چکیده
اهداف: در مراقبت­های سالمندی که در مراکز سلامت اجرا می­شود، سالمندان سالم مورد غفلت مراقبتی و آموزشی واقع می­گردند. این مطالعه مشارکتی جامعه محور با هدف ارتقاء کیفیت مراقبت از سالمندان سالم به انجام رسید.
مواد و روش ها: این تحقیق مشارکتی جامعه محور طی 4 مرحله (تشخیص مشکل-طراحی برنامه های تغییر- اجرا و ارزشیابی) از 1395 تا 1397 با مشارکت 11 مراقب سلامت، 54 سالمند و 54 عضو خانواده در مرکز بهداشت مطهری مشهد، به انجام رسید. میانگین سنی مراقبین سلامت 2/7 ± 32/4 سال و میانگین سابقه کاری 8/3 سال بود. میانگین سنی سالمندان، 3/9± 64/3 سال بود. ابزار گردآوروی داده­ها پرسشنامه سروکووال، مصاحبه، بحث گروهی متمرکز و یادداشت برداری عرصه بود. پس از شناسایی مشکلات از طریق مصاحبه با 8 نفر از پرسنل و 19 سالمند ، جلسات بحث­های گروهی جهت طراحی برنامه برگزار شد پس از اجرای برنامه­­های تغییر مجدداً 30 مصاحبه با مشارکت کنندگان انجام و مقایسه قبل و بعد از برنامه­های تغییر انجام وارزشیابی شدند. برای تحلیل محتوی کیفی از روش توصیف واقعیت و جهت تحلیل داده­های کمی از آمار توصیفی و آزمون آماری تی زوجی استفاده شد.
یافته ­ها: برنامه مراقبت طراحی شده توانست با اصلاح نگرش، مهارت­ها و توانمندسازی پرسنل سبب بهبود مراقبت­های سالمندی سالم در محیط مرکز بهداشت شود. میانگین نمره کلی کیفیت خدمات از نظر سالمندان و خانواده­ها در مرحله قبل از مداخله به ترتیب، 9/46 ± 63/02 و 9/05 ± 61/83 بود. این مقادیر در مرحله بعد از مداخله به 14/75 ± 130/09 و 13/56 ± 122/65 رسید که از نظر آماری، تفاوت معنی­دار بود (0/001P =  ).
نتیجه گیری: این تحقیق مشارکتی جامعه محور طی 4 مرحله (تشخیص مشکل-طراحی برنامه های تغییر- اجرا و ارزشیابی) با ویژگی­هایی هم­چون مراقبتِ فعال، مشارکتی، مستمر، جامع و حمایتی سبب ارتقاء کیفیت خدمات سالمندی شد. بنابراین این مدل می تواند در سایر مراکز خدمات سلامت بکار رود.