مقدمه 
امروزه جمعیت سالمندان در سراسر جهان به طور چشمگیری در حال افزایش است [1، 2، 3، 4] و این پدیده عواقب و پیامدهای مهمی برای جامعه و فرد سالمند دارد. یکی از نتایج چالش برانگیز آن افزایش شیوع آسیب‌پذیری در سالمندان است [5]. سندرم آسیب‌پذیری در سالمندان در حال ظهور است و نشانه‌های آن شامل وابستگی، معلولیت، ناتوانی، ابتلا به بیماری‌های مزمن، کاهش کیفیت زندگی، بستری طولانی مدت، افزایش هزینه‌های مراقبت و در نهایت فوت، نتیجه این اثرات است [6، 7، 8، 9، 10، 11]. سالمندان معمولاً همزمان چند بیماری مزمن دارند و به مراقبت مداوم و نظارت بر وضعیت سلامت نیاز دارند [12].
در سال‌های اخیر دستاوردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای کمک به افراد سالمند ارائه شده است. یکی از این دستاوردها فناوری مراقبت از راه دور است که در جهت کمک به سالمندان به طور چشمگیری در حال افزایش است و کمک می‌کند تا سالمندان مستقل باشند و در منزل خودشان زندگی کنند [13]. در این رابطه، مفاهیم مراقبت از راه دور، پزشکی از راه دور و مراقبت سلامت از راه دور اغلب به جای هم به کار می‌روند و تمام این مفاهیم به دنبال ارائه مراقبت در محل حضور بیمار یا فرد آسیب‌پذیر است [14]. برای مثال، پایش علائم حیاتی از راه دور و مراقبت در منزل سالمندان آسیب‌پذیر از کاربردهای سیستم مراقبت از راه دور است که کمک زیادی به ارائه بازخورد از وضعیت سلامت این افراد می‌کند [15]. مراقبت در منزل یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مراقبت از سالمندان در کشورهای توسعه یافته است. هدف اصلی مراقبت در منزل، جلوگیری از بستری شدن طولانی مدت سالمندان در منزل و کاهش هزینه‌های درمان آنها است [16، 17]. با استفاده از پیشرفت‌های اخیر فناوری اطلاعات و ارتباطات، سیستم‌های الکترونیکی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کنند. این سیستم‌ها می‌توانند روی زنجیره درمان از طریق نظارت بر مراقبت بهداشتی از راه دور و  پشتیبانی از ارائه خدمات پزشکی در منزل، مؤثر باشند [18]. 
با توجه به اهمیت پایش از راه دور سلامت سالمندان آسیب‌پذیر در منزل و فقدان ابزاری مناسب در ایران برای تعیین پارامترها و الزامات سیستم‌های پایش از راه دور سلامت سالمندان، لزوم طراحی پرسشنامه‌ای روا و پایا و متناسب با شرایط کشور ایران مطرح می شود؛ لذا هدف اصلی این مطالعه تعیین قابلیت‌ها و الزامات سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان و ارائه آن به صورت یک پرسشنامه است.
روش مطالعه
این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بود که در سال 1398 انجام گرفت. هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین قابیلت‌ها و الزامات سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان و ارائه آن به صورت یک پرسشنامه روا و پایا بود. برای این منظور یک مطالعه مروری انجام گرفت. برای انجام مطالعه مروری، جست‌وجوی جامع در پایگاه‌های علمی زیر انجام گرفت:
PubMed, Scopus, Web of Science, Google Scholar
بر اساس کلیدواژه‌های سالمندی، مراقبت در منزل، سلامت از راه دور و فناوری اطلاعات در بازه زمانی 2013 تا اکتبر 2019 مورد جست‌وجو قرار گرفت. از مقالات یافت شده، ابتدا مقالات تکراری حذف شدند. سپس عناوین و خلاصه مقالات طبق معیارهای شمول و غیرشمول در مطالعه بررسی شد و در ادامه متن کامل مقالات به طور جداگانه مطالعه شد و ویژگی‌های سیستم‌های پایش از راه دور مدیریت سلامت سالمندان در منزل مشخص شد. 
آیتم‌های اطلاعاتی منتج شده از جست‌وجوی جامع پایگاه‌های علمی در قالب سؤالاتی به صورت پرسشنامه طراحی شد. این پرسشنامه شامل پنج قسمت و 97 سؤال بود و هر سؤال پرسشنامه دارای چهار جواب با عناوین زیر تنظیم شد:
 «ضروری است و قطعاً سیستم باید آنها را داشته باشد»، «ضروری است و بهتر است سیستم آنها را داشته باشد»، «مفید است و سیستم می‌تواند آنها را داشته باشد» و «در حال حاضر ضروری نیست، ولی برای آینده سیستم مفید خواهد بود». بعد از طراحی اولیه پرسشنامه در پنل سه نفره، یک پزشک عمومی با تخصص سالمندان و دو نفر متخصص مدیریت اطلاعات، آیتم‌های پرسشنامه بررسی و تأیید شد.
بعد از طراحی اولیه پرسشنامه به منظور بررسی روایی صوری در راستای اطمینان از طراحی درست پرسشنامه در پنل سه نفره، متشکل از یک پزشک عمومی با تخصص سالمندان و دو نفر متخصص مدیریت اطلاعات سلامت، آیتم‌های پرسشنامه بررسی و تأیید شد.
از آنجا که آیتم‌های پرسشنامه منتج از سیستم‌های موجود برای پایش از راه دور سلامت سالمندان در منزل بود و برای تمام سالمندان کاربرد داشت، از متخصصین درخواست شد، که با توجه به اینکه هدف پرسشنامه تعیین الزامات اصلی سیستم‌های پایش از راه دور سلامت سالمندان است، پرسشنامه را تکمیل کنند. بنابراین، پرسشنامه دارای سؤالات در دو حیطه سلامت سالمندان و حیطه مربوط به مدیریت اطلاعات سلامت بود، بخشی از پرسشنامه که مربوط به انواع کاربردهای سیستم مذکور بود، توسط 5 نفر متخصص سالمندی و چهار قسمت دیگر پرسشنامه توسط 5 نفر متخصص مدیریت اطلاعات سلامت تکمیل شد.    
برای بررسی روایی، پرسشنامه توسط متخصصین تکمیل شده و بر اساس پاسخ‌های متخصصین برای محاسبه نسبت روایی محتوا  با استفاده از فرمول شماره 1 مورد تحلیل قرار گرفت. 



در این رابطه ne تعداد متخصصانی است که به گزینه «ضروری» پاسخ داده‌اند و n تعداد کل متخصصان است که پرسشنامه را تکمیل کرده‌اند. در پرسشنامه مذکور گزینه‌های «ضروری و قطعاً لازم است» و «ضروری است و بهتر وجود داشته باشد» به عنوان گزینه ضروری در نظر گرفته شد. سپس نسبت‌های روایی محتوا، محاسبه شده برای هر آیتم، با مقیاس تأیید شده لاوشه [19] مقایسه شد و در صورتی که نسبت به دست آمده برای هر آیتم بزرگ‌تر از مقادیر ذکر شده در جدول شماره 1 بود، روایی محتوای آن آیتم تأیید شد. 



برای آیتم‌هایی که نسبت روایی آنها کمتر بودند و از آنجا که احتمال داده می‌شد متخصصین اطلاعات ناکافی در مورد این آیتم‌ها داشته باشند؛ لذا دوباره به متخصصین مراجعه شد و آیتم‌های فوق‌الذکر بحث و بررسی مجدد شد. سپس مجدداً نسبت به محاسبه روایی محتوا هر آیتم از پرسشنامه اقدام شد که جزئیات آن در جدول شماره 2 آمده است. 



نحوه محاسبه پایایی
پایایی به میزان مجزا بودن یک مقیاس از خطای اندازه‌گیری دلالت دارد و بر اساس اینکه خطای اندازه‌گیری چه مقدار از واریانس کل مقیاس را تشکیل می‌دهد، محاسبه می‌شود. در این مطالعه برای ارزیابی پایایی میان آیتم‌ها از روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و برای ارزیابی پایایی میزان همبستگی بین دو اجزای یک مقیاس با یک فاصله زمانی و مکانی از روش آزمون - بازآزمون (ضریب اسپیرمن - براوان) استفاده شد.
یافته‌ها 
بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، 1738 مقاله از جست‌وجو در پایگاه‌‌های اطلاعاتی مذکور بازیابی شد و بعد از حذف مقالات تکراری و بررسی چکیده و متن کامل مقالات در نهایت، 32 مقاله انتخاب و بررسی نهایی شدند که در نتیجه آن پارامترها و الزامات سیستم‌های موجود پایش از راه دور سلامت سالمندان در منزل، در قالب 97 آیتم شناسایی شد. تعداد مقالاتی که معیارهای ورود را نداشتند در نمودار پریزما نشان داده شده است (تصویر شماره 1). 
 

بر اساس الزامات شناسایی شده، پرسشنامه اولیه در پنج قسمت شامل: 18 آیتم برای انواع کاربردها، 19 آیتم برای الزامات عملکردی، 27 آیتم برای الزامات غیرعملکردی، 18 آیتم برای انواع ابزارها و 15 آیتم برای زیرساخت‌های ارتباطی ایجاد شد (جدول شماره 2) و سپس توسط متخصصین دو حوزه، آیتم‌های پرسشنامه بررسی و تأیید شد. 
نتایج محاسبه روایی محتوا در گام اول نشان داد، از 97 آیتم پرسشنامه که توسط 5 متخصص تکمیل شده بود، در 51 آیتم مقادیر نسبت روایی محتوا پایین‌تر از 99% بود. در گام دوم محاسبه این نسبت با مراجعه مجدد به متخصصین مربوطه و ارائه اطلاعات و بحث در مورد آیتم‌ها و گرفتن نظرات نهایی آنان روایی محتوا مجدداً محاسبه شد. در نهایت 69 آیتم پرسشنامه با نسبت روایی محتوا بالای 99% تأیید شد (جدول شماره 3).





سپس  پرسشنامه نهایی با 69 آیتم ضروری که شامل 12 آیتم برای قسمت انواع کاربردها، 15 آیتم برای انواع الزامات عملکردی، 14 آیتم برای انواع الزامات غیرعملکردی، 13 آیتم برای انواع ابزارها و 15 آیتم برای انواع زیرساخت‌های ارتباطی است، ایجاد شد. 
به منظور بررسی پایایی درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن در بین 15 نفر از متخصصان سالمندی و 15 نفر از متخصصان مدیریت اطلاعات سلامت، 90 محاسبه شد. همچنین به منظور بررسی پایایی بیرونی پرسشنامه روش آزمون - بازآزمون مورد استفاده قرار گرفت که در آن پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان در دو مرحله با فاصله زمانی یک هفته تکمیل شد و ضریب همبستگی 0/85 به دست آمد. 
بحث
برخلاف توسعه روز افزون سیستم‌های سلامت از راه دور برای مراقبت از سالمندان، مطالعات اندکی جهت شناسایی الزامات و کاربردهای این سیستم‌ها برای مراقبت از سالمندان در منزل انجام شده است. این مطالعه با هدف تعیین قابلیت‌ها و الزامات سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان به منظور ایجاد پرسشنامه‌ای روا و پایا در این زمینه انجام شد. بر اساس یافته‌های مربوط به مطالعه مروری پژوهش حاضر، 97 آیتم مهم از الزامات و کاربردهای سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان جهت ایجاد پیش‌نویس پرسشنامه شناسایی شد. یانگ و همکاران در پژوهشی مشابه به ایجاد و تعیین روایی و پایایی پرسشنامه‌ای برای بیماران سرطانی پرداختند که در آن بر اساس مطالعه مروری انجام شده 40 آیتم مهم برای طراحی و ایجاد پرسشنامه بیماران سرطانی شناسایی شد [20]. 
باید توجه داشت که شناسایی الزامات یک سیستم به تنهایی نمی‌تواند راه‌گشای طراحان سیستم‌های اطلاعاتی باشد؛ از این رو، سنجش روایی و پایایی جزء مهم‌ترین مراحل تهیه یک ابزار است. در پژوهش مشابهی در این زمینه با هدف طراحی ابزاری روا و پایا برای سنجش توانمندی سالمندان مبتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی در دریافت حمایت‌های اجتماعی، برای اعتبارسنجی پرسشنامه از نسبت روایی محتوا و برای بررسی پایایی پرسشنامه از آزمون - بازآزمون و آلفای کرونباخ استفاده شد.
نتایج این مطالعه مشابه نشان داد که از 35 آیتم اولیه پرسشنامه 4 آیتم حذف شده و پرسشنامه نهایی با 31 آیتم و نسبت روایی محتوا  96% و پایایی ضریب آلفای کرونباخ 90% و ضریب همبستگی مطلوب 83% ایجاد شد [21]. در مطالعه حاضر نیز جهت تعیین روایی پرسشنامه از نسبت روایی محتوا و جهت تعیین پایایی پرسشنامه از دو روش آلفای کرونباخ و آزمون - بازآزمون استفاده شد و در نتیجه آن 31 آیتم  از 97 آیتم اولیه پرسشنامه به دلیل روایی و پایایی پایین حذف شد. سپس پرسشنامه نهایی با 66 آیتم و نسبت روایی محتوا 99% و ضریب آلفای کرونباخ (0/9) و همچنین ضریب همبستگی مطلوب (r=0/85, p<0/05) ایجاد شد.
مطابق نتایج پژوهش حاضر، در پرسشنامه نهایی آیتم‌های مربوط به انواع کاربردهای ضروری سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان شامل: پایش فشار خون، ضربان قلب، قند خون، وزن، سطح اشباع اکسیژن، تنفس، دمای بدن و میزان فعالیت فیزیکی تعیین شد. لامپریناکوس و همکاران [22] در پژوهشی با هدف ایجاد سیستم پایش سلامت سالمندان پایش علائم حیاتی و فیزیواوژیکی همچون پایش فشار خون، ضربان قلب، قند خون، وزن، سطح اشباع اکسیژن، تنفس، دمای بدن و میزان فعالیت فیزیکی را به کار برده بودند که گویای اهمیت پایش این علائم است.  
در پژوهش حاضر آیتم‌های ضروری مربوط به الزامات عملکردی برای سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان آسیب‌پذیر در منزل شامل مواردی از قبیل تشخیص وضعیت‌های اورژانسی، هوشمندی، ارائه هشدار، کاربرپسندی و قابلیت شخصی‌سازی و همچنین آیتم‌های ضروری مربوط به الزامات غیرعملکردی برای این سیستم‌ها شامل مواردی از قبیل داشتن پایگاه داده مرکزی، تشخیص و تحلیل اطلاعات، حفظ امنیت و محرمانگی اطلاعات، به عنوان الزامات اساسی در پرسشنامه تعیین شد. یافته‌های این پژوهش در این قسمت با یافته‌های مطالعات مشابه با هدف ایجاد و ارزیابی سیستم مدیریت سلامت برای سالمندان همخوانی دارد [23 ،24].
همچنین، در مطالعه حاضر، ابزارهای ضروری جهت به‌کارگیری و بهره‌‌برداری مفید از سیستم‌های مورد هدف شامل مواردی از قبیل سنسورهای پزشکی، گوشی هوشمند، دوربین، رایانه شخصی و تبلت و همچنین الزامات زیرساختی به‌کارگرفته شده در این سیستم‌ها شامل مواردی از قبیل اینترنت، بلوتوث، وای‌فای و وایمکس بود.
در مطالعه‌ای که توسط حسین و همکاران با هدف طراحی پلتفرم مراقبت اورژانسی و سلامت از سالمندان و افراد معلول در شهرهای هوشمند در سال 2015 انجام شده بود، ابزار و زیرساخت‌های اطلاعاتی که در پرسشنامه طراحی شده در این مطالعه به عنوان الزامات ضروری در این دو حیطه نام برده را به کار برده بودند [25].
بنا به نظر جامعه آماری پژوهش حاضر، از آنجا که گروه هدف سالمندان هستند و این افراد اغلب دارای چند بیماری مزمن هستند، فقط پایش علائم حیاتی که برای مدیریت چند بیماری اهمیت دارد جزء کاربردهای اولیه سیستم ذکر شد. استفاده از ابزارهایی همچون دوربین و نیز برقراری ارتباط تصویری در منزل سالمندان جزء الزامات سیستم قرار نگرفتند؛ زیرا بیشتر سالمندان ایرانی دارای فرهنگ مذهبی هستند و استفاده از این ابزارها و راه‌های ارتباطی در منزل باعث ایجاد حس فقدان حریم خصوصی در سالمندان می‌شود. همچنین مجهز شدن سیستم به قابلیت‌هایی همچون استفاده از وب پورتال، ایمیل، بازی‌های رایانه‌ای و برخی دیگر از این ویژگی‌ها به خاطر کم توانی و اغلب کم بودن سواد اطلاعاتی در سالمندان جزء الزامات ضروری قرار نگرفت.
