بحث
در مطالعه حاضر تأثیر فعالیت هوازی با شدت متوسط بر برخی بیومارکرهای سرطان پستان در زنان یائسه چاق و با اضافه‌وزن بررسی شد. نتایج نشان داد پس از 10 هفته فعالیت هوازی ظرفیت هوازی آزمودنی‌های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی‌داری داشت. این تغییر نشان می‌دهد تمرینات به‌کاررفته کارایی لازم را دارند و در بهبود آمادگی هوازی این افراد تأثیرگذار بوده است. با این حال تمرینات هوازی بر متغیر‌های اصلی مطالعه‌شده شامل گلوبولین متصل به هورمون جنسی، انسولین و مقاومت انسولین تأثیر معنی‌داری نداشت. یافته‌های این مطالعه درباره گلوبولین متصل به هورمون جنسی با یافته‌های مطالعه مونینخوف2 و همکاران همخوانی دارد [15].

در مطالعه دیگری که مک تیرنان و همکاران انجام دادند سطوح سرمی گلوبولین متصل به هورمون جنسی زنان یائسه غیرفعال پس از تمرینات هوازی افزایش یافت، اما تغییرات ایجاد‌شده از نظر آماری معنی‌دار نبود [14]. برخلاف یافته‌های ما، بر اساس مطالعه ون گیمرت و همکاران، 16 هفته فعالیت ورزشی قدرتی و استقامتی شدید به افزایش سطح گلوبولین متصل به هورمون جنسی در زنان یائسه غیرفعال منجر می‌شود [16]. این پژوهشگران در مطالعه خود از کاهش وزن ناشی از تمرینات ورزشی به عنوان علت اصلی تغییرات ایجاد‌شده یاد کردند. اگرچه آن‌ها نشان دادند کاهش وزن ناشی از رژیم غذایی نیز به افزایش گلوبولین متصل به هورمون جنسی در زنان یائسه منجر می‌شود، اما تأکید کردند فعالیت‌های ورزشی به سبب برخورداری از اثرات سودمند دیگری مانند افزایش آمادگی بدنی، حفظ بافت بدون چربی و کاهش بیشتر توده چربی بدن در مقایسه با کاهش وزن ناشی از رژیم غذایی کم‌کالری اثرات بیشتری بر بهبود عوامل هورمونی مرتبط بر سرطان پستان دارد.
از طرفی متفاوت‌بودن نوع و شدت تمرینات انجام‌شده در این مطالعه و مطالعه حاضر نشان می‌دهد مغایربودن نتایج ممکن است تا اندازه‌ای به تفاوت در شدت و نوع تمرینات نسبت داده شود. همچنین گزارش شده است 12 ماه تمرین هوازی با شدت متوسط تا شدید و به صورت پنج جلسه در هفته در افزایش سطح گلوبولین متصل به هورمون جنسی زنان یائسه غیرفعال مؤثر بوده است [24]. به نظر می‌رسد علت چنین تناقضاتی ناشی از متغیر‌های تمرین از جمله حجم و مدت تمرینات باشد که می‌توانند تغییرات گلوبولین متصل به هورمون جنسی را تحت تأثیر قرار دهند. در این زمینه در برخی مطالعات که تأثیر مطلوب تمرینات ورزشی را گزارش کرده‌اند، توصیه شده است برای مشاهده آثار مثبت تمرینات ورزشی در تعدیل سطوح استروژن‌ها و گلوبولین متصل به هورمون جنسی دست‌کم 150 دقیقه تمرین در هفته ضروری به نظر می‌رسد [24].
همچنین در برخی مطالعات دیگر پیشنهاد شده است اثرات فعالیت‌های ورزشی بر سطوح گلوبولین متصل به هورمون جنسی در زنان یائسه از طریق کاهش بافت چربی بدن تعدیل می‌شود [25]، به طوری که هرچه میزان کاهش وزن بیشتر باشد تأثیر آن بر گلوبولین متصل به هورمون جنسی قوی‌تر است [26]. بر اساس برخی گزارشات دیگر دستیابی به اثرات مطلوب فعالیت‌های ورزشی در تغییر عوامل هورمونی مرتبط با سرطان پستان از جمله گلوبولین متصل به هورمون جنسی نیازمند کاهش توده چربی بدن است [14]. در مطالعه حاضر تمرینات هوازی بر درصد چربی بدن آزمودنی‌ها تأثیر معنی‌داری نداشت. بنابراین به نظر می‌رسد تغییرنکردن بافت چربی بدن یکی از مهم‌ترین دلایل تغییرنکردن سطوح گلوبولین متصل به هورمون جنسی بوده است.
همچنین در مطالعه حاضر تمرینات هوازی اجرا‌شده بر غلظت انسولین و شاخص مقاوت به انسولین تغییر معنی‌داری ایجاد نکرد. همسو با این نتایج ون گیمرت و همکاران نشان دادند اجرای منظم تمرینات ورزشی تأثیری بر انسولین و حساسیت انسولین زنان یائسه غیرفعال نداشت [20]. در مقابل برخی مطالعات کاهش انسولین و مقاومت انسولین را پس از تمرینات ورزشی در زنان یائسه گزارش کرده‌اند [19 ،18]. انسولین از مهم‌ترین عوامل متابولیکی است که با خطر بروز سرطان پستان در زنان یائسه ارتباط مستقیم دارد [9].
بر همین اساس در یکی از مطالعات انجام‌شده فریدنریچ و همکاران پس از مشاهده کاهش 10‌درصدی سطوح انسولین در آزمودنی‌های گروه آزمایش که در اثر فعالیت‌های هوازی منظم ایجاد شده بود، تأکید داشتند با این میزان کاهش در سطوح انسولین احتمال خطر بروز سرطان پستان 8 درصد کاهش خواهد یافت [18]. بر پایه یافته‌های پژوهشی، انسولین بر سنتز گلوبولین متصل به هورمون جنسی در کبد تأثیر منفی دارد [27] و کاهش آن در اثر تمرینات ورزشی ممکن است به افزایش گلوبولین متصل به هورمون جنسی منجر شود [13]. بر این اساس یک توجیه احتمالی دیگر برای تغییرنکردن سطوح گلوبولین متصل به هورمون جنسی در مطالعه حاضر می‌تواند ناشی از تغییرنکردن در سطوح انسولین باشد. در این زمینه توافق کلی وجود ندارد؛ به طوری که برخی پژوهشگران بر این باورند که با تغییرات ناشی از ورزش، گلوبولین متصل به هورمون جنسی تحت تأثیر تغییرات انسولین قرار نمی‌گیرد [25].
به نظر می‌رسد تمرینات به‌کاررفته در مطالعه حاضر برای تغییرات مطلوب انسولین و مقاومت انسولین مدت و شدت زیادی نداشته است، چراکه برخی مطالعات پیشنهاد کرده‌اند که شدت [28] و مدت [28 ،18] فعالیت ورزشی عوامل مهمی برای بهبود در عملکرد انسولین هستند. دی‌پیترو و همکاران تأثیر 9 ماه فعالیت ورزشی با شدت‌های مختلف بر حساسیت انسولین را در زنان سالمند بررسی کردند و نشان دادند فعالیت‌های ورزشی با شدت زیاد، نسبت به فعالیت‌های ورزشی با شدت متوسط و کم بر حساسیت انسولین موثرترند [28]. در مطالعه دیگری، هومارد و همکاران نیز پس از بررسی اثرات سه برنامه تمرینی با حجم و شدت متفاوت بر عملکرد انسولین در آزمودنی‌های چاق و با اضافه‌وزن به این نتیجه رسیدند که مدت کلی فعالیت ورزشی برای بهبود حساسیت انسولین اهمیت بالایی دارد [29].
همچنین در مطالعه دیگری گزارش شده است که با تمرینات ورزشی کمتر از 131 دقیقه در هفته تغییر مطلوبی در سطوح انسولین ایجاد نمی‌شود، در حالی که 131 تا 190 دقیقه تمرین در هفته کاهش انسولین و شاخص مقاومت انسولین را به همراه خواهد داشت [19]. از طرفی کاهش وزن و چربی بدن ناشی از تمرینات ورزشی، عامل مهمی برای تغییر مطلوب انسولین در زنان یائسه است [20 ،19 ،18]؛ برای نمونه، فرانک و همکاران پس از بررسی اثرات فعالیت‌های ورزشی هوازی بر سطوح انسولین در زنان یائسه چاق یا با اضافه‌وزن به این نتیجه رسیدند که فعالیت ورزشی از طریق کاهش کل بافت چربی بدن بر سطوح انسولین تأثیر می‌گذارد [19]. همچنین گزارش شده است که اثرات فعالیت‌های ورزشی بر مقاومت انسولین در زنان یائسه با کاهش کل چربی یا درصد چربی بدن میانجیگری می‌شود [18].
درواقع ورزش نه به طور مستقیم، بلکه با کاهش همزمان بافت چربی می‌تواند در کاهش حساسیت انسولین مؤثر باشد [20]. بنابراین به نظر می‌رسد تغییرنکردن انسولین و مقاومت انسولین در مطالعه حاضر به علت تغییرنکردن درصد چربی بدن آزمودنی‌ها باشد. بر اساس برخی گزارشات، ورزش همچنین می‌تواند از طریق افزایش تعداد و فعالیت انتقال‌دهنده‌های گلوکز در عضلات و بافت چربی، سطوح انسولین را کاهش دهد [30].
نتیجه‌گیری نهایی
یافته‌های این مطالعه نشان داد یک دوره فعالیت ورزشی هوازی با شدت متوسط بر سطوح سرمی گلوبولین متصل به هورمون جنسی، انسولین و مقاومت انسولین زنان یائسه با اضافه‌وزن تأثیری ندارد. با توجه به همسو‌بودن نتایج مربوط به تغییرات گلوبولین متصل به هورمون جنسی و انسولین با درصد چربی بدن و نیز برخی مطالعات پیشین احتمالاً فعالیت‌های ورزشی منظم در صورتی می‌توانند موجب تغییرات مطلوبی در این بیومارکرهای سرطان پستان شوند که به طور همزمان تغییراتی را در وزن و توده چربی بدن ایجاد کنند. با این حال شناخت دقیق تمام مکانیسم‌های اثرگذار نیازمند مطالعات بیشتر و با حجم نمونه بزرگ‌تر است. با وجود این نتایج با توجه به بهبود ظرفیت هوازی و آمادگی قلبی‌عروقی آزمودنی‌های مطالعه‌شده و نیز ناشناخته‌بودن تمام مکانیسم‌های مربوط به اثربخشی فعالیت‌های ورزشی در کاهش احتمال خطر سرطان پستان انجام منظم فعالیت‌های ورزشی هوازی توصیه می‌شود. 
مطالعه حاضر با محدودیت‌هایی مانند کنترل‌نکردن دقیق رژیم غذایی و فعالیت‌های حرکتی روزانه آزمودنی‌ها و همچنین کم‌بودن حجم نمونه‌ها همراه بود که ممکن است از جمله دلایل احتمالی اثرگذار بر نتایج باشد. با وجود این، برای کاهش اثرات عوامل مداخله‌گر به آزمودنی‌ها توصیه شده بود در طول مدت مطالعه از هرگونه تغییر در رژیم غذایی و فعالیت‌های عادی روزانه خود بپرهیزند.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه را دانشگاه آزاد اسلامی کرج تأیید کرد و همه آزمودنی‌ها قبل از شرکت در پژوهش فرم رضایت‌نامه را تکمیل کردند. 
حامی مالی
این مقاله از پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد مهناز خرم‌جاه در گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج گرفته شده است.
مشارکت نویسندگان
همه نویسندگان در طراحی و آماده‌سازی این مطالعه مشارکت داشته‌اند. 
