اهداف: هدف از این مطالعه شناسایی نیازهای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، رفاهی و ساختار ِشهری اعضای کانون سالمندان شهر تهران و شناخت وضعیت فعلی آن‌ها در 8 حیطه با رویکرد به پروژه سازمان جهانی بهداشت در مورد شاخص‌های شهر دوستدار سالمند است.

مواد و روش‌ها: در پژوهش توصیفی-استنباطی، 400 سالمند ساکن شهر تهران و عضو کانون سالمندان (276 نفر زن و 124 نفر مرد با میانگین سنی 63 سال) با روش نمونه‌گیری تصادفی در پژوهش شرکت کردند. داده‌ها با پرسش‌نامه مشتمل بر دو بخش توصیفی و استنباطی جمع‌آوری شد. بخش توصیفی خود به دو بخش ویژگی‌های دموگرافیک (شامل 12 سؤال) و نیازهای سالمندان در 8 حیطه و 75 شاخص تقسیم شد. شاخص‌ها در بازه نمره 5-1 مورد ارزیابی قرار گرفتند و تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS انجام شد.

یافته‌ها: در حیطه بناها و فضاهای باز بیشترین نمره به «تمیزی محوطه‌های عمومی» و کمترین نمره به «ارائه خدمات ویژه در فروشگاه‌ها و بانک‌ها» (با نمره میانگین 2/50 و 1/65)، در حیطه حمل‌و‌نقل بیشترین نمره به «مناسب‌بودن محل نصب چراغ‌های راهنمایی در تقاطع‌ها» و کمترین نمره به «حمل‌ونقل ویژه سالمندان» (با نمره میانگین 3/03 و 1/58)، در حیطه مسکن بیشترین نمره به «مناسب‌بودن طراحی داخلی خانه‌ها» و کمترین نمره به «مسکن ارزان‌قیمت و به تعداد کافی» (با نمره میانگین 1/93 و 1/51)، در حیطه مشارکت اجتماعی بیشترین نمره به «زمان مناسب برگزاری مناسبت‌های ویژه سالمندان» و کمترین نمره به «امداد به سالمندانِ در معرض انزوای اجتماعی» (با نمره میانگین 2/88 و 2/07)، در حیطه تکریم سالمندان و اجتماع‌پذیری اجتماعی بیشترین نمره به «نگاه مثبت به سالمندان در رسانه‌های جمعی» و کمترین نمره به «مشورت با سالمندان درمراکز تجاری برای ارائه خدمات بهتر» (با نمره میانگین 2/84 و 1/74)، در حیطه مشارکت شهروندی و اشتغال بیشترین نمره به «آموزش کارکنان سالمند برای مشاغل بعد از بازنشستگی» و کمترین نمره به «حمایت از فرصت‌های خوداشتغالی برای سالمندان» (با نمره میانگین 2/87 و 1/75)، در حیطه اطلاعات و ارتباطات بیشترین نمره به «امکان برقراری ارتباط کلامی» و کمترین نمره به «دسترسی عمومی و رایگان سالمندان به رایانه و اینترنت» (با نمره میانگین 2/33 و 1/77) و در حیطه حمایت اجتماعی و خدمات سلامت بیشترین نمره به «حمایت و ترغیب خدمات داوطلبانه» و کمترین به «شامل‌بودن هر دو نوع خدمات خانه‌داری و مراقبت‌های بهداشتی در خدمات مراقبتی خانگی» (با نمره میانگین 2/23 و 1/78) اختصاص یافت.

نتیجه‌گیری: در حیطه‌های هشت‌گانه، میانگین ارزیابی سالمندان از میزان برخورداری از نیازها کمتر از حد میانگین (2/11) بوده است. با کمی چشم‌پوشی تنها حیطه «مشارکت اجتماعی» به ‌مرز متوسط نزدیک شده و حیطه «مسکن» کمترین نمره را به‌دست آورده است. به‌عبارت دیگر، برخورداری سالمندان از مسکن بیشترین نیاز در بین دیگر نیازها بوده است.