اهداف: افزایش مشکلات دوران سالمندی بههمراه اختلالات قلبی-عروقی، توانمندی سالمندان را در مدیریت زندگی فردی برای بهرهمندی از حمایتهای اجتماعی تحتتأثیر قرار میدهد. بیماریهای قلبی-عروقی بار اقتصادی و اجتماعی و روحی-روانی را بهصورت هزینههای مستقیم بهداشتی و هزینههای غیرمستقیم دربردارد که از توانمندی و کیفیت زندگی افراد میکاهد. در این راستا طراحی ابزاری روا و پایا برای سنجش توانمندی سالمندان مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی در دریافت حمایتهای اجتماعی حائز اهمیت است.
مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی، طراحی و روانسنجی پرسشنامه طی چهار مرحله مطابق روش والتز انجام شد: 1. تعریف مفهوم توانمندی سالمندان مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی در دریافت حمایت اجتماعی با مروری بر کتب و مقالات؛ 2. طراحی گویههای پرسشنامه با استفاده از منابع موجود در ایران و دیگر کشورها؛ 3. روانسنجی، اعتبار محتوا و اعتبار صوری پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان دانشگاه؛ 4. بررسی همسانی درونی پرسشنامه با تعیین ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ثبات با استفاده از آزمون مجدد و با فاصله زمانی یک هفته.
یافتهها: با توجه به یافتههای بهدستآمده از مطالعه مقالهها و کتابها و نظریههای توانمندسازی خودمدیریتی روانیپور و همکاران، توانمندی سالمندان مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی در دریافت حمایت اجتماعی در محورهای خودآگاهی از تغییرات، عملکرد نقش، سازگاری، استقلال، رضایت پنداشتشده، حس کنترل و خودمدیریتی بود. نسخه ابتدایی پرسشنامه با 35 گویه طی مرحله اول و دوم مطالعه تهیه شد. در مرحله سوم و چهارم مطالعه طی مراحل روانسنجی و روایی و پایایی 4 گویه حذف شد. سپس نسخه نهایی پرسشنامه با 31 گویه و شاخص روایی محتوایی 0/94 و نسبت روایی محتوایی 0/96 تعیین شد. برای تعیین پایایی درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن 0/90 بهدست آمد. همچنین برای تعیین پایایی بیرونی پرسشنامه از روش بازآزمایی استفاده شده که در دو مرحله به فاصله یک هفته تکمیل شد. نتایج نشان داد که از ضریب همبستگی مطلوب (0/83=R) برخوردار است.
نتیجهگیری: نتایج مطالعه نشان داد پرسشنامه تدوینشده با 31 گویه، ویژگیهای روانسنجی مطلوبی برای سنجش توانمندی سالمندان مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی در دریافت حمایتهای اجتماعی دارد. علاوهبراین مراقبان امور سلامت میتوانند این پرسشنامه را در سیستمهای مراقبتی و بهداشتی کشور بهکار گیرند. همچنین پرسشنامه ذکرشده برای تعیین اثر مداخلات در زمینه توانمندی سالمندان در دریافت حمایت اجتماعی در تحقیقات کارآزمایی بالینی مناسب است. در پژوهشهای بعدی پیشنهاد میشود انواع دیگر روایی مانند روایی سازه برای تعیین ابعاد توانمندی اندازهگیری شود.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |