مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
مصطفی فرحبخش1 
، علی فخاری2 ، احسان آقاجانی2 ، امین خامنه3 ، سپیده هرزندجدیدی*4
، علی فخاری2 ، احسان آقاجانی2 ، امین خامنه3 ، سپیده هرزندجدیدی*4
1- مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی تبریز، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
2- مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
4- مرکز تحقیقات مدیریت و پیشگیری از مصدومیت های حوادث ترافیکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران ،hrzndsepideh@gmail.com
2- مرکز تحقیقات روانپزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
3- کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
4- مرکز تحقیقات مدیریت و پیشگیری از مصدومیت های حوادث ترافیکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران ،
چکیده: (111 مشاهده)
اهداف: جمعیت سالمندان جهان و ایران در حال افزایش است و به تبع آن، مصرف داروهای مختلف نیز در این گروه سنی افزایش یافته است. بسیاری از این داروها، به ویژه داروهای روانپزشکی، اثرات منفی بر توانایی‌های شناختی و حرکتی سالمندان دارند و می‌توانند با اختلال در عملکرد رانندگی، خطر حوادث ترافیکی را افزایش دهند. این مطالعه با هدف بررسی الگوی تجویز داروهای روانپزشکی اثرگذار بر رانندگی در سالمندان تبریز انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی، در سال 1401 در شهر تبریز، استان آذربایجان شرقی انجام شد. داده‌ها از نسخه‌های دارویی تجویز شده برای سالمندان که از سازمان تأمین اجتماعی جمع‌آوری شده بودند، استخراج گردید. تعداد 55285 نسخه دارویی وارد مطالعه شد. داروهای روانپزشکی به شش دسته کلی طبقه‌بندی شده و تأثیر داروها بر رانندگی با استفاده از «سیستم طبقه‌بندی داروها در ایمنی ترافیک» بررسی شد. متغیرهای مورد مطالعه شامل ویژگی‌های سالمندان، نوع و نام داروی روانپزشکی و تخصص پزشکان بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Stata ورژن 17 تحلیل شدند.
یافته ها: در این مطالعه، از مجموع 55285 نسخه داروی روانپزشکی تجویز شده برای سالمندان در تبریز، 64/38 درصد مربوط به زنان و 35/62 درصد مربوط به مردان بود. نتایج نشان داد که بیش از نیمی از داروهای تجویز شده (58/66 درصد) اثر متوسط، 21/85 درصد اثر خفیف و 19/49 درصد اثر شدید بر رانندگی داشتند. داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی بیشترین فراوانی را در بین داروهای با اثر منفی بر رانندگی داشتند. همچنین، گاباپنتین، نورتریپتیلین، آلپرازولام و کلونازپام و سرترالین پنج داروی با بیشترین فراوانی تجویز در سالمندان بودند. همچنین ارتباط معناداری بین سطح اختلال داروی تجویز شده با جنسیت و سن سالمندان و تخصص پزشکان مشاهده شد (0/001P<).
نتیجه گیری: طبق نتایج، درصد قابل‌توجهی از داروهای روانپزشکی تجویز شده برای سالمندان به‌ویژه داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی، دارای اثرات نامطلوب بر رانندگی هستند. تفاوت‌های معناداری بین سطح اختلال داروی تجویز شده با جنسیت، سن سالمندان و تخصص پزشکان نیز مشاهده شد. ارتقای آگاهی سالمندان، آموزش مستمر پزشکان و توسعه پروتکل‌های استاندارد تجویز دارو با در نظر گرفتن تاثیر داروها بر رانندگی می‌تواند به ارتقای ایمنی ترافیک سالمندان کمک کند.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی، در سال 1401 در شهر تبریز، استان آذربایجان شرقی انجام شد. داده‌ها از نسخه‌های دارویی تجویز شده برای سالمندان که از سازمان تأمین اجتماعی جمع‌آوری شده بودند، استخراج گردید. تعداد 55285 نسخه دارویی وارد مطالعه شد. داروهای روانپزشکی به شش دسته کلی طبقه‌بندی شده و تأثیر داروها بر رانندگی با استفاده از «سیستم طبقه‌بندی داروها در ایمنی ترافیک» بررسی شد. متغیرهای مورد مطالعه شامل ویژگی‌های سالمندان، نوع و نام داروی روانپزشکی و تخصص پزشکان بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Stata ورژن 17 تحلیل شدند.
یافته ها: در این مطالعه، از مجموع 55285 نسخه داروی روانپزشکی تجویز شده برای سالمندان در تبریز، 64/38 درصد مربوط به زنان و 35/62 درصد مربوط به مردان بود. نتایج نشان داد که بیش از نیمی از داروهای تجویز شده (58/66 درصد) اثر متوسط، 21/85 درصد اثر خفیف و 19/49 درصد اثر شدید بر رانندگی داشتند. داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی بیشترین فراوانی را در بین داروهای با اثر منفی بر رانندگی داشتند. همچنین، گاباپنتین، نورتریپتیلین، آلپرازولام و کلونازپام و سرترالین پنج داروی با بیشترین فراوانی تجویز در سالمندان بودند. همچنین ارتباط معناداری بین سطح اختلال داروی تجویز شده با جنسیت و سن سالمندان و تخصص پزشکان مشاهده شد (0/001P<).
نتیجه گیری: طبق نتایج، درصد قابل‌توجهی از داروهای روانپزشکی تجویز شده برای سالمندان به‌ویژه داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و ضدروان‌پریشی، دارای اثرات نامطلوب بر رانندگی هستند. تفاوت‌های معناداری بین سطح اختلال داروی تجویز شده با جنسیت، سن سالمندان و تخصص پزشکان نیز مشاهده شد. ارتقای آگاهی سالمندان، آموزش مستمر پزشکان و توسعه پروتکل‌های استاندارد تجویز دارو با در نظر گرفتن تاثیر داروها بر رانندگی می‌تواند به ارتقای ایمنی ترافیک سالمندان کمک کند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار نشریه سالمند: مجله سالمندی ایران تحت مجوز Creative Commons
Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
تلفن دفتر نشریه:
تلفن مستقیم:02171732827(تماس فقط روزهای شنبه، یکشنبه و سه شنبه ساعت 10 الی 12) 021221800- داخلی 2827
ایمیل: salmand2010@gmail.com
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
