اهداف: برقراری روابط اجتماعی و ایجاد و تقویت شبکه اجتماعی در سالمندان ممکن است منجر به ایجاد سرمایه اجتماعی شود. هدف پژوهش حاضر تهیه نسخه فارسی پرسشنامه سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن و ارزیابی میزان روایی و پایایی نسخه فارسی این پرسشنامه در سالمندان بود.
مواد و روشها: این مطالعه مقطعی روی 192سالمند بالای 60 سال انجام شده است. برای فرایند ترجمه و معادلسازی ابزار سرمایه اجتماعی، پروتکل پروژه بینالمللی ابزار کیفیت زندگی بهکاررفت. تأیید ویژگیهای روانسنجی ابزار توسط پرسشنامههای افسردگی سالمندان (5 سؤالی)، سلامت اجتماعی و سلامت عمومی انجام شد و دادهها مورد تجزیهوتحلیل آماری قرار گرفت.
یافتهها: در زمینه کیفیت ترجمه (وضوح ترجمه، زبان مشترک، یکسانی مفهومی و کیفیت کلی ترجمه) نتایج نشان داد که از دیدگاه مترجمان 3 و 4 بیشتر گزینهها دارای وضوح ترجمه (86/6درصد)، کاربرد زبان مشترک (76/3درصد)، یکسانی مفهوم (76/3درصد) و کیفیت کلی ترجمه (78/9درصد) در حد مطلوب بوده است. همچنین از دید متخصصان در حوزه مناسببودن ترجمه، پرسشنامه نسخه فارسی مطلوب در بقیه حوزهها مطلوب و قابلقبول بوده و در هیچیک از حوزهها غیرقابلقبول نبوده است. ضریب همبستگی درونردهای برای نمره خردهمقیاسها بیش از 0/70 بهدست آمد. همخوانی درونی (ضریب آلفای کرونباخ) برای پرسشنامه 0/96 بوده است. در تحلیل عاملی که در این مطالعه روی سالمندان ایرانی انجام شد، 7 عامل به شکل منسجم شناسایی شدند که تفاوتهای مشخصی با ساختاربندی اونیکس داشتند، بهطوریکه سؤالات مربوط به روابط همسایگی با گزینههای مشارکت اجتماعی در یک عامل قرار گرفت و گزینههای مربوط به کارآیی اجتماعی نیز بخشی در عامل مشارکت اجتماعی و برخی در عامل احساس اعتماد جای گرفت. این 7 عامل، درمجموع 48/71درصد واریانس نمرهها را تبیین میکرد (0/835=KMO). توزیع واریانس نمرهها برای هریک از 7 عامل بهترتیب عبارت بود از: مشارکت اجتماعی 58/11درصد، حس اعتماد 48/8درصد، ارزشمندبودن زندگی 44/8درصد، روابط کاری 83/6درصد، پذیرش تفاوتها 79/6درصد، روابط خانوادگی 58/6درصد و انسجام محلی 83/6درصد. برای تعیین روایی همزمان مقیاس آزمون افسردگی، سلامت اجتماعی و سلامت عمومی سالمندان بررسی شد که یافتهها نشان داد ارتباط منفی معناداری بین میزان افسردگی و سرمایه اجتماعی کل وجود دارد (0/001=P). همچنین ارتباط مثبت معناداری بین سطح سلامت اجتماعی و وضعیت سلامت عمومی با سرمایه اجتماعی کل (هر دو 0/001=P) مشاهده شد.
نتیجهگیری: همانگونه که یافتهها نشان میدهد در مطالعه حاضر، فرایند معادلسازی پرسشنامه از کیفیت مطلوبی برخوردار است. نسخه فارسی این پرسشنامه در جامعه از روایی ظاهری (از نظر وضوح و سادگی و قابلفهمبودن هریک از سؤالات، پاسخها و توضیحات نسخه فارسی پرسشنامه سرمایه اجتماعی و مناسببودن ترجمه پرسشنامه، مناسببودن پرسشنامه برای جامعه ایران، قابلفهمبودن پرسشنامه و مناسببودن پرسشنامه برای نیازسنجی)، روایی افتراقی (همخوانی درونی نسخه فارسی پرسشنامه)، پایایی در دفعات آزمون (نسبی و مطلق) و همخوانی درونی، در حد قابلقبولی است. ازاینرو، این ابزار برای ارزیابی سرمایه اجتماعی سالمندان مناسب بهنظر میرسد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |