1- گروه مشاوره، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2- گروه روانشناسی، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران ، Kazemian174@iau.ac.ir
3- گروه مشاوره، واحد مسجد سلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجد سلیمان، ایران
چکیده: (18 مشاهده)
هدف: اضطراب مرگ و اختلال در کیفیت خواب از مشکلات شایع در دوران سالمندی است که بر سلامت روان و جسم افراد اثرگذار است. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) با تمرکز بر پذیرش و ذهنآگاهی، میتواند به کاهش این مشکلات کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب مرگ و کیفیت خواب زنان سالمند انجام شد.
مواد و روش ها: این مطالعه نیمهتجربی با طرح پیشآزمون–پسآزمون با گروه کنترل و مرحله پیگیری ۴۵ روزه انجام شد. از میان زنان سالمند مراجعهکننده به سرای سالمندان، کانونهای بازنشستگی و مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی مرتبط با سالمندان شهرستان سبزوار در سال 1402، ۳۰ نفر بهصورت هدفمند انتخاب و سپس با جدول اعداد تصادفی در دو گروه مداخله (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) جایگزین شدند. گروه مداخله طی هشت جلسه ۹۰ دقیقهای تحت آموزش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت و گروه کنترل مداخلهای دریافت نکرد. دادهها با استفاده از مقیاس اضطراب مرگ تمپلر (1970) و شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ (PSQI) گردآوری و با تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) در نرمافزار SPSS نسخه 26 تحلیل شدند.
یافته ها: نتایج نشان داد درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به کاهش معنادار نمرات اضطراب مرگ (0/30η²=، 0/001P<) و بهبود قابل توجه کیفیت خواب (0/30η²=، 0/001P<) در مرحله پس آزمون شد. اثرات ماندگار مداخله در مرحله پیگیری برای اضطراب مرگ (0/94η²=، 0/001P<) و کیفیت خواب (0/87η²=، 0/001P<) بود که نشان دهنده پایداری قابل توجه اثرات درمانی است.
نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد میتواند بهعنوان رویکردی مؤثر و مکمل در کاهش اضطراب مرگ و بهبود کیفیت خواب زنان سالمند مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد میشود این رویکرد در برنامههای مراقبتی و آموزشی مراکز سالمندی بهکار گرفته شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
مشاوره دریافت: 1404/5/12 | پذیرش: 1404/9/23