دوره 15، شماره 4 - ( زمستان 1399 )
جلد 15 شماره 4 صفحات 427-410 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Tajvar M, Yaseri M, Karami B, Mohammadi M. Pattern of Outpatient Health Service Utilization by Older People in Iran. Salmand: Iranian Journal of Ageing 2021; 15 (4) :410-427
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1984-fa.html
URL: http://salmandj.uswr.ac.ir/article-1-1984-fa.html
تاجور مریم، یاسری مهدی، کرمی بدریه، محمدی ماریا. الگوی بهره‌مندی سالمندان از خدمات سرپایی سلامت در ایران. سالمند: مجله سالمندی ایران. 1399; 15 (4) :410-427
مریم تاجور1 
، مهدی یاسری2 ، بدریه کرمی1 ، ماریا محمدی 3
، مهدی یاسری2 ، بدریه کرمی1 ، ماریا محمدی 3
1- گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران.
2- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران.
3- گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران. ، maria.mohammadi1395@gmail.com
2- گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران.
3- گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی تهران، تهران، ایران. ، maria.mohammadi1395@gmail.com
چکیده: (4300 مشاهده)
اهداف: با توجه به سرعت رشد جمعیت سالمند کشور و به دنبال آن افزایش هزینه‌های خدمات سلامت، آگاهی از وضعیت و الگوی نیاز و بهره‌مندی سالمندان از خدمات سلامت در حوزه بستری و سرپایی برای تخصیص منابع، ضروری به نظر می‌رسد. مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی نیاز و بهره‌مندی سالمندان کشور از خدمات سرپایی سلامت و رضایت آن‌ها از خدمات و عوامل مرتبط با آن انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمّی ثانویه بوده و با استفاده از داده‌های اولیه «مطالعه ملی بهره‌مندی از خدمات سلامت» که در سال 1394 تهیه شده بود، انجام شد. جامعه آماری این مطالعه سالمندان 60 سال و بالاتر کشور با حجم نمونه معادل 8205 نفر است که به روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی از استان‌ها، شهرها و روستاهای کشور انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه بود و اطلاعات مربوط به نیاز افراد به خدمات سرپایی در دو هفته گذشته و مراجعه و دریافت خدمات را توسط آن‌ها گردآوری می‌کرد. در این مطالعه از آنالیز رگرسیون لجستیک چندسطحی برای بررسی عوامل مرتبط با نیاز، بهره‌مندی و رضایت از بهره‌مندی از خدمات سرپایی استفاده شد.
یافته ها: تعداد 3172 نفر (39 درصد) از سالمندان مطالعه‌شده در این پژوهش اظهار نیاز به خدمات سرپایی داشتند که 66 درصد آن‌ها برای دریافت خدمات مراجعه کرده و از بین مراجعه‌کنندگان 98 درصد (2060 نفر) از خدمات سرپایی بهره‌مند شده بودند. زنان، مسن‌ترها، روستائیان، غیرمتأهلین و بی‌سوادها بیشتر به خدمات سرپایی اظهار نیاز کرده بودند اما میزان مراجعه آن‌ها برای دریافت این خدمات مساوی و یا کمتر از گروه مقابل نبود. نداشتن بیمه پایه و مکمل و نداشتن اتومبیل شخصی تأثیر معنی‌داری بر روی کاهش مراجعه سالمندان برای دریافت خدمات سرپایی داشت. مهم‌ترین علل عدم مراجعه سالمندان دارای نیاز، هزینه زیاد خدمات، خوددرمانی و نداشتن بیمه بیان شد. بیشترین رضایت سالمندان مربوط به رفتار پزشک و پرسنل معالج و کمترین رضایت مربوط به میزان هزینه خدمات سرپایی بود.
نتیجه گیری: در حالی که لازم است بهره‌مندی از خدمات سلامت بر اساس نیاز به این خدمات انجام شود، مطالعه حاضر نشان داد که گروه‌های با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر از بهره‌مندی بالاتری برخوردارند؛ بنابراین بی‌عدالتی آشکاری در دسترسی به خدمات سلامت در گروه سالمندان دیده می‌شود. علل بهره‌مند نبودن از خدمات سرپایی و نارضایتی از این خدمات باید مورد توجه جدی سیاست‌گذاران سلامت قرار گیرد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمّی ثانویه بوده و با استفاده از داده‌های اولیه «مطالعه ملی بهره‌مندی از خدمات سلامت» که در سال 1394 تهیه شده بود، انجام شد. جامعه آماری این مطالعه سالمندان 60 سال و بالاتر کشور با حجم نمونه معادل 8205 نفر است که به روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی تصادفی از استان‌ها، شهرها و روستاهای کشور انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه بود و اطلاعات مربوط به نیاز افراد به خدمات سرپایی در دو هفته گذشته و مراجعه و دریافت خدمات را توسط آن‌ها گردآوری می‌کرد. در این مطالعه از آنالیز رگرسیون لجستیک چندسطحی برای بررسی عوامل مرتبط با نیاز، بهره‌مندی و رضایت از بهره‌مندی از خدمات سرپایی استفاده شد.
یافته ها: تعداد 3172 نفر (39 درصد) از سالمندان مطالعه‌شده در این پژوهش اظهار نیاز به خدمات سرپایی داشتند که 66 درصد آن‌ها برای دریافت خدمات مراجعه کرده و از بین مراجعه‌کنندگان 98 درصد (2060 نفر) از خدمات سرپایی بهره‌مند شده بودند. زنان، مسن‌ترها، روستائیان، غیرمتأهلین و بی‌سوادها بیشتر به خدمات سرپایی اظهار نیاز کرده بودند اما میزان مراجعه آن‌ها برای دریافت این خدمات مساوی و یا کمتر از گروه مقابل نبود. نداشتن بیمه پایه و مکمل و نداشتن اتومبیل شخصی تأثیر معنی‌داری بر روی کاهش مراجعه سالمندان برای دریافت خدمات سرپایی داشت. مهم‌ترین علل عدم مراجعه سالمندان دارای نیاز، هزینه زیاد خدمات، خوددرمانی و نداشتن بیمه بیان شد. بیشترین رضایت سالمندان مربوط به رفتار پزشک و پرسنل معالج و کمترین رضایت مربوط به میزان هزینه خدمات سرپایی بود.
نتیجه گیری: در حالی که لازم است بهره‌مندی از خدمات سلامت بر اساس نیاز به این خدمات انجام شود، مطالعه حاضر نشان داد که گروه‌های با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر از بهره‌مندی بالاتری برخوردارند؛ بنابراین بی‌عدالتی آشکاری در دسترسی به خدمات سلامت در گروه سالمندان دیده می‌شود. علل بهره‌مند نبودن از خدمات سرپایی و نارضایتی از این خدمات باید مورد توجه جدی سیاست‌گذاران سلامت قرار گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
طب سالمندی
دریافت: 1398/12/1 | پذیرش: 1399/3/19 | انتشار: 1399/10/12
دریافت: 1398/12/1 | پذیرش: 1399/3/19 | انتشار: 1399/10/12
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تماس با ما
تهران، اوین، بلوار دانشجو، خیابان کودکیار، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، مرکز تحقیقات سالمندی.
تلفن دفتر نشریه:
تلفن مستقیم:02171732827(تماس فقط روزهای شنبه، یکشنبه و سه شنبه ساعت 10 الی 12) 021221800- داخلی 2827
ایمیل: salmand2010@gmail.com
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
