مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
بخش معماری و برنامهریزی شهری، دانشکده مهندسی و طراحی، دانشگاه اوکلند، نیوزیلند. ، shga230@aucklanduni.ac.nz
چکیده: (43 مشاهده)
اهداف: با وجود انتقادهای گسترده به مدل پزشکیمحور در خانههای سالمندان، این الگو همچنان بر سازماندهی فضایی و تجربهی زیستی ساکنان در ایران مسلط است. این پژوهش با هدف تحلیل انتقادی طراحی فضایی خانههای سالمندان در تهران و بررسی اثرات این الگو بر کیفیت زندگی سالمندانی انجام شده که هنوز از سطحی از استقلال برخوردارند.
مواد و روشها: این مطالعه کیفی تطبیقی در شش خانه سالمندان شهر تهران انجام شد. دادهها از طریق مشاهده مستقیم، برداشتهای معماری و مصاحبههای نیمه ساختاریافته با سالمندان، مراقبان و مدیران گردآوری شده است. تحلیل دادهها بر پایهی چارچوبی انجام شد که مجموعهای از شاخصهای فضایی مطلوب در محیطهای سکونتی–مراقبتی سالمندان را در بر میگیرد؛ این شاخصها از نمونههای بینالمللی موفق در طراحی فضاهای مراقبتی و اصول سازمان ملل متحد در زمینه حقوق سالمندی برگرفته شدهاند و مواردی مانند انعطاف پذیری فضا، حریم خصوصی، مشارکت اجتماعی، و حس خانهمانندی را در بر میگیرند.
یافتهها: در مجموع، ۱۹ سالمند (میانگین سنی: 75.16 سال، انحراف معیار: 7.57؛ %63 زن و 37% مرد) و ۱۳ نفر از پرسنل مراکز مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافتهها نشان دادند که بسیاری از ویژگیهای فضایی موجود نه بر اساس حمایت از تجربهی انسانی سالمندان، بلکه در راستای تسهیل کنترل و مراقبت پزشکی شکل گرفتهاند.
نتیجهگیری: طراحی فعلی خانههای سالمندان بازتابی مستقیم از نگاه پزشکیمحور و رویکرد کنترلمحور به سالمندان است. تا زمانی که این رویکرد اساسی تغییر نکند، اصلاحات خردمقیاس در معماری نمیتواند به نیازهای واقعی سالمندان پاسخ دهد. تغییر بنیادین در الگوی مراقبتی ضروری است تا فضای معماری بتواند بهطور مؤثر استقلال، کیفیت زندگی و نیازهای جامع سالمندان را پوشش دهد.
مواد و روشها: این مطالعه کیفی تطبیقی در شش خانه سالمندان شهر تهران انجام شد. دادهها از طریق مشاهده مستقیم، برداشتهای معماری و مصاحبههای نیمه ساختاریافته با سالمندان، مراقبان و مدیران گردآوری شده است. تحلیل دادهها بر پایهی چارچوبی انجام شد که مجموعهای از شاخصهای فضایی مطلوب در محیطهای سکونتی–مراقبتی سالمندان را در بر میگیرد؛ این شاخصها از نمونههای بینالمللی موفق در طراحی فضاهای مراقبتی و اصول سازمان ملل متحد در زمینه حقوق سالمندی برگرفته شدهاند و مواردی مانند انعطاف پذیری فضا، حریم خصوصی، مشارکت اجتماعی، و حس خانهمانندی را در بر میگیرند.
یافتهها: در مجموع، ۱۹ سالمند (میانگین سنی: 75.16 سال، انحراف معیار: 7.57؛ %63 زن و 37% مرد) و ۱۳ نفر از پرسنل مراکز مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافتهها نشان دادند که بسیاری از ویژگیهای فضایی موجود نه بر اساس حمایت از تجربهی انسانی سالمندان، بلکه در راستای تسهیل کنترل و مراقبت پزشکی شکل گرفتهاند.
نتیجهگیری: طراحی فعلی خانههای سالمندان بازتابی مستقیم از نگاه پزشکیمحور و رویکرد کنترلمحور به سالمندان است. تا زمانی که این رویکرد اساسی تغییر نکند، اصلاحات خردمقیاس در معماری نمیتواند به نیازهای واقعی سالمندان پاسخ دهد. تغییر بنیادین در الگوی مراقبتی ضروری است تا فضای معماری بتواند بهطور مؤثر استقلال، کیفیت زندگی و نیازهای جامع سالمندان را پوشش دهد.
واژههای کلیدی: سالمندی، سرای سالمندان، معماری، طراحی فضا، مدل مراقبت
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
تمامی آثار نشریه سالمند: مجله سالمندی ایران تحت مجوز Creative Commons
Attribution-NonCommercial 4.0 هستند.
تماس با ما
تلفن دفتر نشریه:
تلفن مستقیم:02171732827(تماس فقط روزهای شنبه، یکشنبه و سه شنبه ساعت 10 الی 12) 021221800- داخلی 2827
ایمیل: salmand2010@gmail.com
تلفن ناشر : 02145355000 - 02145355555
