اهداف: سالمندی به عنوان دوره‌ای از زندگی تلقی می‌گردد که با تغییراتی در متابولیسم و سوخت‌و‌ساز بدن همراه است. این تغییرات سالمندان را مستعد بروز سوء تغذیه می نماید، چنانچه طی بررسیها 13-3درصد از سالمندان جامعه مبتلا به سوء تغذیه هستند و این میزان در سالمندان ساکن آسایشگاه بین 60-30درصد است. در این مطالعه تاثیر آموزش به کارکنان پزشکی‌بهداشتی و مراقبان سالمندان بر وضعیت تغذیه‌ای سالمندان مقیم آسایشگاه کهریزک شهر تهران در مدت چهار مورد ارزیابی قرار گرفت.

مواد و روش‌ها: 192 نفر سالمند از سالمندان علاقمند به ورود به مطالعه (50 مرد و 142 زن) ساکن در آسایشگاه خیریه کهریزک که 65 سال و بیشتر سن داشتند و به بیماری‌های کبدی و کلیوی پیشرفته مبتلا نبودند و سابقه عمل جراحی در یک ماه قبل از شروع مطالعه را نداشتند، به طور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. در این افراد آزمایشات هموگلوبین، هماتوکریت، لیپوپروتیین کم تراکم سرم، لیپوپروتیین پرتراکم سرم، قند خون ناشتا و C.R.P قبل و پس از مداخله اندازه‌گیری گردید. همچنین ابزارهای بررسی وضعیت تغذیه MNA، بررسی وضعیت مختصر شناختی MMSE، بررسی وضعیت ADL و بررسی خطر زخم بستر Norton توسط کارشناسان تغذیه ارزیابی گردید. سپس تمام کارکنان و مراقبان پزشکی‌بهداشتی آسایشگاه کهریزک به مدت سه روز در یک کارگاه آموزشی تحت آموزش قرار گرفتند و پس از گذشت چهار ماه مجددا تمام آزمایشات پاراکلینیکی و تست‌های بالینی فوق انجام گردید. بعد از ورود اطلاعات، تجزیه‌وتحلیل آماری با نرم‌افزار آماری SPSS انجام گرفت.

یافته‌ها: به‌طور کلی بر اساس یافته‌های حاصل از این تحقیق و بر اساس ابزار بررسی MNA، 35/9درصد از سالمندان قبل از آموزش دچار سوء‌تغذیه بسیار شدیده بوده اند که این میزان پس از آموزش به 18/3درصد کاهش یافته است. پس از آموزش میانگین آلبومین از 3/98 به 4/11، هموگلوبین از 12/7 به 13/03درصد، هماتوکریت از 37/86 به 38/8 و LDL از 135/13 به 146/25 و F.B.S از 81/92 به 95/8 افزایش یافت و اختلاف معنی‌دار بود. میانگین HDL از 43/84 به 42/85 رسید و اختلاف معنی‌دار نبود. وضعیت تغذیه با سن، اختلال در دهان، اختلال در بلع، مصرف داروهای مورد نظر، وضعیت شناختی افراد، وضعیت امتیاز ADL افراد در غذاخوردن و امتیاز نورتون، رابطه معنی‌دار داشت.

نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های حاصل از پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که آزمایش در بهبود شاخص‌های تغذیه‌ای ازجمله آلبومین، هموگلوبین و هماتوکریت موثر بوده و در کاهش تعداد افراد با سوء‌تغذیه شدید و متوسط نیز موثر بوده است. پیشنهاد می‌گردد، برنامه‌های آموزشی تغذیه به‌صورت مستمر و همراه با مداخله در رژیم غذایی افراد، ارائه گردد.