Mendeley  

Zotero  

Sadeghi S, Ghavami V, Amini M, Tehrani H. Predictors of Sleep Quality in Iranian Older Adults Based on the Self-regulation Theory. Salmand: Iranian Journal of Ageing 2026; 20 (4) :514-527
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-2928-fa.html

اهداف تحقیقات نشان داده است با افزایش سن، شیوع بی‌خوابی نیز فزونی می‌یابد. لذا این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط با کیفیت خواب و توضیح پیش‌بینی‌کننده‌های کیفیت خواب مبتنی بر راهبردهای نظریه خودتنظیمی در سالمندان انجام شد.
مواد و روش ها این مطالعه مقطعی بر روی 335 سالمند شهر نیشابور که به‌صورت تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند، در سال 1403 انجام شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از چک‌لیست اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبورگ، پرسش‌نامه محقق‌ساخته برای سنجش راهبردهای نظریه خودتنظیمی استفاده شد. 
یافته ها بیشتر نمونه‌های پژوهش را زنان (51 درصد) و افراد متأهل (73 درصد) تشکیل می‌دادند. از نظر تحصیلات 70 درصد از نمونه‌های پژوهش تحصیلات کمتر از دیپلم داشتند و اکثر آنان دارای بیماری زمینه‌ای(82 درصد) بودند. 65 درصد نمونه‌های پژوهش اتاق شخصی مخصوص و 16 درصد بدون اتاق خواب بودند. نتایج نشان داد 70/4 درصد از سالمندان از کیفیت خواب مطلوبی برخوردار نبودند. میانگین نمره کلی خودتنظیمی 17/26±81/96 و میانگین نمره کلی کیفیت خواب سالمندان مورد پژوهش 4/65±8/54 محاسبه شد. براساس نتایج متغیرهای مصرف قرص خواب (10/883-=P<0/001,  R)، سن (9/830=P<0/001, R)، بیماری زمینه‌ای (5/549-=P<0/001, R)، جنسیت (5/485-=P<0/001, R)، ارزشیابی و قضاوت در مورد عملکرد (3/249-=P<0/001, R)، پیش‌بینی‌کننده کیفیت خواب بودند. براساس نتایج ارزشیابی و قضاوت در مورد عملکرد مؤثرترین پیش‌گو برای کیفیت خواب سالمندان بود ( R²=0/37 ,0/274-=β, P=0/01).
نتیجه گیری از میان راهبردهای تئوری خودتنظیمی، ارزشیابی و قضاوت در مورد عملکرد، هدف‌گذاری و خودپایشی به‌ترتیب مؤثرترین پیش‌گو برای کیفیت خواب سالمندان می‌باشد. لذا طراحی مداخلات مناسب با هدف توانمندسازی سالمندان و مناسب‌سازی محیط به‌منظور ارتقای سلامت و بهبود کیفیت خواب آنان براساس این عوامل و با تأکید بر راهبردهای پیش‌گوی نظریه خودتنظیمی در جهت بهبود کیفیت خواب سالمندان پیشنهاد می‌شود.