1- گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
2- گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران. ، mazaheri@hamoon.usb.ac.ir
چکیده: (1586 مشاهده)
اهداف: با افزایش روند سالمندی جمعیت در سرتاسر جهان، اختلالات شناختی به یک عامل حیاتی تبدیل شده است که بر سلامت و کیفیت زندگی سالمندان تأثیر میگذارد. در زمینه تأثیر مداخلات شناختی رایانهای و کلاسیک بر بهبود کارکردهای شناختی سالمندان، مطالعات متعددی انجام شده است. هدف از مطالعه حاضر، یک جمعبندی جامع در مورد اثربخشی مداخلات شناختی رایانهای و کلاسیک بر کارکردهای شناختی سالمندان سالم، مبتلا به اختلال شناختی خفیف و آلزایمر در ایران بود.
مواد و روشها: با استفاده از کلیدواژههای «توانبخشی شناختی»، «تحریک شناختی»، «آموزش شناختی»، «نرم افزار»، «رایانه»، «بازیهای رایانهای»، «کارکردهای شناختی»، «کارکردهای اجرایی»، «توجه»، «حافظه»، «سالمند»، «سالمندان»، «اختلال شناختی خفیف»، «بیماری آلزایمر»، مطالعات منتشر شده از سال 2012 تا 2023 در پایگاههای اطلاعاتی وب آو ساینس، اسکوپوس، پاب مد، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران جستجو شد. تعداد 712 مطالعه بازیابی شد که پس از بررسی، 26 مطالعه که معیارهای ورود به مرور سیستماتیک حاضر را داشتند، با استفاده از نرم افزار CMA نسخه دوم متاآنالیز شدند. تفاوتهای میانگین استاندارد شده به عنوانg هجز و فاصله اطمینان 95 درصدی تفاوت در نتایج بین گروههای آزمایش و کنترل پس از مداخله محاسبه شد. ادغام تفاوتهای میانگین استاندارد شده در بین مطالعات با استفاده از مدل اثرات تصادفی انجام شد.
یافتهها: نتایج متاآنالیز نشان داد که مداخلات شناختی رایانهای و کلاسیک بر بهبود کارکردهای شناختی (1/57g=؛ %95، CI= 1/33-1/81؛ P<0/001) سالمندان ایرانی تأثیر مثبت و بالایی داشته است. همچنین تجزیه و تحلیل زیرگروهی نشان داد که مداخلات شناختی رایانهای نسبت به مداخلات شناختی کلاسیک بر بهبود کارکردهای شناختی سالمندان کمی مؤثرتر بود.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که برای کاهش نقایص شناختی و ارتقای کارکردهای شناختی سالمندان ایرانی میتوان از مداخلات شناختی رایانهای و کلاسیک سود برد. بنابراین، مداخلات شناختی رایانهای و کلاسیک میتواند به عنوان درمانهای بسیار مهم و تأثیرگذار در حوزه سلامت شناختی سالمندان بکار گرفته شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سالمند شناسی دریافت: 1402/8/4 | پذیرش: 1403/1/18