1- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
2- مرکز تحقیقات سالمندی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران. ، zanjari.nz@gmail.com
3- مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
چکیده: (416 مشاهده)
اهداف: با توجه به اهمیت دلبستگی مکانی در افراد سالمند، شناسایی ادراک سالمندان از این مفهوم و ابعاد آن به دلیل عواطف، شرایط و نیازمندیهای خاص آنها ضروری به نظر می رسد. از اینرو مطالعه حاضر با هدف طراحی و روانسنجی ابزار دلبستگی مکانی سالمندان انجام شد.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر، مطالعهای ترکیبی با رویکرد اکتشافی متوالی از نوع طراحی و روانسنجی ابزار است که در سال ۹۹-۱۳۹۸ در دو فاز کمی و کیفی بین سالمندان ساکن جامعه شهر آران و بیدگل انجام شد. بر اساس نتایج دو مرحله مرور متون و مصاحبه کیفی، مخزن گویه ها طراحی گردید. روایی صوری و محتوایی ابزار اولیه توسط پانل متخصصان و سالمندان بررسی شد. همچنین روایی ساختاری ابزار با روش تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی بر روی نمونه ای ۴۱۴ نفری از سالمندان که به روش نمونه گیری خوشهای با توجه به معیارهای ورود انتخاب شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه به روش همسانی درونی و ثبات زمانی ارزیابی شد. تحلیل های آماری توسط نرم افزار SPSS.۲۴ و AMOS.۲۴ انجام پذیرفت.
یافته ها: در بررسی روایی محتوایی ابزار، اکثریت گویه ها شاخص های CVR بالای۰/۷، CVI بالای ۰/۷۹ و ضریب کاپا بالای۰/۷۴ داشتند و گویههای دارای نمرات پایین حذف و یا اصلاح گردیدند. در بررسی روایی ساختاری در میان سالمندان با میانگین سنی۸/۸۴ ± ۷۰/۴۳ سال، بر اساس تحلیل عامل اکتشافی سه عامل «دلبستگی عاطفی، فیزیکی و وابستگی» در سطح خانه و سه عامل «دلبستگی عاطفی، اجتماعی و فیزیکی» در سطح محله استخراج شد که به ترتیب ۶۱/۷۵% و ۵۰/۰۶% کل واریانس را تبیین میکردند. همچنین مدل اندازهگیری در تحلیل عاملی تأییدی در سطح خانه (GFI=۰.۸۷۷, CFI=۰.۹۱۶, RMSEA=۰.۰۸۰) و محله (GFI=۰.۸۰۹, CFI=۰.۸۶۰, RMSEA=۰.۰۷۷) از برازش قابل قبولی برخوردار بود. پایایی ابزار با استفاده از همسانی درونی (۰/۹=α) و ثبات زمانی (۰/۸=ICC) در هر دو سطح تایید شد.
نتیجه گیری: ابزار دلبستگی مکانی سالمندان طراحی شده، دارای دو سطح خانه و محله برای بررسی سالمندان شهری ساکن جامعه می باشد که از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است. این ابزار می تواند در پژوهش ها و سیاستگذاریها پس از بررسی های بیشتر در سایر شهرها مورد استفاده قرار گیرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
سالمند شناسی دریافت: 1400/7/7 | پذیرش: 1400/8/16