در بیمارستان با طول دوره‌های مختلف و درصدهای متفاوت منجر شد؛ به این صورت که 9/44 درصد بین 1 تا 5 روز، 7/36 درصد بین 6 تا 10 روز و 4/18 درصد بین 11 تا 15 روز در بیمارستان بستری شده بودند. رابطه معنادار آماری بین سقوط و هیچ‌یک از عوامل خطر پزشکی، سبک زندگی و محیطی مشاهده نشد.
نتیجه گیری درصد زیادی از سالمندان که دچار سقوط شده بودند در بیمارستان بستری شده بودند و درصد زیادی از آن‌ها مدت زیادی را بستری بوده‌اند که باعث تحمیل هزینه‌های زیادی بر نظام سلامت شده است. علاوه بر این عوامل، خطر حسی‌حرکتی مؤثرترین عامل زمین‌خوردن سالمندان بود که انجام اقدامات بازتوانی و توان‌بخشی برای سالمندان می‌تواند باعث کاهش این خطرات شود. این مطالعه نشان داد افرادی که ترس از زمین‌خوردن دارند بیشتر سقوط کرده‌اند. بنابراین، در میان عوامل خطر روان‌شناختی باید به این مورد توجه ویژه‌ای شود.