اهداف: رشد سریع جمعیت بهویژه در کشورهای درحالتوسعه موجب بروز پدیده سالمندی شده است؛ بهگونهای که در سالهای کنونی پیرشدن جمعیت به یکی از مهمترین مسائل بهداشت عمومی تبدیل شده است. این موضوع توجه به این گروه سنی را اجتنابناپذیر کرده است. اغلب مشکلاتی که سالمندان با آن روبهرو هستند، مشکلات جسمی و ناتوانیهای حرکتی و مشکلات روحی-روانی است. ازجمله مسائل روحی-روانی که سالمندان با آن مواجه میشوند، ناامیدی، افسردگی و احساس تنهایی است. روانشناسان گامهای بسیاری بهمنظور بهبود این علایم برداشتهاند؛ ولی پس از ظهور جنبش روانشناسی مثبت، نظریهپردازان و محققان بهجای توجه صِرف به تجارب یا ادراکهای منفی به بررسی سازههایی چون خودکنترلی، معنویت، شادی، خوشبینی و امید پرداختند. ازاینرو هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش گروهی امیدمحور بر ارتقای کیفیت زندگی سالمندان است.
مواد و روشها: مطالعه حاضر نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی سالمندان زیرپوشش مرکز روزانه سالمندان امید گلستان در شهرستان مینودشت دربرمیگرفت. در این پژوهش نمونهگیری به روش دردسترس انجام شد؛ بدینصورت که از بین 60 نفر از سالمندان مراجعهکننده و داوطلب برای شرکت در جلسات گروهی امیدمحور، 30 نفر که واجد شرایط بودند، انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. بهمنظور گردآوری دادهها از پرسشنامه فرم کوتاه 26 سؤالی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت استفاده شد. پس از اجرای پیشآزمون، اعضای گروه آزمایش بهمدت هشت جلسه 90 دقیقهای و هفتهای یکروز آموزش گروهی امید محور را آموختند و گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. سپس پسآزمون برای هر دو گروه تکرار شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل نتایج، از روش تحلیل کواریانس در نسخه 16 نرمافزار SPSS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که آموزش گروهی امیدمحور کیفیت زندگی در سالمندان گروه آزمایش را بهطورمعناداری افزایش داده بود (0/05>P). همچنین نتایج نشان داد آموزش بُعد جسمانی، کیفیت زندگی سالمندان در گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل بهبود بخشیده بود (0/05>P). بُعد روانشناختی کیفیت زندگی گروه آزمایش نیز در قیاس با گروه کنترل تفاوت معناداری داشت (0/05>P). در ابعاد محیطی و اجتماعی نیز آموزش گروهی امیدمحور توانسته است کیفیت زندگی سالمندان گروه آزمایش را در مقایسه با گروه کنترل ارتقا دهد (0/05>P).
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد آموزش گروهی امید محور، افزایش کیفیت زندگی و ابعاد آن شامل ابعاد جسمانی، روانشناختی، محیطی و اجتماعی سالمندان را در پی دارد. ازاینرو با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در جوامع درحالتوسعه ازجمله ایران و لزوم توجه به سلامت جسمانی و روانشناختی این قشر میتوان از روش آموزش گروهی امیدمحور برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان بهره برد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |