اهداف: هدف اصلی این مطالعه مقایسۀ عوامل خطرآفرین زمین‌خوردن در سالمندان با سابقۀ سقوط ساکن شهر و روستای شهرستان زابل بود.

مواد و روش‌ها: مطالعۀ حاضر بررسی توصیفی‌تحلیلی مقطعی بر نمونه‌ای متشکل از ۱۷۳ سالمند بدون اختلال شناخت، ساکن در شهر و روستاهای شهرستان زابل و با سن بیش از ۶۰ سال در سال ۱۳۸۹تا۱۳۹۰ است. ابزار گرد‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه بود. اطلاعات به‌دست‌آمده با استفاده از نسخۀ ۱۶ نرم‌افزار آماری SPSS تحلیل شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های بخش دموگرافیک، از شاخص‌های مرکزی و پراکندگی آمار توصیفی و برای مقایسۀ میانگین عوامل خطرآفرین و نحوۀ زمین‌خوردن و تکرار آن برحسب متغیرها، از آزمون‌های تی و تحلیل پراکنش و کای‌دو در سطح آماری معلوم (0/5>P) استفاده شد.

یافته‌ها: از میان عوامل داخلی، دیابت (0/001=P)، مشکل ریوی (0/011=P)، مشکل شنوایی (0/017=P)، مشکل قلبی (0/018=P)، سابقۀ جراحی (0/025=P) و فشارخون بالا (0/03=P) به‌طور معناداری در سالمندان شهری بیشتر از سالمندان روستایی بوده است. از میان عوامل خارجی، میزان فعالیت ورزشی به‌صورت معناداری در سالمندان شهری بیشتر از روستایی بود (0/5>P) و تفاوت معناداری در نحوۀ سقوط سالمندان شهری و روستایی مشاهده نشد (0/239=P) و وضعیت سالمندان بعد از سقوط، در شهر و روستا مشابه بود.

نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد انواع بیماری‌های دیابت، مشکلات ریوی، مشکلات شنوایی، مشکلات قلبی و سابقۀ جراحی، از دلایل عمدۀ زمین‌خوردن سالمندان شهری بوده است. میزان فعالیت ورزشی در سالمندان شهری بیش از روستایی بود و مکان عمدۀ سقوط، در مکان‌های حیاط‌دار حیاط بود و پس از آن، داخل اتاق. همچنین، زمان عمدۀ سقوط سالمندان، صبح بوده است. بنابراین، افزایش فعالیت‌های بدنی برای افزایش سلامت سالمندان شهری و کاهش سقوط آنان کافی نبوده و کاهش آمار سقوط، نیازمند توجه و مراقبت در ابعاد وسیع‌تری ازجمله کنترل بیماری‌های همراه و توجه به مکان زندگی سالمند و رفع عوامل خطر محیطی است.