مقدمه
جمعیت سالمندان در جهان به‌طور چشمگیری رو به افزایش است، به‌طوری‌که تا سال 2050 جمعیت سالمندان به حدود 2 میلیارد نفر خواهد رسید [1]. براساس پیش‌بینی‌های سازمان بین‌المللی کمک به سالمندان، جمعیت سالمندان ایران در سال 2050 به 29/4 درصد خواهد رسید [2]. افزایش جمعیت بالای 60 سال پیامدهای مختلفی را متوجه جوامع می‌کند که رسیدگی به آن در راستای حفظ سلامت و نیز اهداف توسعه پایدار ضروری است. یکی از مهم‌ترین پیامدهای افزایش جمعیت سالمندان  تبعیض سنی  است که به‌عنوان سومین شکل رایج تبعیض در جهان پس از نژادپرستی و تبعیض جنسی مطرح است [3]. پالمور تبعیض سنی را تبعیض علیه افراد به‌دلیل افزایش سن آن‌ها که شامل تعصب، نگرش و اعمال متفاوت نسبت به افراد است بیان می‌کند [4]. همچنین تبعیض سنی به‌‌عنوان «کلیشه‌های منفی یا مثبت، پیش‌داوری و یا تبعیض علیه ما (یا به نفع) براساس سن تقویمی یا براساس تصوری از ما» تعریف شده است [5]. براین‌اساس رسیدن افراد به سنین سالمندی عامل اصلی این غفلت در مراقبت از سالمندان است [6].
نگرش‌ها و کلیشه‌های منفی، مانند نگاه کردن به افراد مسن به‌عنوان افراد ضعیف، حساس و وابسته در سراسر جهان رایج است [7]. این موضوع درارتباط‌با افراد شاغل در حرف سلامت نیز دیده می‌شود. مطالعات انجام‌شده بر روی متخصصان سلامت حاکی از نگرش مثبت و منفی آن‌ها نسبت به افراد مسن بوده است [8, 9]. تعصب، باورها، نگرش‌های ارزشی و رفتار متخصصان سلامت نسبت به افراد مسن به‌عنوان فاکتورهای اصلی مؤثر بر کیفیت مراقبت آن‌ها گزارش شده است [8]. این مشکلات در بیمارستان‌هایی که تعداد زیادی از افراد مسن را ویزیت می‌کنند تشدید می‌شود [8، 10]. در موارد خاص مانند دوران همه‌گیری کووید-19 تعداد زیاد سالمندان بستری‌شده در بیمارستان‌ها این امر را تشدید کرد [9]. بستری زیاد سالمندان در بیمارستان سبب کاهش کیفیت و کمیت مراقبت‌های ارائه‌شده به افراد مسن در مقایسه با مراقبت‌های ارائه‌شده به سایر بیماران می‌شود [11] که پیامد آن کاهش توجه به سالمندان است [12، 13]. مطالعات براساس تصمیم‌گیری بالینی و دیدگاه‌های بیماران سالمند درمورد تبعیض در ارائه مراقبت در اکثر بیماری‌ها، ازجمله قلب و عروق [14]، سرطان [15] و حوادث عروق مغزی [16] انجام شده‌اند. برخی مطالعات دیگر هم نشان داده‌اند که اگرچه برخی افراد نگرش مثبت به سالمندان دارند، اما رفتار آن‌ها در قبال سالمندان منفی می‌باشد [17, 18]. 
در‌حالی‌که تلاش برای آموزش منابع انسانی برای مراقبت از سالمندان بهبود یافته است، هنوز هم کاستی‌هایی در مراقبت از آن‌ها وجود دارد. مراقبت‌های بیمارستانی نامناسب، به از دست دادن زودرس استقلال، افزایش ناتوانی و مرگ در سالمندانی منجر می‌شود که هنوز زندگی سالمی دارند [19]. پرستاران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین گروه ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و درمانی به سالمندان در بیمارستان‌ها مطرح هستند [13]. علل مختلفی برای وجود تبعیض در مراقبت از سالمندان در پرستاران وجود دارد مانند بی فایده بودن مراقبت از سالمندان، هزینه‌های بالای درمان و عدم اطلاع‌رسانی دقیق موارد تبعیض به مسئولان [20]. این عوامل همراه با کاهش احترام به سالمندان، مراقبت از سالمندان با پیش‌آگهی ضعیف‌تر را تحت تأثیر قرار می‌دهند [12]. 
 مطالعه سن‌گرایی در بیمارستان‌ها می‌تواند می‌تواند باعث شناسایی انواع تبعیض شود و برنامه‌ریزی برای حل آن را تسهیل کند [21]. باتوجه‌به تبعات نگرش‌های تبعیض‌آمیز بر علیه سالمندان در بیمارستان که ارائه خدمات مراقبتی با کمیت و کیفیت مناسب توسط پرستاران را دچار نقصان می‌کند، این مطالعه با هدف بررسی نگرش پرستاران به سالمندان و تأثیر آن با اعمال تبعیض سنی در مراقبت از سالمندان بستری در بیمارستان‌های شهر کاشان انجام شد.

روش مطالعه 
این مطالعه به‌صورت مقطعی با مشارکت 600 نفر از پرستاران بیمارستان‌های شهید بهشتی و نقوی کاشان و از تیر تا شهریور ماه سال 1400 انجام شد. نمونه‌گیری به‌صورت سرشماری و به‌صورت حضوری و درمورد پرستارانی که باتوجه‌به شیوع همه‌گیری کووید-19 امکان مصاحبه حضوری نبود به‌صورت آنلاین در سامانه پرسلاین و غیرحضوری صورت گرفت. از مجموع 660 پرستار شاغل در بیمارستان‌های شهید بهشتی و نقوی کاشان 600 نفر به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند.
معیارهای ورود و خروج مطالعه در این پژوهش شامل اشتغال در یکی از بیمارستان‌های شهید بهشتی یا نقوی، حداقل 1 سال سابقه کار بالینی و تمایل به شرکت در مطالعه است. معیار خروج شامل افرادی هستند که پرسش‌نامه ناقص و بیشتر از 3 الی 4 سؤال پرسش‌نامه را جواب نداند. در راستای اخلاق در پژوهش به پرستاران اطمینان داده شد که اطلاعات نزد محققین محرمانه باقی می‌ماند.
بعد از کسب مجوزهای لازم و کسب موافقت کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با مراجعه پرسشگر به هر بخش زمانی برای پرسشگری از پرستار تعیین شد و مصاحبه در فضای آرام و مناسب انجام شد. تکمیل پرسش‌نامه برای دقت بیشتر و رفع سؤالات و اشکالات احتمالی ترجیحاً با حضور پرسشگر انجام شد. ضمناً یک محتوای آموزشی متناسب با موضوع درزمینه سالمندی تهیه شده و در پایان مصاحبه به افراد تقدیم شد تا آزمودنی‌ها نیز از این طرح منتفع شوند. 

ابزار
پرسش‌نامه شامل سه بخش بود.

بخش اول
 پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی شامل سن، جنس، سابقه کار، وجود سالمند در خانواده، بعد خانوار، زنده بودن والدین، قومیت، محل سکونت، نوع استخدام و مراقبت از بیماران کرونایی سالمند است. 

بخش دوم
 پرسش‌نامه سنجش نگرش درمورد سالمندی که با استفاده از پرسش‌نامه کوگان انجام شد [22]. روان‌سنجی نسخه ایرانی این پرسش‌نامه را رژه و همکاران در سال 2012 بر روی 350 پرستار شاغل در پنج بیمارستان آموزشی شهر تهران انجام دادند. آلفای کرونباخ برابر با 0/83 برای کل مقیاس و میانگین روایی محتوایی برابر با 0/95 و روایی سازه در محدوده قابل‌قبولی بود [23]. این پرسش‌نامه یک مجموعه شامل 17 گویه بیانگر عبارات منفی (KAOP-) و 17 گویه بیان‌کننده اظهارات مثبت (KAOP+) می‌باشد که این مقیاس‌ها به‌عنوان مقیاس نگرش لیکرت جمع‌بندی شده و در 6 مقوله‌ پاسخ طراحی شده که از 1 (کاملاً مخالفم) تا 7 (کاملاً موافقم) متغیر بود. این دسته‌ها به‌ترتیب امتیازهای 1، 2، 3، 4، 5 ،6 را به خود اختصاص دادند که در صورت عدم پاسخگویی به 1 مورد، امتیاز 4 به آن اختصاص داده شد. برای به دست آوردن نمره کل، نمرات موارد منفی باید معکوس می‌شد امتیاز احتمالی بین 34 تا 204 بود. نمره کل بالاتر نشان‌دهنده نگرش مثبت‌تر بود و نمره 102 نگرش خنثی در نظر گرفته شد. 

