مقدمه 
با پیشرفت علوم پزشکی و بهبود کیفیت تغذیه و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها، در طول چند دهه گذشته طول عمر انسان‌ها افزایش یافت. امروزه بخش قابل‌توجهی از جمعیت بسیاری از کشورها را سالمندان تشکیل می‌دهند. به عقیده برخی از جامعه‌شناسان یکی از آسیب‌های اجتماعی که امروزه جوامع با آن روبه‌رو هستند، پدیده سالمندآزاری است.
طبق تعریف مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، سوء‌رفتار با سالمند عبارت است از: انجام‌دادن یا انجام‌ندادن رفتاری خاص به صورت عمدی یا غیرعمدی توسط مراقبت‌کننده یا فرد قابل اعتماد دیگر که باعث افزایش خطر و صدمه یا تجاوز به حقوق انسانی و کاهش کیفیت زندگی در فرد سالمند (بالاتر از 60 سال) می‌شود. این سوء‌رفتار شامل سوءاستفاده فیزیکی، جنسی، روانی عاطفی، غفلت، ترک‌کردن یا بهره‌برداری مالی است [2 ،1]. سوء‌رفتار با سالمندان می‌تواند عوارضی نظیر کاهش اعتمادبه‌نفس، احساس ناامیدی، بی‌تفاوتی و مشکلات روحی‌روانی و ناتوانی را برای سالمند در پی داشته باشد.
در ایران در سال 1405 سهم سالمندان به 7/8 درصد از کل جمعیت خواهد رسید. اگر بخواهیم پیش‌بینی برای سال‌های بعد را پیگیری کنیم، درسال 2050 یعنی کمتر از 40 سال دیگر، بیش از 30 درصد از جمعیت کشور بیشتر از 65 سال خواهند داشت و هرم سنی در سال 2050، کاملاً سال‌خورده و استوانه‌ای‌شکل خواهد بود. به نظر می‌رسد سال‌خوردگی شدید جمعیت ایران در دهه‌های آینده اجتناب‌ناپذیر است و باید آمادگی رویارویی با چنین وضعیتی را داشت. بنابراین با توجه به حجم زیاد جمعیت سالمند کشور و وسعت مشکل سالمندآزاری در ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای دنیا باید به دنبال راه حل برای این مشکل بود [3]. با وجود تأکید سازمان جهانی بهداشت مبنی برهوشیاری بین‌المللی در خصوص شناسایی و پیشگیری از اعمال سوء‌رفتار با سالمندان، متأسفانه در کشورهای درحال‌توسعه اقدام خاصی برای جمع‌آوری نظام‌مند اطلاعات آماری صورت نگرفته است، اما شواهد بسیاری مبنی بر وجود قربانیان سوء‌رفتار در این کشورها ثبت شده است. در ایران با توجه به وجود تصویب نامه هیئت وزیران به شماره 3478ت527330 مورخ 26/1/83 مبنی بر اتخاذ اقدامات لازم دستگاه‌های مربوطه به منظور پیشگیری از اعمال خشونت علیه افراد سالمند در خانواده وجامعه، تا به حال هیچ اقدامی برای تعیین میزان این مشکل صورت نگرفته است [4].
تحقیقات کشوری انجام‌شده در خصوص سالمندان در سال 1377 نشان داد 10 درصد از زنان و 8 درصد از مردان سالمند ایرانی نیازمند حل مشکلات ناشی از تضادهای خانوادگی هستند [6 ،5]. بنابراین هدف از انجام این مطالعه ادغام مطالعات مختلف انجام‌شده در ایران و دستیابی به برآیندی کلی از وسعت مشکل یعنی شیوع کلی سالمندآزاری است. 
روش مطالعه
این مطالعه با روش متاآنالیز انجام شد که در آن تمامی مقالاتی که درباره سالمندآزاری در ایران از سال 1384 تا 1394 در منابع خارجی و داخلی وجود داشت، جمع‌آوری شد که برای جست‌وجوی منابع انگلیسی با استفاده از اطلاعاتی که درباره سوء‌رفتار با سالمند در پایگاه‌های اینترنتی همچون مدلاین، گوگل‌اسکالر، پروکوئست، پابمد، اسکوپوس و وب‌آوساینس وجود داشت و با ترکیب کلمات کلیدی Elder abuseو Prevalance  با عملگر «و» مقالاتی در این زمینه به دست آمد. همچنین برای جست‌وجوی مقالات بیشتر با کلیدواژه‌های مشابه Abuse مثل Physical abuse, Neglect-financial, Material abuse, Psychological, Verbal abuse, Violation elder abuse, Mistreatment, and Violance استفاده شد. برای جست‌وجوی مقالات در ایران از پایگاه‌های اینترنتی ایران‌مدکس، مگیران، گوگل‌اسکالر، اس‌آی‌دی، و پابمد با ترکیب کلمات سالمندآزاری، بدرفتاری، غفلت و شیوع مقالاتی در این زمینه حاصل شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل مقالاتی بود که درباره شیوع سالمندآزاری بحث کردند؛ مطالعاتی که درباره شیوع سالمندآزاری در افراد 60 تا 65 و بالاتر از 65 سال بحث کرده بودند؛ مطالعاتی که به زبان فارسی یا انگلیسی بودند؛ مطالعاتی که روش آن‌ها مقطعی بود؛ مقالاتی که تعریف یکسانی از سالمندآزاری داشتند؛ مقالاتی که در محدوده زمانی 2005 تا 2014 انجام شده بودند و همچنین مقالاتی که حداقل 20 درصد از نمره چک‌لیست استراب را به دست آورده بودند. برای هر مطالعه به طور جداگانه این اطلاعات استخراج شد: نام نویسنده اول، سال انجام تحقیق، سال انتشار، مکان انجام تحقیق، نوع جمعیت هدف، نوع مطالعه، تعداد کل جمعیت هدف و شیوع کلی هر مطالعه.
در همه مقالاتی که در جدول شماره 1 ذکر شده است، اطلاعات مربوط به روش اندازه‌گیری سالمندآزاری از طریق مصاحبه چهره‌به‌چهره و تکمیل پرسش‌نامه به دست آمده است. بیشتر این مطالعات (مطالعات شماره 10 ، 9، 8، 6، 5، 4، 1) (جدول شماره 1) از پرسش‌نامه سوء‌رفتار به سالمندان در خانواده استفاده شد که هروی کریموی و همکاران آن را طراحی و روان‌سنجی کرده بودند. این پرسش‌نامه پایایی و روایی مناسبی دارد و ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی ازجمله پرستاران می‌توانند در موقعیت‌های مختلف  از آن استفاده کنند. همچنین ابزار مناسبی برای بررسی سوء‌رفتار با سالمند در خانواده‌های ایرانی است. 
این پرسش‌نامه شامل 49 عبارت در هشت زیرمقیاس غفلت مراقبتی (11 عبارت)، سوءرفتار روان‌شناختی (8 عبارت)، سوءرفتار جسمی (4 عبارت)، سوءرفتار مالی (6 عبارت)، سلب اختیار (10 عبارت)، طردشدگی (4 عبارت)، غفلت مالی (4 عبارت) و عاطفی (2 عبارت) است و به شکل مصاحبه چهره‌به‌چهره و خصوصی با سالمندان توسط محقق تکمیل شده بود. گویه‌های ابزار شامل گزینه‌های «بلی»، «خیر» و «موردی ندارد» است. گزینه «موردی ندارد» بر شرایطی دلالت دارد که عبارت مدنظر با شرایط زندگی سالمند همخوانی و تناسب ندارد. بقیه مطالعات (مقالات 7، 3 ،2) در جدول شماره 1 نیز از پرسش‌نامه تقریباً یکسان استفاده شد که قسمت‌های اصلی پرسش‌نامه یادشده را پوشش می‌داد. وجه اشتراک پرسش‌نامه تمام مقالات، استفاده از تعریف یکسان از سالمندآزاری و جنبه‌های مختلف آن بود. در همه مقالات از شیوع مقطعی لحظه‌ای استفاده شده بود. بدین معنا که ملاک محاسبه میزان شیوع سالمندآزاری در هر مقاله مربوط به همان زمانی است که تحقیق صورت گرفته است؛ یعنی مقطع زمانی که سوء‌رفتار صورت گرفته است همان زمان انجام مطالعه و هنگام پرکردن پرسش‌نامه بود.
از چک‌لیست استراب مخصوص مطالعات مقطعی برای سنجش کیفیت مطالعات استفاده شد. این چک‌لیست 22 قسمت دارد که قسمت‌های مختلف یک گزارش را پوشش می‌دهند. به هر قسمت یک امتیاز و به برخی از قسمت‌های دیگر که از نظر ما مهم‌تر بود، امتیاز بیشتری داده شد. امتیاز نهایی چک‌لیست50 بود. این پژوهش روی قسمت‌های مهم این چک لیست متمرکز شده بود. بر اساس این چک‌لیست تمام مقالات امتیازدهی شدند. به عبارتی در این مرحله متن کامل مقالات بازیابی و از نظر روش انجام مطالعه محتوا و سایر بخش‌های موجود در چک‌لیست، تجزیه‌وتحلیل و امتیازدهی شدند و مطالعات بر اساس کیفیت طبقه‌بندی شدند.
حداقل امتیاز قابل قبول برای ورود مقالات20 درصد از امتیاز چک‌لیست (10 نمره از 50 نمره چک‌لیست) و مقالات با امتیاز کمتر از 20 درصد امتیاز چک‌لیست (کمتر از 10 نمره چک لیست) بود. در این مطالعه بر اساس جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی در مرحله اول 55 مقاله یافت شد. پس از مرور عناوین 40 مقاله مرتبط با موضوع شناسایی و بر اساس چکیده بررسی شد. بعد از ارزیابی چکیده، 22 مقاله مرتبط انتخاب و متن کامل آن‌ها بررسی شد. در این مرحله 12 مقاله غیرمرتبط بود که حذف شد. 10 مقاله مرتبط با موضوع انتخاب شد. در مرحله بعد 10 مقاله با چک‌لیست استراب ارزیابی و10 مقاله به منظور ورود به مرحله متاآنالیز انتخاب شد. از بین این 10 مقاله برخی به شیوع کلی و برخی به شیوع همه جنبه‌ها نپرداخته بودند. به همین دلیل مقالات واردشده به متاآنالیز کمتر از 10 مقاله هستند (تصویر شماره 1).

تجزیه‌وتحلیل با نرم‌افزار جامع فراتحلیل انجام شد. مقدار شاخص مدنظر در هر مطالعه و شاخص کلی برآوردشده (میزان شیوع) با فاصله اطمینان 95 درصد وسطح معنی‌داری 05/0درصد با اندازه اثر تصادف یا اندازه اثر ثابت به دست آمد و با استفاده از نمودار انباشت نمایش داده شد (تصویر شماره 2). ناهمگنی بین مطالعات با آزمون I2 بررسی شد. از آنجایی که تعداد مقالات کمتر از 10 مقاله است، تورش انتشار کاربردی ندارد و نمودار آن رسم نمی‌شود. 
یافته‌ها 
تعداد کل افراد شرکت‌کننده از مجموع تمام مقالات وارد‌شده به متاآنالیز 3هزار و 436 نفر بود. تمامی مطالعات روی هر دو جنس انجام شد. جزئیات مقالات منتخب به تفکیک در جدول شماره 1 آمده است. اطلاعات مربوط به میزان شیوع سالمندآزاری در هر مقاله از طریق مصاحبه چهره‌به‌چهره و تکمیل پرسش‌نامه به دست آمد که در جدول شماره 1 بیان شده است. از آنجایی که روش جمع‌آوری اطلاعات در تمام مقالات یکسان بود، تمام مقالات تعریف یکسانی از سالمندآزاری و جنبه‌های مختلف آن داشتند و نمونه‌گیری هم به صورت تصادفی بود که به نظر می‌رسد این تفاوت‌ها در میزان‌های شیوع واقعی باشند. همان‌طور که در جدول شماره 1 مشاهده می‌شود، بیشترین شیوع مقطعی کلی سوء‌رفتار با سالمندان (87/8 درصد) در مطالعه منوچهری و همکاران است که در سال 1387 روی جمعیت عمومی بالای 60 سال مراجعه‌کننده به پارک‌های تهران انجام شد و کمترین آن در مطالعه حسینی و همکاران (17/1 درصد) در سال 1394 در شهرکرد بود.
همچنین با مرور ساده‌ای به نظر می‌رسد در بین جنبه‌های مختلف سالمندآزاری، سوء‌رفتار عاطفی فراوان‌ترین نوع سالمندآزاری باشد و مقدار آن بین 9/6 درصد تا 84 درصد [23] است، سایر جنبه‌های سالمندآزاری نیز در مطالعات مختلف میزان شیوع با دامنه گسترده است. میزان شیوع سوء‌رفتار جسمی بین 2/8 درصد [8] و 35/9 درصد [9]، سوء‌رفتار مالی عددی بین 5/8 درصد و 40 درصد [23]، سوء‌رفتار روانی 12/4 درصد [10] و 59/8 درصد [11]، غفلت میزان شیوع بین 4/5 درصد [9] و 68 درصد [7] و طردشدگی بین 3/7 درصد [4] تا 23 درصد [9] است.
برای ترکیب شاخص میزان شیوع سالمندآزاری در مطالعات بررسی‌شده، ابتدا از مدل ثابت استفاده شد، اما به دلیل ناهمگنی بالای مطالعات (شاخص ناهمگنی 97/98=I2 برای میزان شیوع کلی سالمندآزاری، جسمی، مالی، عاطفی، روانی، طرد و غفلت به ترتیب 91 ، 98 ، 98 ، 99 ، 96 ، 96 و 98 بود) برای ترکیب شاخص‌ها از مدل تصادفی استفاده شد.

برآیند میزان کلی شیوع سالمندآزاری در ایران در این مطالعه 56/4 درصد با فاصله اطمینان 95 درصد (5/75-35/1) با استفاده از مدل تصادفی است. همچنین در این مدل بیشترین میزان شیوع نوع سالمندآزاری در ایران مربوط به بدرفتاری عاطفی (30/7درصد) است و بعد از آن بدرفتاری روانی بیشترین میزان را داشت (25/45 درصد) (جدول شماره 2). شیوع مقطعی سایر جنبه‌های سالمندآزاری ازجمله سوء‌رفتار جسمی، مالی، غفلت و طردشدگی به ترتیب 13/1 درصد، 19/7 درصد، 25/1 درصد و 11/7 درصد است (جدول شماره 3).
بحث
یافته‌های این پژوهش نشان داد بهترین برآورد از میزان شیوع کلی سالمندآزاری 56/4 درصد است و شایع‌ترین نوع سالمندآزاری به ترتیب سالمندآزاری عاطفی (30/7 درصد)، سالمندآزاری روانی (25/4 درصد)، غفلت از سالمندان (25/1 درصد)، سالمندآزاری مالی (19/7 درصد)، سالمندآزاری جسمی (13/1 درصد) و طردشدگی (11/7 درصد) است. 
همان‌طور که اشاره شد، برآورد میزان شیوع کلی سالمندآزاری در ایران 56/4 درصد بود که این میزان نسبت مطالعاتی که بیشتر از این رقم بودند، شامل مطالعه مروتی در استان یزد در سال 1393 روی جمعیت عمومی بالاتر از 60 سال (79/6 درصد)، محبی و همکاران [10] در سال 1394 روی جمعیت روستایی دزفول (60/3 درصد)، نصیری و همکاران [11] در سال 1393 روی جمعیت عمومی بالاتر از 60 سال گرگان (63/3 درصد)، منوچهری و همکاران [7] در سال 1387 روی جمعیت عمومی بالاتر از60 سال مراجعه‌کننده به پارک‌های تهران (87/7 درصد)و مطالعه خلیلی و همکاران [12] در سال 1393روی جمعیت عمومی بالاتر از 60 سال شهر کاشان (80 درصد) در مقایسه با مطالعاتی که کمتر از این مقدار داشته‌اند، شامل مطالعه نوری و همکاران [8] در سال 1391 روی جمعیت عمومی بالاتر از 60 سال شهرستان کلاله (26/7 درصد)، حسینی و همکاران [9] در سال 1394 روی جمعیت عمومی بالاتر از 60 سال استان چهارمحال و بختیاری (17/14 درصد) و مطالعه هروی کریموی و همکاران [13] در سال 1390 روی سالمندان شهر تهران (25/9 درصد) متفاوت بود. علت این ناهمخوانی با وجود تعریف یکسان از سالمندآزاری و استفاده از پرسش‌نامه تقریباً یکسان و روش بررسی همانند را می‌توان بیشتر به علت حجم نمونه‌های کم، داشتن خرده‌فرهنگ‌ها و نگرش‌های مختلف اقوام دانست.
از طرف دیگر این میزان به مقدار قابل ملاحظه‌ای بیشتر از مقدار گزارش‌شده در دیگر کشورها حتی کشورهای درحال‌توسعه است. شیوع سوء‌رفتار گزارش‌شده در امریکا 4 تا 10 درصد [14]، نیجریه 30 درصد [15]، اسپانیا 46 درصد [16]، کشورهای اروپای شمالی 2 درصد، آلمان 6/9 درصد، ایتالیا 4/12 درصد [17]، هنگ‌کنگ 21/4 درصد [18]، چین 36/2 درصد [19] و روسیه 28/6 درصد [20] بوده است که در مقایسه با مطالعه حاضر به طور چشمگیری کمتر است. این تفاوت ممکن است به علت برخی عوامل تأثیرگذار بر این پدیده ازجمله عوامل اجتماعی و فرهنگی، تعاریف و مفهوم‌های متفاوت از سالمندآزاری، گزارش‌نکردن و بیان دقیق این واقعه، نبود ابزارهای مناسب و استاندارد و مشکلات مرتبط با جمع‌آوری اطلاعات باشد.
نتیجه‌گیری نهایی 
میزان شیوع سوء‌رفتار با سالمندان در ایران از دیگر کشورهای جهان بیشتر است و شاید نتوان میزان شیوع زیاد سوء‌رفتار را تنها به وخامت این پدیده نسبت داد، زیرا این مسئله یکی از معضلات اجتماعی موجود در جامعه است که بی‌شک از عوامل مختلف و متنوعی متأثر است. از آنجایی که طرح مسئله سوء‌رفتار با سالمندان در جامعه جهانی به‌خصوص جامعه ما پدیده نو و ناشناخته‌ای است و حتی بعضی اوقات هم با مقاومت‌هایی در این زمینه مبنی بر انکار یا کم‌اهمیت جلوه‌دادن این پدیده مواجه هستیم، با انجام این مطالعه و بیان وسعت مشکل و تأیید میزان شیوع سوء‌رفتار با سالمندان هم در جهان و هم در ایران می‌توان به نقطه عطفی برای رسیدگی و تحقیقات بیشتر در زمینه سوء‌رفتار با سالمند و جنبه‌های گوناگون آن ازجمله اپیدمیولوژی، عوامل مرتبط، عوامل خطر، راه‌های پیشگیری و مداخله و غیره رسید. این تحقیق می‌تواند پایه‌گذار تحقیقات بعدی باشد. به طور حتم موارد بیشتری از سوء‌رفتار وجود دارد که بنا به دلایل مختلف ذکر نمی‌شود و موارد ذکرشده تنها نوک کوه یخ است و موارد متعددی پنهان باقی مانده است.
از طرف دیگر در ایران، فرهنگ ایرانی و باورهای سنتی همچنان نقش برجسته‌ای در زندگی افراد دارد و روند صنعتی‌شدن چالش‌های بسیاری را در این خصوص پدید آورده است. در عین حال مبارزه با فناوری و جهانی‌شدن نیز غیرممکن است. بنابراین در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه ازجمله ایران شاهد قرارگیری در موقعیتی حد واسط بین سنتی‌بودن وصنعتی‌بودن و اصطلاحاً مرحله گذار هستیم؛ این حالت به‌ویژه در کلان‌شهرها کاملاً مشهود است. از طرفی سالمندان قادر نیستند در مسیر اجتناب‌ناپذیر آینده هم‌گام و هم‌سرعت با جوانان حرکت کنند و همواره سعی در حفظ ارزش‌ها، سنت‌ها و باورهای اصیل و دینی خود دارند و این موضوع در بسیاری از مواقع در تضاد با وضعیت زندگی خود و فرزندانشان قرار می‌گیرد و این تضاد درواقع زمینه را برای سوء‌رفتار آماده می‌کند. 
تشکر و قدردانی
این مقاله از پایان‌نامه کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی آقای مازیار مولایی، گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی گرفته شده است.

References
[1]Keyghobadi F, Moghaddam Hosseini V, Keyghobadi F, Rakhshani MH. [Prevalence of elder abuse against women and associated factors (Persian)]. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2014; 24(117):125-32.

[2]Naughton C, Drennan J, Treacy MP, Lafferty A, Lyons I, Phelan A, et al. Abuse and neglect of older people in Ireland: Report on the national study of elder abuse and neglect, Report summary. Ireland: National Centre for the Protection of Older People. 2010.

[3]Zarghami H. [An review of ageing dynamics in iran 2011 (Persian)]. Tehran: Statistical Center of Ian; 2015. 

[4]Heravi Karimooi M, Anoosheh M, Foroughan M, Hajizadeh E, Sheykhi MT. [The meaning of domestic elderly abuse concept (Persian)]. Daneshvar. 2010; 17(85):39-51.

[5]Pournaghash Tehrani S. [Assessment of domestic violence in families in Tehran (Persian)]. Daneshvar. 2006; 13:23-36.

[6]Buka P, Sookhoo D. Current legal responses to elder abuse. International Journal of Older People Nursing. 2006; 1(4):194–200. doi: 10.1111/j.1748-3743.2006.00029.x

[7]Manoochehri H, Ghorbi B, Hosseini M, Oskuyee NN, Karbakhsh M. [Degree and types of domestic abuse in the elderly referring to parks of Tehran (Persian)]. Journal of Nursing & Midwifery. 2009; 18(63):39-45.

[8]Nori A, Rajabi A, Esmailzadeh F. [Prevalence of elder misbehavior in northern Iran (2012) (Persian)]. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2015; 16(4):93-8.

[9]Hosseini RS, Salehabadi R, Javanbakhtian R, Alijanpour Aghamaleki M, Borhani nejad VR, Pakpour V. [A comparison on elderly abuse in Persian and Turkish race in Chaharmahal Bakhtiari Province (Persian)]. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 2015; 23(1):75-83.

[10]Mohebi L. [Compare the amount and types of abuse towards the elderly and its impact on quality of life in Dezful city and the villages (Persian)] [MSc thesis]. Ahvaz: Ahvaz Jundishapur University of Medical sciences; 2015

[11]Nassiri H, Heravi Karimooi M, Jouybari L, Sanagoo A, Chehrehgosha M. [The prevalence of elder abuse in Gorgan and Aq-Qala cities, Iran in 2013 (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2016; 10(4):162-73.

[12]Khalili Z. [The prevalence of elder abuse and its related factors in Kashan (Persian)] [MSc. thesis]. Kashan: Kashan University of Medical Sciences and Health Services; 2015.

[13]Heravi Karimoei M, Reje N, Foroughan M, Montazeri A. [Elderly abuse rates within family among members of senior social clubs in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2012; 6(4):37-50.

[14]Strasser S, Smith M, Weaver S, Zheng S, Cao Y. Screening for elder mistreatment among older adults seeking legal assistance services. Western Journal of Emergency Medicine. 2013; 14(4):309–15. doi: 10.5811/westjem.2013.2.15640

[15]Cadmus EO, Owoaje ET. Prevalence and correlates of elder abuse among older women in rural and urban communities in South Western Nigeria. Health Care for Women International. 2012; 33(10):973–84. doi: 10.1080/07399332.2012.655394

[16]Pérez-Cárceles MD, Rubio L, Pereniguez JE, Pérez-Flores D, Osuna E, Luna A. Suspicion of elder abuse in South Eastern Spain: The extent and risk factors. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2009; 49(1):132–7. doi: 10.1016/j.archger.2008.06.002

[17]Santos CM dos, Marchi RJD, Martins AB, Hugo FN, Padilha DMP, Hilgert JB. The prevalence of elder abuse in the Porto Alegre metropolitan area. Brazilian Oral Research . 2013; 27(3):197–202. doi: 10.1590/s1806-83242013005000011

[18]Abath M de B, Leal MCC, Melo Filho DA de, Marques AP de O. Physical abuse of older people reported at the institute of Forensic Medicine in Recife, Pernambuco State, Brazil. Cadernos de Saúde Pública. 2010; 26(9):1797–806. doi: 10.1590/s0102-311x2010000900013

[19]Wu L, Chen H, Hu Y, Xiang H, Yu X, Zhang T, Cao Z, Wang Y. Prevalence and associated factors of elder mistreatment in a rural community in People’s Republic of China: A cross-sectional study. PloS ONE. 2012; 7(3):33857. doi: 10.1371/journal.pone.0033857

[20]Heravi Karimoei M, Reje N, Foroughan M, Montazeri A. [Elderly abuse rates within family among members of senior social clubs in Tehran (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2012; 6(4):37-50.

[21]Karimi M, Elahi N. [Elderly abuse in Ahwaz city and its relationship with individual and social characteristics (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2008; 3(7):42–6. 

[22]Morowatisharifabad MA, Rezaeipandari H, Dehghani A, Zeinali A. Domestic elder abuse in Yazd, Iran: a cross-sectional study. Health Promotion Perspectives. 2016; 6(2):104-10. doi:  10.15171/hpp.2016.18

[23]Ghodoosi A, Fallah Yakhdani E, Abedi H A. [Studying the instances of elder abuse and their relationship with age and sex in the hospitalized elderly (Persian)]. Scientific Journal of Forensic Medicine. 2014; 20 (1) :367-376