اهداف: هدف این پژوهش، ارایه انگاره های محیطی است که بر میزان حضور و مشارکت سالمندان در فضاهای عمومی شهری تاثیر داشته، متضمن دستیابی به الگوی سالمندی موفق در فضاهای عمومی شهری است.

مواد و روش‌ها: این پژوهش، از نوع توصیفی‌تحلیلی و در بستری پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش، سالمندان بالای 65 سال شهر شیراز بودند که در فضاهای عمومی حضور و مشارکت داشتند و در این فضاها به فعالیت های مختلف می پرداختند. داده های این پژوهش از دو گروه نمونه 50 نفری با مصاحبه عمیق (مطالعه مقدماتی) و 144 نفری با پرسشنامه محقق ساخته، جمع آوری شد. نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. همچنین از نرم افزارهای SPSS و LISREL به عنوان ابزار تحلیل و ارزیابی داده ها و از مدل ساختاری تحلیل عاملی تاییدی و روش تحلیل حداقل مربعات غیر وزنی به عنوان روش تحلیل داده ها بهره گرفته شد.

یافته‌ها: انگاره های زیر در ارزش گذاری فضاهای عمومی شهری از دید سالمندان برای حضور و مشارکت تاثیر گذارند: 1. راه یابی و دسترسی (دسترسی عمومی به فضا T=4/81)؛ 2. ایمنی و امنیت (وقوع کم جرم و جنایت T=14/09)؛ 3. آسایش (مبلمان مناسب و طراحی شده T=5/59)؛ 4. پویایی و جذابیت (وجود کاربری متنوع T=3/94)؛ 5. هم آوایی با طبیعت (پاکیزگی و عدم وجود آلودگی T=5/44)؛ 6. رمز گرایی و ابهام (وجود نقاط قابل کشف T=7/24)؛ 7. هویت (رنگ و مصالح هماهنگ با محیط قرارگیری T=3/37)؛ 8. آزادی (آزادی انجام دادن فعالیت های متنوع T=9/49)؛ 9. رویدادپذیری (بروز رویدادهای فرهنگی T=4/65)؛ 10. بوم گرایی (هماهنگی با محیط پیرامونی T=4/44)؛ 11. وحدت (پراکندگی کم عناصر فضا T=26/72)؛ 12. نظم (نظم در کلیات و جزییات فضا (T=15/79 و 13. خاطره ذهنی (طراحی فضای عمومی مطابق با آداب و رسوم محیط قرارگیری T=7/76).

نتیجه‌گیری: به نظر می رسد شناخت و درک نیازهای مختلف سالمندان و تلاش در جهت پاسخگویی به این نیازها و احترام به ترجیحات آنها در طراحی و بهسازی فضاهای عمومی شهری، می تواند در زندگی خوب سالمندی و بهبود کیفیت و امید به زندگی آنها و دستیابی به اهداف سالمندی موفق، موثر باشد.