نتیجه‌گیری نهایی
در این مطالعه قابلیت‌ها و الزامات سیستم پایش از راه دور سلامت سالمندان تعیین و با استفاده از این الزامات پرسشنامه‌ای روا و پایا ایجاد شد. این پرسشنامه در پنج قسمت شامل: کاربردها، الزامات عملکردی، الزامات غیرعملکردی، ابزار‌ها و زیرساخت‌های ارتباطی طراحی شده است. این پرسشنامه قابلیت به‌کارگیری توسط طراحان سیستم‌های مراقبت بهداشتی جهت تعیین کاربردها و الزامات سامانه‌های پایش سلامت سالمندان آسیب‌پذیر در منزل را دارا است. از طرف دیگر پرسشنامه متناسب با فرهنگ ایرانی و همچنین متناسب با ابزار و زیرساخت‌های فنی و ارتباطی موجود در ایران است. بنابراین، به‌کارگیری این پرسشنامه توسط طراحان سیستم‌های سلامت از راه دور باعث شناخت بهتر نیازهای سالمندان آسیب‌پذیر در ابعاد مختلف را فراهم می‌کند.
همچنین، به بررسی روایی محتوا و پایایی درونی و بیرونی این پرسشنامه پرداخته شد. پرسشنامه طراحی شده می‌تواند به عنوان ابزاری مناسب برای طراحان سامانه‌های پایش از راه دور سلامت سالمندان استفاده شود. با وجود این، انجام پژوهش‌های بیشتر با هدف شناسایی الزامات اطلاعات  هویتی و بالینی سامانه‌های پایش از راه دور سلامت سالمندان ضروری است.
از محدودیت‌های این مطالعه، می‌توان به حجم نمونه پایین جهت تعیین روایی و پایایی اشاره کرد. پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده، روایی و پایایی پرسشنامه مذکور در حجم نمونه بزرگ‌تری با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
تمامی اصول اخلاقی این تحقیق توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران با کد «97-02-31-36240» تایید شده است.
حامی مالی
این مقاله حاصل پایان نامه دکترای نویسنده اول در گروه فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده علوم پزشکی اسفراین، اسفراین است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آماده‌سازی این مقاله مشارکت داشته‌اند. 
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
بدینوسیله نویسندگان مراتب تشکر و قدردانی را از گروه مدیریت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران و مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و تمامی شرکت‌کنندگان در پژوهش ابراز می کنند.


 

References
1.Arif MJ, El Emary IM, Koutsouris DD. A review on the technologies and services used in the self-management of health and independent living of elderly. Technology and Health Care. 2014; 22(5):677-87. [DOI:10.3233/THC-140851] [PMID]
2.Gaddam A, Mukhopadhyay SC, Gupta GS. Elder care based on cognitive sensor network.  IEEE Sensors Journal . 2011; 11(3):574-81. [DOI:10.1109/JSEN.2010.2051425]
3.Liu L, Stroulia E, Nikolaidis I, Miguel-Cruz A, Rios Rincon A. Smart homes and home health monitoring technologies for older adults: A systematic review. International Journal of Medical Informatics. 2016; 91:44-59. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2016.04.007] [PMID]
4.Hamdi O, Chalouf MA, Ouattara D, Krief F. eHealth: Survey on research projects, comparative study of telemonitoring architectures and main issues. Journal of Network and Computer Applications. 2014; 46:100-12. [DOI:10.1016/j.jnca.2014.07.026]
5.Andreasen J, Lund H, Aadahl M, Gobbens RJJ, Sorensen EE. Content validation of the Tilburg Frailty Indicator from the perspective of frail elderly. A qualitative explorative study. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2015; 61(3):392-9. [DOI:10.1016/j.archger.2015.08.017] [PMID]
6.Romero-Ortuno R, Walsh CD, Lawlor BA, Kenny RA. A frailty instrument for primary care: Findings from the Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (SHARE). BMC Geriatrics. 2010; 10:57. [DOI:10.1186/1471-2318-10-57] [PMID] [PMCID]
7.Clegg A, Young J. The frailty syndrome. Clinical Medicine. 2011; 11(1):72-5. [DOI:10.7861/clinmedicine.11-1-72] [PMID] [PMCID]
8.Wou F, Conroy S. The frailty syndrome. Medicine. 2013; 41(1):13-5. [DOI:10.1016/j.mpmed.2012.10.004]
