اهداف: جامعه ما که به سالمندی گام نهاده، از نظر مراقبت بهداشتی با مسائل گوناگونی روبه‌رو است. شواهد موجود نشان می‌دهد که علت بسیاری از مرگ‌ومیرها نتیجه سبک زندگی ناسالم است و این مهم با افزایش سن و کهولت، نمود بیشتری پیدا می‌کند و باعث مشکلات بسیاری در دوره سالمندی می‌شود. به‌دلیل اهمیت پیشگیری از عوامل خطر و همچنین تداوم مراقبت از سالمند و با توجه به اینکه در زمینه سبک زندگی سالمندان در ایران به روش کیفی کمتر پرداخته شده است، پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم، ساختار و چگونگی و فرایند اتخاذ سبک زندگی سالمندان انجام شد.
مواد و روش‌ها: برای دستیابی به هدف این مطالعه، مطالعه‌ای کیفی با رویکرد نظریه زمینه‌ای انجام شد. در این مطالعه تبیین مفهوم، ساختار و چگونگی سبک زندگی در متن و بستر زندگی خود سالمند با استفاده از نمونه‌گیری به‌صورت مبتنی‌بر هدف در آغاز و تا رسیدن به اشباع اطلاعات، به‌صورت نمونه‌گیری نظری ادامه یافت. ابزار اصلی جمع‌آوری داده مصاحبه نیمه‌ساختار بود. مشارکت‌کنندگان این مطالعه سالمندان (که همراه خانواده زندگی می‌کردند)، بودند. در مجموع با 23 مشارکت‌کننده مرد و زن، 29 مصاحبه عمیق انفرادی انجام و مصاحبه‌ها با روش استراوس و کوربین 1998 تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: از تجزیه و تحلیل داده‌ها هشت مقوله محوری به‌دست آمد: محدودیت‌های سالمندی، رفتارهای روزمره، ساختار خانوادگی-اجتماعی نامطلوب، خودمدیریتی، نقصان سلامتی، کارآمدی ناکافی، آمادگی ناکافی و تقیّد به معنویات. مقوله رفتارهای روزمره بیانگر پدیده، مقوله خودمدیریتی بیانگر راهبردهای اتخاذشده توسط افراد و مقوله نقصان سلامتی پیامد این راهبردها بود. سه مقوله تقیّد به معنویات، کارآمدی ناکافی و آمادگی ناکافی تاثیرگذار بر خودمدیریتی بود؛ یعنی راهبرد را تحت‌تأثیر قرار داده بودند.
نتیجه‌گیری: با توجه به پیامدهای حاصل از راهبردهای اتخاذ شده و براساس تعاریف سلامتی، می‌توان چنین استدلال نمود که سالمندان از سبک زندگی کامل برخوردار نیستند و سلامتی آنان دچار نقصان شده است. با عنایت به نتایج نظریه زمینه‌ای، اصلاح و تقویت رفتارهای سبک زندگی از ضروریات به‌شمار می‌آید.