1- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
2- دانشگاه تهران ، rassadeghi@ut.ac.ir
چکیده: (846 مشاهده)
اهداف: امروزه، مسئله بهزیستن سالمندان به چالش جدّی سیاستگذاری و موضوع کلیدی پژوهشی تبدیل شده است. پیچیدگی، چندبُعدی و چندسطحی بودن مفهوم بهزیستن، شاخصسازیهای متعددی در ابعاد عینی و ذهنی و سطوح خرد و کلان به همراه داشته است. هدف از این مقاله، بررسی و سنجش وضعیت بهزیستن سالمندان ایرانی و رابطه آن با توسعه انسانی است.
مواد و روش ها: این مقاله، در چارچوب روششناختی شاخص جهانی دیدهبان سالمندی و با استفاده از تحلیل ثانویه منابع مختلف دادهای در محیطهای نرمافزاری SPSS25 و Excel به سنجش وضعیت بهزیستن سالمندان ایرانی در سطوح ملی و استانی برای سال 1395 پرداخت. این شاخص در چهار بُعد امنیت درآمدی، وضعیت سلامت، قابلیت/ توانمندی، و مناسبسازی محیط، تلاش دارد تا تصویری جامع از بهزیستن سالمندان ارائه نماید.
یافته ها: نتایج بیانگر تفاوتهای استانی محسوسی در شاخص دیدهبان سالمندی و ابعاد مختلف آن بهویژه دو بُعد امنیت درآمدی، و وضعیت سلامت است. دامنه نمرات شاخص دیدهبان سالمندی از 6.5 در استان سیستان وبلوچستان تا 77.9 در استان تهران در نوسان بوده است. بطور کلی، استانهای تهران، سمنان و فارس، بهترتیب، رتبههای اول تا سوم و در مقابل، استانهای خراسان جنوبی، ایلام و سیستان وبلوچستان، بهترتیب، در رتبهها و جایگاههای آخر شاخص بهزیستن سالمندان قرار دارند. همچنین، نتایج بیانگر رابطه مثبت و قوی شاخص بهزیستن سالمندان با شاخص توسعه انسانی است. بعلاوه، نتایج نشان داد رتبه ایران در شاخص جهانی دیدهبان سالمندی در میان 97 کشور 64م میباشد. بهترین رتبه و جایگاه ایران در بُعد سلامت (رتبه 43م) و بدترین آن در بُعد ظرفیت و توانمندی (رتبه 88م) است.
نتیجه گیری: سیاستهای اقتصادی و اجتماعی حمایت از اشتغال، درآمد، سلامتی و استقلال افراد سالمند نقش مهمی در افزایش رفاه و به زیستن سالمندان دارند. از اینرو، ابعاد امنیت مالی مانند توسعه پوشش همگانی حقوق بازنشستگی و کاهش فقر و همچنین بُعد ظرفیت و توانمندی مانند فراهم کردن شرایط خود-اشتغالی سالمندان و ارتقای آموزش و تحصیلات سالمندان باید در اولویتهای سیاستگذاری قرار گیرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اجتماعي دریافت: 1399/1/12 | پذیرش: 1399/3/31