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

References
Torre LA, Bray F, Siegel RL, Ferlay J, Lortet-Tieulent J, Jemal A. Global cancer statistics, 2012. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 2015; 65(2):87-108. [DOI:10.3322/caac.21262]
Neuhouser ML, Aragaki AK, Prentice RL, Manson JE, Chlebowski R, Carty CL, et al. Overweight, obesity, and postmenopausal invasive breast cancer risk: A secondary analysis of the Women’s Health Initiative randomized clinical trials. JAMA Oncology. 2015; 1(5):611-21. [DOI:10.1001/jamaoncol.2015.1546] [PMID] [PMCID]
Kawai M, Minam Y, Kuriyama S, Kakizaki M, Kakugawa Y, Nishino Y, et al. Adiposity, adult weight change and breast cancer risk in postmenopausal Japanese women: The Miyagi cohort study. British Journal of Cancer. 2010; 103(9): 1443-7. [DOI:10.1038/sj.bjc.6605885] [PMID] [PMCID]
Rinaldi S, Key TJ, Peeters PH, Lahmann PH, Lukanova A, Dossus L, et al. Anthropometric measures, endogenous sex steroids and breast cancer risk in postmenopausal women: A study within the EPIC cohort. International Journal of Cancer. 2006; 118(11):2832-9. [DOI:10.1002/ijc.21730] [PMID]
Fortunati N, Catalano MG, Boccuzzi G, Frairia R. Sex Hormone-Binding Globulin (SHBG), estradiol and breast cancer. Molecular Cellular Endocrinology. 2010; 316(1):86-92. [DOI:10.1016/j.mce.2009.09.012] [PMID]
Naik DSL, Hedau S, Bahadur AK, Saha R, Kaur S, Ray A. Sex hormone binding globulin in breast cancer. Indian Journal of Clinical Biochemistry. 2008; 23(3):250-4. [DOI:10.1007/s12291-008-0056-9]
He XY, Liao YD, Yu S, 01Z5hang Y, Wang R. Sex hormone binding globulin and risk of breast cancer in postmenopausal women: A meta-analysis of prospective studies. Hormone and Metabolic Research. 2015; 47(7):485-90. [DOI:10.1055/s-0034-1395606] [PMID]
Liedtke S, Schmidt ME, Vrieling A, Lukanova A, Becker S, Kaaks R, et al. Postmenopausal sex hormones in relation to body fat distribution. Obesity. 2012; 20(5):1088-95. [DOI:10.1038/oby.2011.383] [PMID]
Gunter MJ, Hoover DR, Yu H, Wassertheil-Smoller S, Rohan TE, Manson JE, et al. Insulin, insulin-like growth factor-I, and risk of breast cancer in postmenopausal women. Journal of National Cancer Institute. 2009; 101(1):48-60. [DOI:10.1093/jnci/djp159] [PMID] [PMCID]
Arcidiacono B, Iiritano S, Nocera A, Possidente K, Nevolo MT, Ventura V et al. Insulin resistance and cancer risk: an overview of the pathogenetic mechanisms. Experimental Diabetes Research. 2012; 2012:789174. [DOI:10.1155/2012/789174] [PMID] [PMCID]
Si S, Boyle T, Heyworth J, Glass DC, Saunders C, Fritschi L. Lifetime physical activity and risk of breast cancer in pre-and post-menopausal women. Breast Cancer Research and Treatment. 2015; 152(2):449-62. [DOI:10.1007/s10549-015-3489-x]
Lynch BM, Neilson HK, Friedenreich CM. Physical activity and breast cancer prevention. Recent Results in Cancer Research. 2011; 186:13-42. [DOI:10.1007/978-3-642-04231-7_2] [PMID]
Neilson HK, Friedenreich CM, Brockton NT, Millikan RC. Physical activity and postmenopausal breast cancer: proposed biologic mechanisms and areas for future research. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2009; 18(1):11-27. [DOI:10.1158/1055-9965.EPI-08-0756] [PMID]
McTiernan A, Tworoger SS, Ulrich CM, Yasui Y, Irwin ML, Rajan KB, et al. Effect of exercise on serum estrogens in postmenopausal women: A 12-month randomized clinical trial. Cancer Research. 2004; 64(8):2923-8. [DOI:10.1158/0008-5472.CAN-03-3393] [PMID]
Monninkhof EM, Velthuis MJ, Peeters PH, Twisk JW, Schuit AJ. Effect of exercise on postmenopausal sex hormone levels and role of body fat: A randomized controlled trial. Journal of Clinical Oncology. 2009; 27(27):4492-9. [DOI:10.1200/JCO.2008.19.7459]
