دوره 17، شماره 3 - ( پاییز 1401 )
جلد 17 شماره 3 صفحات 415-398 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،zanjari.nz@gmail.com
3- مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ،
3- مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
چکیده: (2493 مشاهده)
اهداف: باتوجه‌به اهمیت دلبستگی مکانی در افراد سالمند، شناسایی ادراک سالمندان از این مفهوم و ابعاد آن به دلیل عواطف، شرایط و نیازمندی‌های خاص آن‌ها ضروری به نظر می‌رسد. از‌این‌رو مطالعه حاضر با هدف طراحی و روان‌سنجی ابزار دلبستگی مکانی سالمندان انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای ترکیبی با رویکرد اکتشافی متوالی از نوع طراحی و روان‌سنجی ابزار است که در سال 1398 تا ۱۳۹۹ در 2 فاز کمی و کیفی بین سالمندان ساکن جامعه شهر آران و بیدگل انجام شد. مخزن گویه‌ها، براساس نتایج 2 مرحله مرور متون و مصاحبه کیفی، طراحی شد. پانل متخصصان و سالمندان، روایی صوری و محتوایی ابزار اولیه را بررسی کردند. همچنین روایی ساختاری ابزار که به‌روش نمونه‌‌گیری خوشه‌ای باتوجه‌به معیارهای ورود انتخاب شده بودند با روش تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بر نمونه‌ای 414 نفری از سالمندان بررسی شد. پایایی پرسش‌نامه به روش همسانی درونی و ثبات زمانی ارزیابی شد. تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 و AMOS نسخه 24 انجام شد.
یافته ها: در بررسی روایی محتوایی ابزار، اکثریت گویه‌ها شاخص‌های شاخص‌های نسبت روایی محتوا بالای 0/7، ایندکس روایی محتوا بالای 0/79 و ضریب کاپا بالای 0/74 داشتند و گویههای دارای نمرات پایین حذف و یا اصلاح شدند. در بررسی روایی ساختاری در میان سالمندان با میانگین سنی 8/84±70/43 سال، براساس تحلیل عامل اکتشافی 3 عامل «دلبستگی عاطفی، فیزیکی و وابستگی» در سطح خانه و 3 عامل «دلبستگی عاطفی، اجتماعی و فیزیکی» در سطح محله استخراج شد که به ترتیب 61/75 درصد و 50/06 درصد کل واریانس را تبیین میکردند. همچنین مدل اندازه‌گیری در تحلیل عاملی تأییدی در سطح خانه (GFI=۰/۸۷۷، CFI=0/916، RMSEA=0/080) و محله GFI=0/860، ،CFI=/0/809 RMSEA=۰/۰۷۷) از برازش قابل‌قبولی برخوردار بود. پایایی ابزار با استفاده از همسانی درونی (0/9=α) و ثبات زمانی (0/8=ICC) در هر دو سطح تأیید شد.
نتیجه گیری: ابزار دلبستگی مکانی سالمندان طراحی‌شده، دارای 2 سطح خانه و محله برای بررسی سالمندان شهری ساکن جامعه است که از روایی و پایایی قابل‌قبولی برخوردار است. این ابزار می‌تواند در پژوهش‌ها و سیاستگذاریها پس از بررسی‌های بیشتر در سایر شهرها نیز استفاده شود.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای ترکیبی با رویکرد اکتشافی متوالی از نوع طراحی و روان‌سنجی ابزار است که در سال 1398 تا ۱۳۹۹ در 2 فاز کمی و کیفی بین سالمندان ساکن جامعه شهر آران و بیدگل انجام شد. مخزن گویه‌ها، براساس نتایج 2 مرحله مرور متون و مصاحبه کیفی، طراحی شد. پانل متخصصان و سالمندان، روایی صوری و محتوایی ابزار اولیه را بررسی کردند. همچنین روایی ساختاری ابزار که به‌روش نمونه‌‌گیری خوشه‌ای باتوجه‌به معیارهای ورود انتخاب شده بودند با روش تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بر نمونه‌ای 414 نفری از سالمندان بررسی شد. پایایی پرسش‌نامه به روش همسانی درونی و ثبات زمانی ارزیابی شد. تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 24 و AMOS نسخه 24 انجام شد.
یافته ها: در بررسی روایی محتوایی ابزار، اکثریت گویه‌ها شاخص‌های شاخص‌های نسبت روایی محتوا بالای 0/7، ایندکس روایی محتوا بالای 0/79 و ضریب کاپا بالای 0/74 داشتند و گویههای دارای نمرات پایین حذف و یا اصلاح شدند. در بررسی روایی ساختاری در میان سالمندان با میانگین سنی 8/84±70/43 سال، براساس تحلیل عامل اکتشافی 3 عامل «دلبستگی عاطفی، فیزیکی و وابستگی» در سطح خانه و 3 عامل «دلبستگی عاطفی، اجتماعی و فیزیکی» در سطح محله استخراج شد که به ترتیب 61/75 درصد و 50/06 درصد کل واریانس را تبیین میکردند. همچنین مدل اندازه‌گیری در تحلیل عاملی تأییدی در سطح خانه (GFI=۰/۸۷۷، CFI=0/916، RMSEA=0/080) و محله GFI=0/860، ،CFI=/0/809 RMSEA=۰/۰۷۷) از برازش قابل‌قبولی برخوردار بود. پایایی ابزار با استفاده از همسانی درونی (0/9=α) و ثبات زمانی (0/8=ICC) در هر دو سطح تأیید شد.
نتیجه گیری: ابزار دلبستگی مکانی سالمندان طراحی‌شده، دارای 2 سطح خانه و محله برای بررسی سالمندان شهری ساکن جامعه است که از روایی و پایایی قابل‌قبولی برخوردار است. این ابزار می‌تواند در پژوهش‌ها و سیاستگذاریها پس از بررسی‌های بیشتر در سایر شهرها نیز استفاده شود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سالمند شناسی
دریافت: 1400/7/7 | پذیرش: 1400/8/16 | انتشار: 1401/7/19
دریافت: 1400/7/7 | پذیرش: 1400/8/16 | انتشار: 1401/7/19
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |