1- گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، واحد بینالمللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران.
2- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. ، hatami@khu.ac.ir
3- گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
چکیده: (5657 مشاهده)
اهداف: پژوهش حاضر با هدف طراحی و تعیین ویژگیهای روانسنجی پرسشنامهای متناسب با معیارهای فرهنگی جامعه ایرانی جهت بررسی شادکامی سالمندان انجام شد.
مواد و روش ها: این پژوهش روششناختی از اردیبهشت 1397 تا خرداد 1398 بر اساس چهار مرحله توصیهشده توسط اشنایدر و همکاران انجام شد. در مرحله اول محققین با استفاده از روش تحلیل محتوا به تبیین مفهوم شادکامی سالمندان پرداختند. در مرحله دوم، برای دستیابی به عوامل ساخت آزمون، نتایج حاصل از منابع سهگانه پژوهش یعنی ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞدهنده شادکامی ﺑﺮﭘﺎیﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺘﻮن، اﺑﺰارهای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ مشارکتکنندگان استخراج شد. سپس عبارات مناسبی که هریک، جنبهای از مفهوم شادکامی سالمندان را پوشش میدادند، تدوین شدند. در مرحله سوم تعیین روایی پرسشنامه با بهرهگیری از روایی صوری، روایی محتوا، روایی سازه و در مرحله چهارم تعیین پایایی پرسشنامه با همسانی درونی و ثبات بررسی شد. در مرحله اخیر 304 سالمند تهرانی به صورت تصادفی انتخاب و وارد مطالعه شدند.
یافته ها: پرسشنامه اولیه شامل 77 عبارت بود که پس از تعیین روایی صوری و محتوا به صورت کمی و کیفی، به 39 عبارت کاهش یافت. تحلیل عاملی اکتشافی بیانگر وجود پنج عامل حقوق و شئونات انسانی، زندگی لذتبخش، حسن خلق، سلامتی و معنویت بود. این پنج عامل درمجموع 70/49 درصد واریانس کل آزمون را تبیین میکردند. تحلیل مقایسهای گروههای شناختهشده در پارامترهای جنسیت و وضعیت تحصیلات نمایانگر تفاوتهای معنیداری بین گروهها بود. ضریب آلفای کرونباخ مؤید همسانی درونی بالای پرسشنامه (0/838-0/950) و ثبات از طریق آزمون مجدد 0/95 بود.
نتیجه گیری: پرسشنامه شادکامی سالمندان با 39 عبارت در سالمندان مقیم جامعه یک ابزار روا و پایا محسوب میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
طب سالمندی دریافت: 1398/4/24 | پذیرش: 1398/8/21 | انتشار: 1399/4/11