van Gemert WA, Schuit AJ, van der Palen J, May AM, Iestra JA, Wittink H, et al. Effect of weight loss, with or without exercise, on body composition and sex hormones in postmenopausal women: the SHAPE-2 trial. Breast Cancer Research. 2015; 17(1):120.[DOI:10.1186/s13058-015-0633-9]
Kim JW and Kim DY. Effects of aerobic exercise training on serum sex hormone binding globulin, body fat index, and metabolic syndrome factors in obese postmenopausal women. Metabolic Syndrome and Related Disorders. 2012; 10(6):452-7. [DOI:10.1089/met.2012.0036] [PMID]
Friedenreich CM, Neilson HK, Woolcott CG, McTiernan A, Wang Q, Ballard-Barbash R, et al. Changes in insulin resistance indicators, IGFs, and adipokines in a year-long trial of aerobic exercise in postmenopausal women. Endocrine-related Cancer. 2011; 18(3):357-69. [DOI:10.1530/ERC-10-0303] [PMID] [PMCID]
Frank LL, Sorensen BE, Yasui Y, Tworoger SS, Schwartz RS, Ulrich CM, et al. Effects of exercise on metabolic risk variables in overweight postmenopausal women: A randomized clinical trial. Obesity Research. 2005; 13(3):615-25. [DOI:10.1038/oby.2005.66] [PMID]
Van Gemert WA, Monninkhof EM, May AM, Peeters PH, Schuit AJ. Effect of exercise on insulin sensitivity in healthy postmenopausal women: The SHAPE study. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2015; 24(1):81-7. [DOI:10.1158/1055-9965.EPI-14-0722]
Bartlett JE, Kotrlik JW, Higgins CC. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal. 2001; 19(1):43-50.
Matthews DR, Hosker JP, Rudenski AS, Naylor BA, Treacher DF, Turner RC. Homeostasis model assessment: Insulin resistance and beta-cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia. 1985; 28(7):412-9. [DOI:10.1007/BF00280883] [PMID]
Emami H, Rahnama N, Nuri R Damirchi A, Rahmani-Nia F, Afshar-Nejad T. Effect of combination exercise training on sex hormone binding globulin in postmenopausal women with breast cancer. Gazzetta Medica Italiana. 2012; 171(5):633-8.
Friedenreich CM, Woolcott CG, McTiernan A, Ballard-Barbash R, Brant RF, Stanczyk FZ, et al. Alberta physical activity and breast cancer prevention trial: Sex hormone changes in a year-long exercise intervention among postmenopausal women. Journal of Clinical Oncology. 2010; 28(9):1458-66. [DOI:10.1200/JCO.2009.24.9557]
Friedenreich CM, Neilson HK, Woolcott CG, Wang Q, Yasui Y, Brant RF et al. Mediators and moderators of the effects of a year-long exercise intervention on endogenous sex hormones in postmenopausal women. Cancer Causes & Control. 2011; 22(10):1365-73. [DOI:10.1007/s10552-011-9809-5] [PMID] [PMCID]
Campbell KL, Foster-Schubert KE, Alfano CM, Wang CC, Wang CY, Duggan CR, et al. Reduced-calorie dietary weight loss, exercise, and sex hormones in postmenopausal women: Randomized controlled trial. Journal of Clinical Oncology. 2012; 30(19):2314-26. [DOI:10.1200/JCO.2011.37.9792] [PMID] [PMCID]
Daka B, Rosen T, Jansson PA, Råstam L, Larsson CA, Lindblad U. Inverse association between serum insulin and sex hormone-binding globulin in a population survey in Sweden. Endocrine Connections. 2013; 2(1):18-22. [DOI:10.1530/EC-12-0057] [PMID] [PMCID]
DiPietro L, Dziura J, Yeckel CW, Neufer PD. Exercise and improved insulin sensitivity in older women: Evidence of the enduring benefits of higher intensity training. Journal of Applied Physiology. 2006; 100(1):142-9. [DOI:10.1152/japplphysiol.00474.2005] [PMID]
Houmard JA, Tanner CJ, Slentz CA, Duscha BD, McCartney JS, Kraus WE. Effect of the volume and intensity of exercise training on insulin sensitivity. Journal of Applied Physiology. 2004; 96(1):101-6. [DOI:10.1152/japplphysiol.00707.2003] [PMID]
Ryan AS. Insulin resistance with aging: Effects of diet and exercise. Sports Medicine. 2000; 30(5):327-46. [DOI:10.2165/00007256-200030050-00002] [PMID]