بخش سوم
 پرسش‌نامه سنجش اعمال تبعیض‌آمیز با سالمندان بود که احمدی و همکاران در سال 2019 برای سنجش رفتار تبعض‌آمیز با سالمندان مطالعه‌ای در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان تهیه کرده‌اند. پرسش‌نامه دارای 24 گویه که 14 گویه به احترام به سالمندان در مراقبت‌های پرستاری، 5 گویه به تبعیض سنی و دیدگاه منفی نسبت به سالمندان و 5 گویه به توجه به سالمندان و نیازهای اولیه مراقبتی آن‌ها اختصاص داشت. گویه‌ها برطبق معیار لیکرت 4 گزینه‌ای نمره‌دهی شدند. دامنه نمرات بین 24 تا 96 بود. CVI و CVR پرسش‌نامه به‌ترتیب 0/88 و 0/57 بودند. پایایی پرسش‌نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0/85 بود. سؤالات 21 تا 24 قبل از تحلیل پاسخ‌ها برعکس نمره‌گذاری شد [24].
در این مطالعه داده‌ها از طریق آماره‌های توصیفی (میانگین و انحراف‌معیار و فراوانی) و استنباطی (ضریب همبستگی، رگرسیون خطی و تی مستقل) با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 25 و با سطح معنی‌داری 0/05 تجزیه‌وتحلیل شدند.

یافته‌ها
در این مطالعه 600 نفر از پرستاران مراقبت از سالمندان بررسی شدند که از این تعداد 434 نفر زن و بقیه مرد بودند. کلیه افراد در محدوده سنی 17 تا 68 سال با میانگین و انحراف‌معیار سن به‌ترتیب 31/8 و 6/3 سال بود.
جدول شماره 1 میانگین نمره نگرش پرستاران نسبت به دوران سالمندی و همچنین تبعیض رفتاری پرستاران در مراقبت از سالمندان برحسب جنس، نوع استخدام، رضایت از شغل و مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19 را نشان می‌دهد. 


میانگین نمره نگرش و اعمال تبعیض‌آمیز در دوران سالمندی در زنان به‌ترتیب 14/4±130/5 و 7/23±25/80 و در مردان به‌ترتیب 15/4±129/8 و 6/27±25/10 بود. از نظر آماری تفاوت معنی‌داری در نگرش (0/659=P) و تبعیض رفتاری (0/238=P) پرستاران زن و مرد نسبت به دوران سالمندی دیده نشد. براساس نوع استخدام میانگین نمره نگرش در استخدام رسمی، پیمانی، قراردادی و طرحی به‌ترتیب 15/15±130/74، 59/12±128/38، 62/12±129/97 و 15/83±131/22 و میانگین نمره تبعیض رفتاری به‌ترتیب 6/39±25، 6/78±26/75، 5/60±24/72 و 6/78±24/79 می‌باشد. ازنظر آماری تفاوت معنی‌داری در نگرش (0/425=P) و تبعیض رفتاری (0/057=P) پرستاران براساس نوع استخدام دیده نشد. باتوجه‌به رضایت از شغل، میانگین نمره نگرش و تبعیض رفتاری پرستارانی که از شغل خود راضی بودند به‌ترتیب 15/1±131/2 و 6/3±24/7 و در پرستارانی که از شغل خود راضی نبودند میانگین به‌ترتیب 13/6±128/7 و 6/7±26/2 بود. ازنظر آماری تفاوت معنی‌داری در نگرش (0/052=P) باتوجه‌به رضایت شغلی پرستاران دیده نشد اما نمره تبعیض رفتاری پرستاران براساس رضایت شغلی آن‌ها دارای تفاوت معنی‌دار بود (0/004=P). همچنین براساس متغیر مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19، نمره نگرش و رفتار تبعیض رفتاری پرستارانی که از سالمند مبتلا به کووید-19 مراقبت می‌کردند به‌ترتیب 14/7±131 و 6/39±25/92 بود. میانگین نمرات در پرستارانی که از سالمند مبتلا به کووید-19 مراقبت نمی‌کردند به‌ترتیب 14/64±129/8 و 6/84±24/91 بود. ازنظر آماری تفاوت معنی‌داری در نگرش (0/348=P) و تبعیض رفتاری (0/068=P) پرستاران براساس مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19دیده نشد.
جدول شماره 2 نشان می‌دهد با افزایش سن و همچنین نمره نگرش نمره میزان اعمال تبعیض‌آمیز کاهش می‌یابد.


پس از مقایسه میانگین نمره اعمال تبعیض‌آمیز با متغیرهای موردنظر در مطالعه، متغیرهای نمره نگرش، سن و رضایت شغلی با اعمال تبعیض‌آمیز دارای رابطه معنی‌دار بودند و متغیرهای نوع استخدام و مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19 نمره P نزدیک به معنی‌داری داشتند. بدین ترتیب این متغیرها وارد آزمون رگرسیون خطی شدند (جدول شماره 3).


جدول شماره 3 نشان می‌دهد به‌جز متغیر نوع استخدام، بقیه متغیرها شامل نمره نگرش (0/001>P)، سن (0/013=P)، رضایت از شغل (0/036=P) و مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19 (0/021=P) پیش‌بینی‌کننده رفتارهای تبعیض‌آمیز پرستاران در مورد سالمندان می‌باشند.

بحث
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر نگرش بر اعمال تبعیض‌آمیز پرستاران در مراقبت از سالمندان بستری در بیمارستان‌های شهر کاشان انجام شد. نتایج نشان دادند نمره نگرش و سن، همبستگی معنی‌دار و منفی با اعمال تبعیض‌آمیز در مراقبت از سالمندان داشتند و رضایت از شغل پرستاران بر مراقبت تبعیض‌آمیز از سالمندان مؤثر بود. همچنین، نتایج نشان دادند نگرش، سن، رضایت از شغل و مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19 در انجام مراقبت تبعیض‌آمیز توسط پرستاران از سالمندان مؤثر می‌باشند.
براساس نتایج مطالعه حاضر ارتباط معنی‌داری بین سن پرستاران و نمره نگرش آن‌ها وجود داشت. نتایج مطالعه هویدی و الحسن نشان داد رابطه معنی‌دار و مستقیم بین سـن با نگرش پرسـتاران نسبت به بیماران سالمند وجود دارد [25]. همچنین در مطالعه حسینی‌سرشت و همکاران نیز ارتباط معنی‌داری بین ســن پرستاران و نوع نگرش آنان مشاهده شد که این موارد می‌تواند حاکی از افزایش درک پرستاران از وضعیت سالمندان با افزایش سن آن‌ها باشد [26]. این تمایل در مطالعات نوسک و همکاران، انگستروم و فاگربرگ و حسینی و همکاران نیز مشاهده شد که پرستاران مسن‌تر نسبت به جوان‌ترها، نگرش منفی کمتری نسبت به سالمندان داشتند [27-29].
در مطالعه حاضر تفاوت معنی‌داری بین سن پرستاران و تبعیض رفتاری نسبت به سالمندان دیده شد. پرستاران با سن بیشتر تبعیض رفتاری کمتری داشتند و بالعکس. مطالعه حسینی و همکاران در اردبیل نیز نشان داد هنگام ارائه مراقبت پرستاری به افراد مسن، میزان تبعیض سنی با سن پرستار ارتباط معکوس و معنی‌داری داشت [29]. این نتایج با مطالعات میون، لامبرینو و همکاران و چن و همکاران که بیان می‌کنند پرستاران دارای سن بالاتر، مراقبت‌های بهتری را به سالمندان مسن‌تر ارائه می‌دهند مطابقت دارد [30-32]. 
براساس یافته‌های مطالعه حاضر پرستارانی که نگرش مثبتی درمورد سالمندی دارند، امکان اعمال تبعیض سنی کمتری در مراقبت‌هایشان نسبت به سالمندان دارند. نتایج مطالعه شرون و همکاران نیز نشان داد پرستارانی که دیدگاه منفی نسبت به سن دارند، تبعیض سنی بیشتری در انجام مراقبت‌های انکولوژی دارند [33]. لاول بیان می‌کند سن‌گرایی نوعی کلیشه است و تبعیض اغلب ریشه در نگرش منفی دارد [34].
 هانسن در مطالعه خود بیان کرد دانشجویان پرستاری و نیز پرستاران شاغل می‌توانند نگرش منفی نسبت به افراد مسن نشان دهند و تأثیر منفی بر مراقبت ‌بگذارند. ازنظر هانسن دلایل این نگرش‌های منفی متعدد است و مهم‌ترین دلیل آن عدم آگاهی از روند پیری است [35]. در مطالعه آراجو و همکاران نتایج نشان داد که داشتن نگرش منفی به سالمندان در ارائه مراقبت‌های سالمندی موجب می‌شود سالمندان راهنمایی‌های کمتری در مورد درمان دریافت کنند، مسئولیت مراقبت به خانواده منتقل شود و نیز سبب بی‌توجهی به فقدان حریم خصوصی و رفتار نابرابر، غیرانسانی و بی‌احترامی به سالمند گردد [36].
 لیو و همکاران استدلال می‌کنند که در مقایسه، نگرش پزشکان نسبت به افراد مسن در طول زمان مثبت شده است [37] که گونزالس و همکاران این موضوع را به سرمایه‌گذاری در آموزش برنامه‌های هنری به دانشجویان پزشکی مرتبط می‌دانند [38]. علاوه‌براین، ساختار اجتماعی و فرهنگی و اعتقادات شخصی نیز می‌توانند به نگرش پرستاران تأثیر بگذارند. با تشکیل یک فرهنگ احترام به سالمندان و آموزش افراد درباره تأثیرات منفی اعمال تبعیض سنی بر سلامت و رفاه سالمندان، نگرش پرستاران به سالمندان می‌تواند بهبود یابد [39].
نتایج این مطالعه نشان داد رضایت از شغل عاملی مهم در پیش‌بینی رفتارهای تبعیض‌آمیز پرستاران علیه سالمندان توسط پرستاران است. قربانی و همکاران در نتایج مطالعه خود بیان می‌کنند محیط کار و فضای سازمانی نیز تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر نگرش پرستاران درمورد سالمندی و اعمال تبعیض سنی دارد. اگر پرستاران در یک محیط مثبت و حمایت‌کننده کار کنند، امکان بروز تبعیض سنی در مراقبت‌هایشان کمتر می‌شود [39]. هوسنیاک رضایت شغلی پرستاران را در ارتقای کیفیت مراقبت و پیشگیری از تبعیض علیه سالمندان مؤثر می‌داند [40]. 
مراقبت از سالمند مبتلا به کووید-19 نیز عامل پیش‌بینی‌کننده انجام اعمال تبعیض‌آمیز در مراقبت از سالمندان بود. باتوجه‌به تأثیر زیادتر کووید-19 بر سالمندان و وجود کلیشه‌های موجود بر درمورد سالمندان، در دوران همه‌گیری برخورد مراقبان با سالمندان تبعیض‌آمیز بود [9، 41]. اگرچه تجربه کار با سالمندان بر بهبود مراقبت از آن‌ها توسط پرستاران تأثیر دارد [13، 42]، اما شرایط حاکم در دوران همه‌گیری کووید-19 باعث افزایش قابل‌ملاحظه مراقبت تبعیض‌آمیز از سالمندان شد [9].

نتیجه‌گیری نهایی
باتوجه‌به افزایش سریع جمعیت سالمندان در سراسر جهان، پرستاران در خط مقدم ارائه خدمات مراقبتی در بیمارستان‌ها، نقش مهمی در رفع نیازهای تخصصی مراقبت‌های سلامت سالمندان دارند. براساس نتایج، پرستاران دارای سن بیشتر و نیز پرستارانی که نگرش مثبت‌تر به سالمندان دارند، تبعیض سنی کمتری در مراقبت از سالمندان دارند. همچنین، رضایت شغلی پایین و مراقبت از سالمندان مبتلا به کووید-19 از عواملی بودند که در انجام مراقبت‌های تبعیض‌آمیز تأثیر داشتند. بنابراین پرداختن به نگرش‌های پرستاران و سوگیری‌های مرتبط با سن در مراقبت از سالمندان و همچنین بهبود شرایط کار برای اطمینان از ارائه خدمات سلامت با کیفیت بالا و بدون تبعیض دارای اهمیت می‌باشد.

محدودیت‌ها
دسترسی به برخی از پرستاران در دوران همه‌گیری کووید-19 برای پرکردن پرسش‌نامه‌ها مشکل‌ساز بود که برای رفع این مشکل با استفاده از پرسلاین پرسش‌نامه برای مشارکت‌کنندگان در مطالعه ارسال شد.

پیشنهادات
بهبود محیط کار برای پرستاران توسط مدیران بیمارستان‌ها و همچنین برنامه‌ریزی آموزش‌های تخصصی مراقبت از سالمندان برای پرستاران توسط سیاست‌گذاران سلامت، می‌تواند بر کاهش اعمال تبعیض‌آمیز در مراقبت از سالمندان مؤثر باشد. انجام مطالعات مروری درمورد تبعیض در مراقبت از سالمندان در رشته‌های مختلف علوم پزشکی و همچنین مطالعات مداخله‌ای آموزشی در این زمینه توصیه می‌شود. 

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
پژوهش حاضر پس از کسب موافقت کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با کد اخلاق (IR.MUI.RESEARCH.REC.1401.062) انجام شد. پرسشگری از پرستاران در فضای ارام و مناسب انجام گرفت. تکمیل پرسش‌نامه برای دقت بیشتر و رفع سؤالات و اشکالات احتمالی ترجیحا با حضور پرسشگر انجام شد. فرم رضایت آگاهانه و توضیح در مورد اهداف پژوهش، تأکید بر محرمانه بودن اطلاعات و داشتن اختیار جهت انصراف از مطالعه از سایر ملاحظات اخلاقی این پژوهش بودند.

حامی مالی
این پژوهش با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.

مشارکت نویسندگان
 مفهوم‌سازی، اعتبارسنجی، بررسی، منابع، نگارش - پیش نویس اصلی: آمنه باصری آرانی؛ روش‌شناسی، نرم‌افزار، اعتبارسنجی، تحلیل رسمی، نگارش-بررسی و ویرایش، نظارت: محمدجواد طرحی؛ مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، اعتبارسنجی، منابع، نگارش-پیش‌نویس اصلی، نگارش-بررسی و ویرایش، نظارت، مدیریت پروژه، جذب سرمایه: مجید رحیمی.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.

تشکر و قدردانی
نویسندگان از تمام کسانی که در انجام این مطالعه کمک کردند، به‌ویژه پرستاران که صبورانه و با صداقت پاسخگوی سؤالات، صمیمانه تشکر می‌کنند.
 

References
1.Mahmoodi R, Hassanzadeh A, Rahimi M. Health literacy and its dimensions in elderly people in Farsan city, Iran. Journal of Education and Health Promotion. 2021; 10:362. [DOI:10.4103/jehp.jehp_149_21] [PMID]
2.Shati M, Mohamadi Bolbanabad A, Zokaei M, Mohamadi Bolbanabad S, Ghaderi E, Moradi G, et al. [Challenges in the elderly care system in Iran: A qualitative study (Persian)]. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 2023; 28(3):101-14. [DOI:10.61186/sjku.28.3.101]
3.Rothermund K, Klusmann V, Zacher H. Age discrimination in the context of motivation and healthy aging. The Journals of Gerontology. Series B, Psychological Sciences and Social Sciences. 2021; 76(Supplement_2): S167-80. [DOI:10.1093/geronb/gbab081] [PMID]
4.Schnabel EL. Age discrimination in acute care hospital settings? focus on verbal care interactions with cognitively impaired older patients [PhD dissertation]. Heidelberg University: Heidelberg: 2021. [Link]
5.de São José JMS, Amado CAF. On studying ageism in long-term care: A systematic review of the literature. International Psychogeriatrics. 2017; 29(3):373-87. [DOI:10.1017/S1041610216001915] [PMID]
6.São José JMS, Amado CAF, Ilinca S, Buttigieg SC, Taghizadeh Larsson A. Ageism in health care: A systematic review of operational definitions and inductive conceptualizations. The Gerontologist. 2019; 59(2):e98-e108. [DOI:10.1093/geront/gnx020] [PMID]
7.Butler RN. Ageism: Another form of bigotry. The Gerontologist. 1969; 9(4):243-6. [DOI:10.1093/geront/9.4_Part_1.243] [PMID]
8.Ben-Harush A, Shiovitz-Ezra S, Doron I, Alon S, Leibovitz A, Golander H, et al. Ageism among physicians, nurses, and social workers: Findings from a qualitative study. European Journal of Ageing. 2016; 14(1):39-48. [DOI:10.1007/s10433-016-0389-9] [PMID]
9.Daniali SS, Rahimi M, Salarvand S. Age discrimination in delivery of health services to old people during COVID-19 pandemic: A scoping review study. Journal of Gerontology and Geriatrics. 2022; 70(1). [DOI:10.36150/2499-6564-N415]
10.Liu YE, Norman IJ, While AE. Nurses’ attitudes towards older people and working with older patients: An explanatory model. Journal of Nursing Management. 2015; 23(8):965-73. [DOI:10.1111/jonm.12242] [PMID]
11.Afsar B, Badir Y, Kiani IS. Linking spiritual leadership and employee pro-environmental behavior: The influence of workplace spirituality, intrinsic motivation, and environmental passion. Journal of Environmental Psychology. 2016; 45:79-88. [DOI:10.1016/j.jenvp.2015.11.011]
12.Lloyd-Sherlock PG, Ebrahim S, McKee M, Prince MJ. Institutional ageism in global health policy. BMJ. 2016; 354:i4514.[DOI:10.1136/bmj.i4514] [PMID]
13.Melia S, Choowattanapakorn T. The relationship between nurses’ characteristics, ageism, perception of older people’s care and nursing practice in hospitalized older people. Journal of Health Research. 2016; 30(2):109-14. [Link]
14.Bowling A. Ageism in cardiology. BMJ. 1999; 319(7221):1353-5. [DOI:10.1136/bmj.319.7221.1353] [PMID]
15.Kagan SH. Ageism in cancer care. Seminars in Oncology Nursing. 2008;  24(4):246-53. [DOI:10.1016/j.soncn.2008.08.004] [PMID]
16.Hadbavna A, O’Neill D. Ageism in interventional stroke studies. Journal of the American Geriatrics Society. 2013; 61(11):2054-5. [DOI:10.1111/jgs.12537] [PMID]
17.Ayalon L, Tesch-Römer C. Introduction to the section: Ageism-Concept and origins. In: Ayalon L, Tesch-Römer C, editors. Contemporary perspectives on ageism. International Perspectives on Aging, vol 19. Cham: Springer; 2018. [DOI:10.1007/978-3-319-73820-8_1]
18.Institute of Medicine (US) Committee on Understanding and Eliminating Racial and Ethnic Disparities in Health Care. Unequal Treatment: Confronting racial and ethnic disparities in health care. Smedley BD, Stith AY, Nelson AR, editors. Washington (DC): National Academies Press (US); 2003. [DOI:10.17226/12875] [PMID]
19.Mehri S, Hosseini MA, Shahbelaghi FM, Khoshknab MF, Zardkhaneh SA. Explaining nurses’ perception of the causes of ageism in hospital settings. Electronic Journal of General Medicine. 2020; 17(5):em218. [DOI:10.29333/ejgm/7881]
20.Cameron SD. A study of nurses’ attitudes toward medical ageism [PhD dissertation]. Minneapolis: Walden University; 2015. [Link]
21.Cowan DT, Fitzpatrick JM, Roberts JD, While AE. Measuring the knowledge and attitudes of health care staff toward older people: Sensitivity of measurement instruments. Educational Gerontology. 2004; 30(3):237-54. [DOI:10.1080/03601270490273169]
