1- گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2- گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی، دانشکده علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. ، m.ghayournaj@ut.ac.ir
3- گروه مدیریت ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
4- گروه تربیت بدنی، دانشکده تربیت بدنی، دانشگاه ایالتی ریو گرانده دو نورته، موسورو، برزیل.
چکیده: (21 مشاهده)
اهداف: درد مزمن از شایعترین مشکلات جسمی در دوران سالمندی است که با پیامدهای روانی متعددی مانند افسردگی و هراس اجتماعی همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات یکپارچه حرکتی و خودشفقتورزی بر افسردگی و هراس اجتماعی سالمندان مبتلا به درد مزمن انجام شد.
مواد و روش ها: این مطالعه به روش نیمهتجربی با طرح پیشآزمون- پسآزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل سالمندان بالای ۶۰ سال ساکن تهران بود که از میان آنان ۴۸ سالمند بهصورت در دسترس انتخاب و بهطور تصادفی در چهار گروه ۱۲ نفره گماشته شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس دیداری درد، پرسشنامه افسردگی بک و سیاهه هراس اجتماعی، بود. مداخلات به مدت هشت جلسه انجام شد. دادهها با آزمونهای شاپیرو- ویلک، لوین و تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نرم افزار SPSS26 تحلیل شدند.
یافته ها: میانگین سنی سالمندان 70 سال با انحراف معیار 1.62 بود. نتایج تحقیق نشان داد تفاوت معنادار بین گروهها در افسردگی و هراس اجتماعی وجود دارد؛ بهطوریکه برای افسردگی (0.737=η²، 0.001>P، 40.27=(3.43)F)؛ با فاصله اطمینان ([42.6-38.1] 95%CI)؛ و برای هراس اجتماعی (0.713=η²، 0.001>P، 35.57=(3.43)F)، با فاصله اطمینان ([37.2-33.9] 95%CI)؛ به دست آمد. بررسی میانگینهای پسآزمون نشان داد که هر سه مداخله موجب کاهش افسردگی و هراس اجتماعی شدند؛ بهطوریکه میانگین نمره افسردگی در گروههای مداخله شامل؛ شفقت به خود (3.73±42.09)، تمرینات حرکتی (3.69±41.08)، و مداخله ترکیبی (3.21±38.94)، بهدست آمد. همچنین، میانگین نمره هراس اجتماعی در گروه شفقت به خود (3.18±36.18)، تمرینات حرکتی (3.02±35.26)، و مداخله ترکیبی (3.59±33.02)، به دست آمد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان مداخله ترکیبی بیشترین اثر را بر کاهش افسردگی و هراس اجتماعی داشته است (0.05P≤)،
نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد که ترکیب تمرینات حرکتی و آموزش شفقت به خود، در مقایسه با هر یک از مداخلات بهتنهایی، اثربخشی بیشتری در کاهش افسردگی و هراس اجتماعی سالمندان دارد. این یافته با مدل همافزایی ذهن- بدن همسو است و نشان میدهد که رویکردهای چندبعدی میتوانند همزمان سازوکارهای فیزیولوژیک و روانشناختی را فعال کنند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
روانشناسی دریافت: 1404/7/4 | پذیرش: 1404/9/19