9.Xue QL. The frailty syndrome: Definition and natural history. Clinics in Geriatric Medicine. 2011; 27(1):1-15. [DOI:10.1016/j.cger.2010.08.009] [PMID] [PMCID]
10.Clegg A, Young J, Iliffe S, Rikkert MO, Rockwood K. Frailty in elderly people. The Lancet. 2013; 381(9868):752-62. [DOI:10.1016/S0140-6736[12)62167-9]
11.Peters LL, Boter H, Buskens E, Slaets JP. Measurement properties of the Groningen Frailty Indicator in home-dwelling and institutionalized elderly people. Journal of the American Medical Directors Association. 2012; 13(6):546-51. [DOI:10.1016/j.jamda.2012.04.007] [PMID]
12.Urban M. ‘This really takes it out of you!’ The senses and emotions in digital health practices of the elderly. Digital Health. 2017; 3. [DOI:10.1177/2055207617701778] [PMID] [PMCID]
13.Stowe S, Harding S. Telecare, telehealth and telemedicine. European Geriatric Medicine. 2010; 1(3):193-7. [DOI:10.1016/j.eurger.2010.04.002]
14.Barlow J, Singh D, Bayer S, Curry R. A systematic review of the benefits of home telecare for frail elderly people and those with long-term conditions. Journal of Telemedicine and Telecare. 2007; 13(4):172-9. [DOI:10.1258/135763307780908058] [PMID]
15.Coyte PC, McKeever P. Home care in Canada: Passing the buck. Canadian Journal of Nursing Research Archive. 2016; 33(2):11-25. https://cjnr.archive.mcgill.ca/article/view/1631
16.Cronfalk BS, Fjell A, Carstens N, Rosseland LMK, Rongve A, Rönnevik DH, et al. Health team for the elderly: A feasibility study for preventive home visits. Primary Health Care Research & Development. 2017; 18(3):242-52. [DOI:10.1017/S1463423617000019] [PMID]
17.Bobillier Chaumon ME, Michel C, Tarpin Bernard F, Croisile B. Can ICT improve the quality of life of elderly adults living in residential home care units? From actual impacts to hidden artefacts. Behaviour & Information Technology. 2014; 33(6):574-90. [DOI:10.1080/0144929X.2013.832382]
18.Lupton D. Editorial: Towards sensory studies of digital health. Digit Health. 2017; 3:2055207617740090. [DOI:10.1177/2055207617740090] [PMID] [PMCID]
19.Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology. 1975; 28(4):563-75. [DOI:10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x]
20.Young JM, Walsh J, Butow PN, Solomon MJ, Shaw J. Measuring cancer care coordination: Development and validation of a questionnaire for patients. BMC Cancer. 2011; 11:298. [DOI:10.1186/1471-2407-11-298] [PMID] [PMCID]
21.Musavinasab M, Ravanipour M, Pouladi Sh, Motamed N, Barekat M. [Examining the validity and reliability of the cardiovascular disease questionnaire in measuring the empowerment of elderly patients to receive social support (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2016; 11(2):258-69. [DOI:10.21859/sija-1102258]
22.Lamprinakos GC, Asanin S, Broden T, Prestileo A, Fursse J, Papadopoulos KA, et al. An integrated remote monitoring platform towards telehealth and telecare services interoperability. Information Sciences. 2015; 308:23-37. [DOI:10.1016/j.ins.2015.02.032]
23.Dhillon JS, Wünsche B, Lutteroth C. Designing and evaluating a patient-centred health management system for seniors. Journal of Telemedicine and Telecare. 2016; 22(2):96-104. [DOI:10.1177/1357633X15586082] [PMID]
24.Saponara S, Donati M, Bacchillone T, Sanchez-Tato I, Carmona C, Fanucci L, et al. Remote monitoring of vital signs in patients with chronic heart failure: Sensor devices and data analysis perspective. Paper: presented at: 2012 IEEE Sensors Applications Symposium Proceedings. 7-9 February 2012; Brescia, Italy. [DOI:10.1109/SAS.2012.6166310]
25.Hussain A, Wenbi R, da Silva AL, Nadher M, Mudhish M. Health and emergency-care platform for the elderly and disabled people in the Smart City. Journal of Systems and Software. 2015; 110:253-63. [DOI:10.1016/j.jss.2015.08.041]