22.Kogan N. Attitudes toward old people in an older sample. The Journal of Abnormal and Social Psychology. 1961; 62:616-22. [DOI:10.1037/h0048356] [PMID]
23.Rejeh N, Heravi-Karimooi M, Montazeri A, Foroughan M, Vaismoradi M. Psychometric properties of the Iranian version of the Kogan’s attitudes toward older people scale. Japan Journal of Nursing Science. 2012; 9(2):216-22. [DOI:10.1111/j.1742-7924.2012.00204.x] [PMID]
24.Ahmadi P, Alavi NM, Gilasi HR, Safa A, Aghajani M. Developing a tool for evaluating ageism in nursing care of older people in Kashan/Iran. Journal of Cross-Cultural Gerontology. 2019; 34(1):25-33. [DOI:10.1007/s10823-019-09364-w] [PMID]
25.Hweidi IM, Al-Hassan MA. Jordanian nurses’ attitudes toward older patients in acute care settings. International Nursing Review. 2005; 52(3):225-32. [DOI:10.1111/j.1466-7657.2005.00434.x] [PMID]
26.Hosseini A, Nasiri F, Kermani A, Hosseini F. Assesment of nursing students and clinial nurses’ attitude toward elderly care. Iran Journal of Nursing. 2006; 19 (45): 57-67. [Link]
27.Nosek BA, Banaji MR, Greenwald AG. Harvesting implicit group attitudes and beliefs from a demonstration web site. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice. 2002; 6(1):101-15. [DOI:10.1037/1089-2699.6.1.101]
28.Engström G, Fagerberg I. Attitudes towards older people among Swedish health care students and health Sare professionals working in elder care. Nursing Reports. 2011; 1(1):2-6. [Link]
29.Hosseini MA, Mehri S, Fallahi-Khoshknab M, Mohammadi-Shahbelaghi F, Akbari-Zardkhaneh S. The status of ageism in caring for elderly patients from nurses’ perspective. Journal of Client-Centered Nursing Care. 2020; 6(4):289-96. [DOI:10.32598/JCCNC.6.4.346.1]
30.Mion LC, Hazel C, Cap M, Fusilero J, Podmore ML, Szweda C. Retaining and recruiting mature experienced nurses: A multicomponent organizational strategy. JONA: The Journal of Nursing Administration. 2006; 36(3):148-54. [DOI:10.1097/00005110-200603000-00009] [PMID]
31.Lambrinou E, Sourtzi P, Kalokerinou A, Lemonidou C. Attitudes and knowledge of the Greek nursing students towards older people. Nurse Education Today. 2009; 29(6):617-22. [DOI:10.1016/j.nedt.2009.01.011] [PMID]
32.Chen S, Walsh SM. Effect of a creative-bonding intervention on Taiwanese nursing students’ self-transcendence and attitudes toward elders. Research in Nursing & Health. 2009; 32(2):204-16. [DOI:10.1002/nur.20310] [PMID]
33.Schroyen S, Missotten P, Jerusalem G, Gilles C, Adam S. Ageism and caring attitudes among nurses in oncology. International Psychogeriatrics. 2016; 28(5):749-57. [DOI:10.1017/S1041610215001970] [PMID]
34.Lovell M. Caring for the elderly: Changing perceptions and attitudes. Journal of Vascular Nursing. 2006; 24(1):22-6. [DOI:10.1016/j.jvn.2005.11.001] [PMID]
35.Hanson RM. ‘Is elderly care affected by nurse attitudes?’A systematic review. British Journal of Nursing. 2014; 23(4):225-9. [DOI:10.12968/bjon.2014.23.4.225] [PMID]
36.Araújo PO, Soares IMSC, Vale PRLFD, Sousa AR, Aparicio EC, Carvalho ESS. Ageism directed to older adults in health services: A scoping review. Revista Latino-Americana de Enfermagem. 2023; 31:e4019. [DOI:10.1590/1518-8345.6727.4019] [PMID]
37.Liu YE, While AE, Norman IJ, Ye W. Health professionals’ attitudes toward older people and older patients: A systematic review. Journal of Interprofessional Care. 2012; 26(5):397-409. [DOI:10.3109/13561820.2012.702146] [PMID]
38.Gonzales E, Morrow-Howell N, Gilbert P. Changing medical students’ attitudes toward older adults. Gerontology & Geriatrics Education. 2010; 31(3):220-34. [DOI:10.1080/02701960.2010.503128] [PMID]
39.Ghorbani M, Salehabadi R, Mahdavifar N, Rad M. [Factors related to nurses’ attitudes toward the elderly care: The predictive roles of altruism, moral intelligence, life satisfaction and general health (Persian)]. Salmand: Iranian Journal of Ageing. 2021; 16(2):248-59. [DOI:10.32598/sija.16.2.2767.1]
40.Hošnjak AM, Goriup J. Development of a model for the prevention of ageism in nursing practice in a team with social gerontologist. Proceedings of CBU in Medicine and Pharmacy. 2022; 3:1-5. [DOI:10.12955/pmp.v3.313]
41.Chang AY, Babb KN. One-year report of covid-19 impact on geriatric patients: A Bio-Psycho-Social Approach. Canadian Geriatrics Journal. 2022; 25(2):212-21. [DOI:10.5770/cgj.25.553] [PMID]
42.Sum S, Emamian S, Sefidchian A. Aging educational program to reduce ageism: Intergenerational approach. Elderly Health Journal. 2016; 2(1):33-8. [Link]