اهداف: امروزه، مسئله به­زیستن سالمندان به چالش جدّی سیاست‏گذاری و موضوع کلیدی پژوهشی تبدیل شده است. پیچیدگی، چندبُعدی و چندسطحی بودن مفهوم به­زیستن، شاخص­سازی­های متعددی در ابعاد عینی و ذهنی و سطوح خرد و کلان به همراه داشته است. هدف از این مقاله، بررسی و سنجش وضعیت به­زیستن سالمندان ایرانی و رابطه آن با توسعه انسانی است.
مواد و روش ­ها: این مقاله، در چارچوب روش‏شناختی شاخص جهانی دیده­بان سالمندی و با استفاده از تحلیل ثانویه منابع مختلف داده­ای در محیط­های نرم­افزاری SPSS₂₅ و Excel به سنجش وضعیت به­زیستن سالمندان ایرانی در سطوح ملی و استانی برای سال 1395 پرداخت. این شاخص در چهار بُعد امنیت درآمدی، وضعیت سلامت، قابلیت/ توانمندی، و مناسب­سازی محیط، تلاش دارد تا تصویری جامع از به‎زیستن سالمندان ارائه نماید.
یافته ­ها: نتایج بیانگر تفاوت­های استانی محسوسی در شاخص دیده­بان سالمندی و ابعاد مختلف آن به­ویژه دو بُعد امنیت درآمدی، و وضعیت سلامت است. دامنه نمرات شاخص دیده­بان سالمندی از 6.5 در استان سیستان وبلوچستان تا 77.9 در استان تهران در نوسان بوده است. بطور کلی، استان­های تهران، سمنان و فارس، به­ترتیب، رتبه­های اول تا سوم و در مقابل، استان­های خراسان جنوبی، ایلام و سیستان وبلوچستان، به­ترتیب، در رتبه­ها و جایگاه­های آخر شاخص به­زیستن سالمندان قرار دارند. همچنین، نتایج بیانگر رابطه مثبت و قوی شاخص به­زیستن سالمندان با شاخص توسعه انسانی است. بعلاوه، نتایج نشان داد رتبه ایران در شاخص جهانی دیده­بان سالمندی  در میان 97 کشور 64م می­باشد. بهترین رتبه و جایگاه ایران در بُعد سلامت (رتبه 43م) و بدترین آن در بُعد ظرفیت و توانمندی (رتبه 88م) است.
نتیجه ­گیری: سیاست­های اقتصادی و اجتماعی حمایت از اشتغال، درآمد، سلامتی و استقلال افراد سالمند نقش مهمی در افزایش رفاه و به زیستن سالمندان دارند. از اینرو، ابعاد امنیت مالی مانند توسعه پوشش همگانی حقوق بازنشستگی و کاهش فقر و همچنین بُعد ظرفیت و توانمندی مانند فراهم کردن شرایط خود-اشتغالی سالمندان و ارتقای آموزش و تحصیلات سالمندان باید در اولویت­های سیاستگذاری قرار گیرد.

واژه‌های کلیدی: به زیستن، امنیت درآمدی، شاخص دیده بان سالمندی، شاخص توسعه انسانی، ایران

متن کامل [PDF 1313 kb]   (278 دریافت)    

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:

---

---