دوره 12، شماره 3 - ( پاییز 1396 )                   جلد 12 شماره 3 صفحات 371-360 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Soltani Nejad A, Barshan A, Baniasad A, Soltani Nejad A, Sam A, Sadie A. Investigating Social Vulnerability of the Elderly in the Earthquakes of Bam, Varzaghan, and Ahar. Salmand: Iranian Journal of Ageing 2017; 12 (3) :360-371
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1239-fa.html
سلطانی نژاد امیر، برشان ادیبه، بنی اسد اسما، سلطانی نژاد ایوب، سام علی، سادیی علی. بررسی آسیب‌پذیری اجتماعی سالمندان در زلزله‌های بم، ورزقان و اهر. سالمند: مجله سالمندی ایران. 1396; 12 (3) :360-371

URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1239-fa.html

بررسی آسیب‌پذیری اجتماعی سالمندان در زلزله‌های بم، ورزقان و اهر
امیر سلطانی نژاد* 1، ادیبه برشان2 ، اسما بنی اسد3 ، ایوب سلطانی نژاد4 ، علی سام5 ، علی سادیی6
1- گروه علوم تربیتی، پردیس خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه فرهنگیان استان کرمان، کرمان، ایران. ، amirsoltan59@gmail.com
2- گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3- گروه مددکاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.
4- گروه مدیریت بحران، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.
5- گروه علوم تربیتی، پردیس خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه فرهنگیان استان کرمان، کرمان، ایران.
6- گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده:   (7444 مشاهده)

اهداف زلزله حادثه‌ای طبیعی است، اما به سبب آثار اجتماعی گوناگونی که دارد به موضوعی جامعه‌شناختی تبدیل شده است و گروه‌های آسیب‌پذیری را به وجود می‌آورد. یکی از این گروه‌ها سالمندان هستند. هدف این پژوهش بررسی آسیب‌پذیری اجتماعی سالمندان در زلزله بود.
مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع کیفی‌کمی بود که به‌ صورت مقطعی در سال ۱۳۹۴ انجام شد. جامعه آماری شامل سالمندان استان‌های آذربایجان شرقی و کرمان بود. در بخش کیفی به‌منظور شناخت آسیب‌های اجتماعی سالمندانی که زلزله را تجربه کرده‌اند، از طرح تحقیق پدیدارشناسی با بهره‌گیری از گروه‌های کانونی استفاده شد. بدین منظور هفده نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند برای گروه کانونی سالمندان انتخاب و آسیب‌های اجتماعی زلزله، شناسایی شدند. در مرحله کمی، نود نفر از سالمندانی که زلزله‌های بم، ورزقان و اهر را تجربه کرده بودند، انتخاب شدند و سپس نود نفر که زلزله را تجربه نکرده بودند، به‌طور همتا با گروه اول انتخاب‌شدند. سپس به سؤالات پرسش‌نامه انزوای اجتماعی، پرسش‌نامه حمایت اجتماعی، پرسش‌نامه سازگاری اجتماعی SAS پی کل و ویسمن و مقیاس پذیرش اجتماعی مارلوکراون پاسخ دادند. دادهای گردآوری شده با نسخه ۲۱ نرم‌افزار SPSS و آزمون T تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته ها در بخش کیفی، آسیب‌های اجتماعی زلزله شامل ناسازگار ی اجتماعی، انزوای اجتماعی، عدم‌پذیرش اجتماعی و عدم‌حمایت اجتماعی از طریق مصاحبه‌ها شناسایی شدند. در بخش کمی نتایج نشان داد میانگین ناسازگاری اجتماعی سالمندان حاضر در زلزله (۰/۶۶±۴/۹۳) و سالمندان دیگر (۱/۱۶±۳/۴۲)، میانگین انزوای اجتماعی سالمندان حاضر در زلزله (۳/۹۱±۱۲/۲۳) و سالمندان دیگر (۳/۱۷±۸/۰۶)، میانگین پذیرش اجتماعی سالمندان حاضر در زلزله (۲/۳۸±۱۱/۴۱) و سالمندان دیگر (۴/۶۶±۲۴/۷) و میانگین حمایت اجتماعی سالمندان حاضر در زلزله (۶/۸۱±۳۴/۱۲) و سالمندان دیگر (۸/۹۶±۶۸/۹) بود. بنابراین میزان سازگاری اجتماعی سالمندان زلزله‌زده کمتر و انزوای اجتماعی آنان بیشتر از سالمندان دیگر بود (۰/۰۱>P). همچنین یافته‌ها نشان داد که احساس حمایت و پذیرش اجتماعی سالمندان زلزله‌زده کمتر از سالمندان دیگر بود (۰/۰۱>P).
نتیجه گیری بر اساس یافته‌های مطالعه حاضر، سالمندان از جمله گروه‌های اجتماعی آسیب‌پذیر در زلزله هستند که علاوه بر اختلال حافظه و ازدست‌دادن جهت‌یابی و آسیب‌های روانی، به آسیب‌های اجتماعی نیز دچار خواهد شد. به این آسیب‌ها کمتر توجه شده است. بنابراین برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش و کنترل این‌گونه آسیب‌ها، یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های پیش رو خواهد بود. 

واژه‌های کلیدی: آسیب‌پذیری اجتماعی، سالمندان، زلزله
متن کامل [PDF 5619 kb]   (3653 دریافت) |   |   متن کامل (HTML)  (6383 مشاهده)  
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اجتماعي
دریافت: 1396/2/24 | پذیرش: 1396/5/30 | انتشار: 1396/7/15
فهرست منابع
1. Aghabakhshi H. [Charter of social work for natural disasters with a look at the earthquake (Persian)]. Social Welfare Quarterly. 2003; 3(11):133-146.
2. World Health Organization. Health care for the elderly. Geneva: World Health Organization Press; 2003.
3. Soltaninejad A. [Sociology of accident (Persian)]. Tehran: Jame'e Shenasan; 2016.
4. Soltaninejad A. [Sociological consequences of the earthquake in Bam (Persian)]. Iranian Journal of Social Science Studies. 2012; 19(3): 128-148
5. Barkun M. Disaster and the milleniume. New Haven: Yale University Press; 1974.
6. Piran P. [The role of disasters sociology in crisis management (Persian)]. Social Welfare Quarterly. 2004; 3(11):13-48.
7. Sarason I. Social support, personality and health. In: Janiss MP, editor. Individual Differences, Stress and Health Psychology. New York: Springer; 1988 [DOI:10.1007/978-1-4612-3824-9_6] [PMID]
8. Hosseini M, Rezaei A, Keykhosravi Beykzadeh Z. [A comparison of old men and women's social support, life satisfaction, happiness and depression (Per-sian)]. Sociology of Women. 2012; 2(4):143-61.
9. Ahad Nejad Reveshty, M. [The assessment of urban social vulnerability to earthquake (A case study: Zanjan city)]. Journal of Urban and Regional Studies and Research. 2010; 2(7):71-90.
10. Najariyan B, Barati Sadeh F. [The psychological consequences of the disaster (Persian)]. Tehran: Masir Publication; 2000.
11. Paton .D. Disaster and helpers :psychological dynamic and implication for counseling. Counselling Psychology Quarterly. 1989; 2(3):303-322. doi: 10.1080/09515078908256685 [DOI:10.1080/09515078908256685]
12. Stonich S. The Human dimensions of climate Change: The political ecology of vulnerability. Paper Presented at: The Interdepartmental Graduate Program in Marine Science; 16 October 2002; California, USA.
13. Bazargan A. [Educational Evaluation (Persian)]. Tehran: SAMT Publication; 2014.
14. Samari A, Lali Faz [The study of the effectiveness of life skills training on family stress and social acceptance (Persian)]. Journal of Fundamentals of Mental Health. 2005; 7(25-26): 47-55.
15. Ghadiriy M. [The relationship between cities social construction and level of vulnerability in earthquake against, A case study: neighborhoods of Tehran Metropolis (Persian)] [PhD thesis]. Tehran: Tarbiat Modares University; 2008.
16. Sharifi T. [A study of relationship between religious attitude, general health, anxiety, depression, aggressiveness and patience among (Persian)] [MA the-sis]. Ahvaz: Islamic Azad University; 2002.
17. Mohammadi E. [Investigating the relationship between social networks and health characteristics of elderly retirees; Members of national retirement and re-tirement education in Karaj (Persian)] [MSc. thesis]. Tehran: University of Social Welfare and Rehabilitation Sciences; 2012.
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به نشريه سالمند: مجله سالمندي ايران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Iranian Journal of Ageing

Designed & Developed by : Yektaweb