اهداف: با افزایش امیدبه‌زندگی و افزایش سن تراکم جمعیتی در برخی جوامع، جمعیت سالمندان جهان به‌طور روزافزونی زیاد می‌شود. بالارفتن سن،کاهش تدریجی فعالیت‌های فیزیکی و افزایش شیوع بیماری‌های مزمن در سالمندان می‌تواند به کاهش عملکرد فردی و اجتماعی آنها بیانجامد. از نکات مهم در ضرورت انجام این تحقیق می‌توان به این موارد اشاره کرد: تغییر الگوی اپیدمیولوژیک بیماری‌ها در سنین سالمندی، گرایش به‌سوی بیماری‌های مزمن و رویارویی با سالمندان برخوردار از سلامت نسبی ولی نیازمند مراقبت‌های بهداشتی‌درمانی. به‌منظور مدیریت بهینه و برنامه‌ریزی دقیق برای سلامت سالمندان روستایی، پژوهش در این زمینه ضروری است. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت سلامت و بیماری سالمندان روستاهای شهرستان آشتیان بود.
مواد و روش‌‌‌‌‌ها: این پژوهش، مطالعه‌ای مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی بود که روی 200 نفر از سالمندان روستاهای آشتیان انجام شد. جمعیت هدف به روش خوشه‌ای انتخاب و برای تمام سالمندان پس از اخذ رضایت، فرم اطلاعاتی با پرسش و معاینه و پاسخ اقدامات پاراکلینیکی تکمیل شد. اطلاعات جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS پردازش  و از آزمون کای اسکوئر استفاده و معنی‌داری 0/05>P  درنظرگرفته شد.
یافته‌ها: در این مطالعه از 126 نفر زن و 74 نفر مرد، 156 نفر (78درصد) بی‌سواد، 52 نفر (26درصد) بیوه و دو نفر (1درصد) مجرد و 32 نفر (16درصد) تنها و 10 نفر (5درصد) سیگاری بودند. در این بررسی فراوانی برخی بیماری‌ها بدین‌شرح به‌دست آمد: استئوآرتریت 163 نفر (81/5درصد)، نداشتن تعادل 138 نفر (69درصد)، فشارخون بالا 120 نفر (60درصد)، چربی خون بالا 111 نفر (55/5درصد)، اختلالات ادراری 99 نفر (49/5درصد)، افسردگی 95 نفر (47/5درصد)، اختلالات شناختی 92 نفر (46درصد)، مشکلات شنوایی 88 نفر (44درصد)، مشکلات تغذیه‌ای 83 نفر (41/5درصد)، اختلالات خواب 76 نفر (38درصد)، مشکلات قلبی-عروقی 67 نفر (33/5درصد)، مبتلایان به دیابت 18 نفر (9درصد). درضمن افسردگی با بیوه‌بودن (0/027>P)، بی‌سوادی (0/001>P)، تنها زندگی‌کردن (0/025>P) و جنس مؤنث (0/001>P) ارتباط معنی‌دار نشان داد.
نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داده که بیماری‌ها و محدودیت‌های جسمانی و فیزیکی سالمندان ساکن روستاها از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش بالابودن درصد فراوانی بیماری‌های مزمن به‌ویژه بیماری‌های استئوآرتریت، نداشتن‌تعادل، افسردگی، فشارخون، مشکلات تغذیه‌ای، مشکلات بینایی و شنوایی و بیماری قلبی-عروقی در سالمندان ساکن روستا مشخص شد که در برنامه‌ریزی‌های بهداشتی باید مدنظر قرار گیرد. این مطالعه نشان داد زنان و سالمندان کم‌سواد و بیکار و سالمندانی که در تجرّد یا تنها در روستا زندگی می‌کنند با مشکلات جسمانی بیشتری مواجه هستند. ازاین‌رو توصیه می‌شود که در سیاست‌گذاری بهداشتی توجه ویژه‌ای به این گروه‌های خاص شود.